‘Trumps misdaad zit verborgen in een dirty six letter word’: oud-VS-ambassadeur Howard Gutman en zijn vrouw

Wat heeft een kunstgalerij nabij de Brusselse Zavel gemeen met de Amerikaanse presidentsverkiezingen? Ogenschijnlijk niets, tot blijkt dat de artieste die er haar popart-schilderijen toont een belangrijk fondsenwerver is voor Democratisch presidentskandidaat Joe Biden. We treffen er Michelle Loewinger met haar echtgenoot Howard Gutman. De oud-VS-ambassadeur voor België is vandaag in de VS lobbyist en politiek radiocommentator. In een vroeger leven werkte Gutman als Special Assistant voor de directeur van het Federal Bureau of Investigation (FBI) en werd hij later topadvocaat, voor hetzelfde kantoor dat in 1998 Democratisch president Bill Clinton verdedigde tijdens zijn impeachment-proces over de Lewinsky-affaire. Ooit studeerde hij rechten met Chief Justice John Roberts, die een Senaatsproces tegen president Donald Trump zou moeten leiden.

En zover zal het komen, verwacht Gutman, steunend op zijn juridische ervaring. “President Trump overschreed een legale lijn. Hij spande samen met een buitenlandse regering om VS-verkiezingen te beïnvloeden én gebruikte Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne als hefboom voor persoonlijke doelen. Het Congres kan hem voor deze twee misdaden vervolgen. Hij gaf ze zelf toe volgens de transcriptie van zijn telefoongesprek met de Oekraïense president. De Oekraïners vroegen Javelin-raketten, maar Trumps volgende zin was: ‘Ok, I need a favor, though. Dat laatste woord (‘hoewel’ in het Nederlands, MR) zal juridisch een dirty six letter word blijken. Daarin zit dé misdaad verborgen.”

Richard Nixon

Een impeachment door het Congres is volgens Gutman al onvermijdelijk. “In de Senaat daarentegen is na een proces wel een tweederdemeerderheid nodig om hem te veroordelen tot ontslag en dat zal zeer moeilijk worden omdat de Republikeinen er in de meerderheid zijn.”

Of kan hij door zijn eigen partij tot ontslag worden gedwongen, wetende dat president Richard Nixon in augustus 1974 omwille van de Watergate-affaire opstapte nog voor er een Senaatsproces plaatsvond? “Op dit moment niet. Republikeinen die niet bang zijn voor hem, zoals Mitt Romney, Jeff Flake en Ben Sasse, keren zich nu al publiekelijk van hem af maar zijn nog altijd in de minderheid. Dit gezegd zijnde; van een bevriende Democratische senator hoorden we dat in de Senaatscommissie Inlichtingen er ook al Republikeinse senatoren zijn die in het openbaar achter Trump staan maar in privéconversaties de aanklacht ernstig nemen”, zegt Gutman. “En, here is the thing: in 2020 moet er ook voor een deel (22, MR) Republikeinse Senaatszetels worden gekozen. Vooral in swingstaten als Maine, Arizona en Colorado – waar Republikeinen de voorbije jaren onder druk kwamen te staan van Democraten – dreigen deze kandidaten het lastig te krijgen als ze niet tegen Trump gaan stemmen.”

Toch moeten er zich mathematisch heel wat Republikeinse senatoren tegen hem keren om een veroordeling te krijgen. “Daarvoor zal er nog een grotere smoking gun nodig zijn”, erkent de ex-ambassadeur.

Iedereen kijkt nu reikhalzend uit naar de getuigenis van de klokkenluider – een tot dusver anonieme CIA-agent die werkte in het Witte Huis. Maar mogelijk staat er ook extra bewijs op een computerserver van het Witte Huis die enkel gebruikt mag worden voor nationale veiligheidsgeheimen. Gutman noemt het aannemelijk dat het Congres het Witte Huis zal dagvaarden om de inhoud van de server op te vragen.

Gutman: “De Inlichtingencommissie van het Huis zal vroeg of laat toegang krijgen tot deze geheime server. Daaruit zal ongetwijfeld blijken dat Trump de enige persoon in de wereld is die de regels van het Amerikaanse presidentschap niet begrijpt. Mogelijk stond hij er zelfs niet bij stil dat hij een fout maakte door een andere regering te vragen een onderzoek in te stellen naar Biden. Publiekelijk zei hij: ‘It was a perfect conversation’. Maar zijn Witte Huis-stafmedewerkers verborgen dit gesprek meteen. Zij kennen de wet zeer goed en plaatsten deze gesprekken op de server omdat ze zich realiseerden dat Trumps vragen wel degelijk onwettig zijn. Wat dit alvast aantoont is het besef van Trumps schuld door zijn Witte Huis-staf.”

Als de aanklacht in het Congres op niets uitdraait, dan beslist de kiezer in november 2020. Dan stelt zich volgens de Gutmans de vraag of Joe Biden ongeschonden uit deze zaak komt, want volgens de peilingen – van dit moment – is hij de enige Democraat die het van Trump kan halen.

Elizabeth Warren

Loewinger, een groot Biden-aanhanger, hoopt dat hij zich staande kan houden. Onlangs was ze co-organisator van een fondsenwervingsdiner waar 250 Democraten samen 200.000 dollar inzamelden voor de campagne van de voormalige vicepresident, die er kwam spreken. “We kennen Joe omdat hij ons destijds bezocht tijdens zijn bezoeken aan Brussel”, zegt ze. “Ik hield meteen van hem omdat hij het werk van ambassadeursvrouwen loofde.”

Gutman kan zelf geen geld werven voor Biden omdat hij in D.C. geregistreerd is als lobbyist, onder meer voor Belgische baggerbedrijven zoals DEME. Hij erkent het risico dat de Trump-campagne met negatieve campagnespotjes zal blijven hameren op de nood aan een onderzoek naar Biden, zelfs al deden hij en zijn zoon volgens Oekraïne niets fout. “Als Biden té hard wordt geraakt, zou senator Elizabeth Warren de Democratische nominatie kunnen binnenhalen. Dat hoopt Trump omdat zij de algemene verkiezing tegen hem niet kan winnen. Ze is te links. Dan eindigen we met een verkiezingsnederlaag zoals George McGovern, die ondanks Watergate in 1972 van Nixon zwaar verloor en slechts één staat en D.C. won.”

Loewinger noemt Biden een gematigde Democraat die ook twijfelende centrumkiezers kan overhalen. “Warren wil de keuze voor het soort zorgverzekering wegnemen van de mensen en door de staat laten voorzien. Ik begrijp dat zoiets goed is voor een deel van de bevolking maar ik vind dat je vrij moet kunnen kiezen voor je private zorgverzekering, zoals president Obama’s zorgwet voorzag. Om Obama’s werk verder te zetten is Joe de beste man.”

‘Zeventig is het nieuwe vijftig’

Je kan je ook voorstellen dat Biden en Warren sámen op het Democratische ‘ticket’ gaan staan. Gutman vindt het een “interessante gedachte” maar gaat uit van Kamala Harris als running mate, omdat de Californische senator als Afro-Amerikaanse de minderheden zou aanspreken. “De orthodoxe gedachte is: bij een oudere blanke man hoort een jongere vrouw van een minderheidsgroep, Afro-Amerikaans of hispanic. Daarom kocht ik overigens ook de domeinnaam BidenObama, omdat ik hoopte dat Michelle kandidate zou zijn maar – ik sprak met Barack – ze zal het niet doen. De vraag is of Warren als blanke zeventiger even succesvol kan zijn als een jonge vrouw uit een minderheid? Misschien toch, denk ik nu, omdat ze nu al de jongeren achter zich krijgt.”

Er is ook de leeftijd van Biden (76), die zich volgens zijn critici veel verspreekt. Loewinger lacht dat weg. “Als Joe zich al eens verspreekt, dan is dat omdat hij sneller denkt dan praat. Zijn leeftijd is geen hinderpaal maar geeft hem net gravitas.” Gutman: “De drie leidende presidentskandidaten zijn boven de zeventig. Biden, Warren en Trump zijn samen 220 jaar oud. Zeventig is het nieuwe vijftig (lacht).”

Voor Loewinger zijn ze alle drie iconen. Iconic Pieces, zoals de titel van haar tentoonstelling die donderdagavond opent in GalerieSept/1 (www.galeriesept.com) aan de Brusselse Zavel. Daar toont ze haar Belgisch geïnspireerde kunst, zoals een paraplu die regent – “vrij naar René Magritte”. Wat haar keuze zou zijn als ze vandaag een Amerikaans icoon wil schilderen? “Burning man”, zegt ze, naar het gelijknamige festival in Nevada, en een knipoog naar de Amerikaanse politiek vandaag.