Het Vlaamse regeerakkoord kondigt het einde van de religieuze vrijheid aan

De invloed van Vlaams Belang op het regeerakkoord was groot, zoveel is bij een lezing ervan wel duidelijk. Vooral in de passages rond religie, waarmee impliciet op de islam gedoeld wordt, was het gewicht van de extreemrechtse partij duidelijk voelbaar.

De antipathie tegen moslims in het akkoord lieten prominente N-VA’ers niet na te benadrukken, gretig om de verloren stemmen zo snel mogelijk te recupereren. Zo tweette parlementslid Nadia Sminate letterlijk dat de Vlaamse regering "geen islamscholen wil", een uitdrukking die getuigt van onverkapte moslimhaat en een onaanvaardbare legitimering van discriminatie. Het wordt steeds moeilijker om vol te houden dat de vrijheden van àlle burgers worden gewaarborgd.  

(lees verder onder de tweet)

Het onderdeel "Samenleven" in het regeerakkoord begint met de gewoonlijke plichtplegingen over het belang van diversiteit en inclusie, zij het dat de storm zich hier reeds aankondigt met de terminologie van "onze waarden" en "de Verlichting". Wie vertrouwd is met het publieke debat, weet dat deze woorden meestal niet veel goeds voorspellen voor gelovigen, met name moslims. En die vrees wordt kort daarna ook bevestigd.

De regering verbindt zich ertoe respect te hebben voor alle levensbeschouwingen, zolang ze de scheiding van kerk en staat respecteren. Op het eerste gezicht kan het vreemd lijken dat deze voorwaarde nog steeds expliciet opgenomen wordt: wie verzet zich vandaag immers nog daartegen, afgezien van enkele reactionaire katholieken en fundamentalistische salafisten? Vrijwel niemand wenst religieuze wetgeving via de staat af te kondigen of zijn eigen  levensbeschouwelijke gedachtegoed aan anderen op te leggen… 

"Scheiding van kerk en staat" is echter codetaal voor het volledig terugdringen van religie naar de private sfeer. Het atheïsme en secularisme moet een soort staatsgodsdienst worden, die het alleenrecht heeft om openlijk beleden te worden in de publieke ruimte.

Eigenlijk is dit niet meer dan de keerzijde van vele islamistische regeringen. Ook in Iran of Saoedi-Arabië mag je afwijken van de officiële godsdienst, zolang dat maar in stilte gebeurt. Met de Bijbel of The God Delusion zwaaien op straat is uit den boze, laat staan dat dat in scholen gelezen mag worden.

Daarom wordt de scheiding van kerk en staat gelinkt aan een ander begrip: de neutrale overheid. Het is belangrijk dat religie uitgewist wordt op scholen, achter loketten, in rechtzalen en op politiekantoren. Het regeerakkoord kondigt dan ook aan dat het hoofddoekenverbod in GO!-scholen decretaal zal worden vastgelegd: een totale aanfluiting van de rechtsstaat, gezien dit verbod al talloze keren ongegrond/disproportioneel is bevonden door verscheidene rechtscolleges. 

In vergelijking met de vorige legislatuur lijkt het erop dat de zogenaamde hondenfluit nu ook moeiteloos hoorbaar is door de mens. Zo tweette Zuhal Demir kort na de bekendmaking van het akkoord dat deze maatregel "zeer goed was voor gelijkheid in de klas", waarmee dus wordt gesteld dat de islam vrouwonvriendelijk is en de hoofddoek een inherente schending van de gendergelijkheid behelst.  

In het verlengde hiervan is in het regeerakkoord ook aangekondigd dat de Vlaamse regering “de mogelijkheden zal onderzoeken om mensen te steunen die van religie of levensbeschouwing willen veranderen”. Het is een evidentie dat in onze samenleving iedereen vrij moet zijn in geloof of ongeloof. Niettemin valt de eenzijdige bezorgdheid in dit regeerakkoord op en is de willekeur van de N-VA hierin zeer opvallend. 

Het is immers zeer betwijfelbaar dat een dergelijk initiatief zich ook zou uitstrekken tot de gesloten Joods-orthodoxe gemeenschap. De Vlaamse regering zou immers hun "subtiele cultuur", zoals Bart De Wever die noemde, niet willen verstoren.

Ook deze maatregel lijkt ironisch genoeg sterk op de werkwijze van voornoemde islamistische overheden, die bekering weg van de staatsgodsdienst verbieden maar toetreding sterk aanmoedigen. Het is een vorm van seculier staatsproselitisme dat lijnrecht ingaat tegen het principe van de neutraliteit van de staat, de vrijheid van godsdienst en de levensbeschouwelijke gelijkheid.

Het gebrek aan respect voor de grondprincipes van scheiding van kerk en staat en neutraliteit van de staat is trouwens een algemener kenmerk van dit akkoord, wat een bitterzoete ironie inhoudt. Het regeerakkoord voorziet namelijk ook een "interlevensbeschouwelijke dialoog" dat een forum moet zijn, onderling en met de overheid.

De overheid "verwacht" ook dat bij spanningen en conflicten de morele gezagsdragers binnen de religies hun autoriteit aanwenden om tot "verzoening" op te roepen. Wat heeft een seculiere, neutrale staat in godsnaam in de religieuze pap te brokken?

Scheiding van kerk en staat gaat in twee richtingen: religie bemoeit zich niet met de staat, maar de staat ook niet met de interne werking van religie. Het is bijzonder zorgwekkend dat de overheid blijkbaar van plan is om druk uit te oefenen op religieuze leiders om te conformeren naar hun opvattingen.

Wat als de overheid vindt dat homoseksuele betrekkingen verwerpen tegen "verzoening" en "diversiteit" ingaat? Of bepaalde opvattingen over de organisatie van het gezinsleven? Gaat ze die dan trachten te elimineren? Dergelijke toestanden verwacht men eerder van een politiestaat dan een westers land gestoeld op fundamentele rechten en vrijheden. 

Over politiestaat gesproken: het regeerakkoord voorziet ook een uitbreiding van de autoriteit van de staatsveiligheid om religieuze gemeenschappen te monitoren. Men drukt het voornemen uit om "afspraken te nemen met de federale overheid over het inschakelen van de lokale integrale veiligheids­cellen om mogelijke inbreuken van de geloofsgemeenschap tegen de Grondwet en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens vast te stellen". Waarom de bestaande, algemene bevoegdheid van de veiligheidsdiensten niet voldoende is, wordt niet vermeld. 

Noch worden er enige garanties gegeven dat de rechten, privacy en goede naam van burgers geen schade zullen lijden. Een gevaar dat niet bepaald onrealistisch is na de geweigerde erkenningsaanvraag van het Selamcollege niet lang geleden, waarbij werd geweigerd om de school in te lichten over de bezwarende informatie waarop het besluit gebaseerd was. Gezien de stigmatiserende associatie van moslims met terreur en geweld is dit geen verwaarloosbare materie.

Dit brengt ons bij wat misschien wel de meest flagrante en schaamteloze vorm van discriminatie is die in dit regeerakkoord teruggevonden kan worden: de verstrenging van de procedure voor het oprichten van nieuwe scholen, en de uitbreiding van de bevoegdheid van Staatsveiligheid om zich hiermee bezig te houden.

Dit zal leiden tot minder transparantie en meer politieke inmenging van dossiers die eigenlijk door de rechter behandeld moeten worden. Aftoetsing aan objectieve criteria zou niet de bevoegdheid mogen zijn van de wispelturige uitvoerende macht, die steeds bekommerd is om het bekoren van de onderbuik. Het doel van deze wijzigingen werd reeds duidelijk toegelicht door de tweet van Sminate die ik in de inleiding vermeldde: geen moslimscholen. 

Eens te meer blijkt dat moslims in Vlaanderen tweederangsburgers zijn, aan wie algemeen geldende rechten zonder enige schroom worden ontzegd. Dat fatsoenlijke partijen als CD&V en Open VLD hun handtekening onder zo’n akkoord zetten, toont hoezeer hun moreel kompas ontregeld is door hun nederlaag. Dit wordt misschien wel de meest moslimonvriendelijke Vlaamse regering van de naoorlogse geschiedenis.