Aldi roept rosbief terug na drie doden en miskraam in Nederland door listeriabesmetting

Het Nederlandse openbaar ministerie (OM) bekijkt of het bedrijf mogelijk strafbare feiten heeft gepleegd, waardoor de listeriabacterie in hun producten terecht kon komen. Als dat zo is, zou er eventueel een strafrechtelijk onderzoek kunnen komen, aldus een woordvoerster. Volgens de woordvoerster is het bij zulke incidenten gebruikelijk dat het OM “meekijkt” met de onderzoeken naar de besmetting.

Offerman, een dochter van de Belgische vleeswarenproducent Ter Beke, roept in Aalsmeer alle gesneden en verpakte vleeswaren terug wegens de mogelijke aanwezigheid van listeria. In Nederland raakten twintig mensen de afgelopen twee jaar besmet met de bacterie via de vleeswaren. Drie mensen overleden en er vond een miskraam plaats als gevolg van een listeriabesmetting. Bij die gevallen zou dezelfde listeria-stam zijn aangetroffen als in de Offerman-vestiging in Aalsmeer. De link tussen de vleeswaren van Offerman en de drie sterfgevallen werd woensdagmiddag gelegd. Gisteren werd het verband definitief aangetoond, zegt een woordvoerder van het RIVM.

Volgens een woordvoerster van de NVWA is Offerman woensdagavond ingelicht. Het bedrijf kwam vervolgens donderdagavond met een persbericht naar buiten, waarin de terugroepactie van een aantal soorten vleeswaren werd aangekondigd. De fabriek in Aalsmeer werd gisteren “per direct” gesloten na de aanwijzing van de bacteriebesmetting. Inmiddels is beslist om álle vleeswaren terug te roepen die in Aalsmeer gesneden en verpakt werden.

Offerman heeft een tweede vestiging in Borculo, maar daar gelden de maatregelen niet. Het hoofdkantoor staat in Almelo.

In ons land heeft Aldi in samenspraak met het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) beslist gebraden rosbief terug te roepen, door mogelijke aanwezigheid van de listeriabacterie. “De rosbief is afkomstig van de fabriek in Aalsmeer”, bevestigt een woordvoerder van Aldi België. Volgens Aldi-woordvoerder Dieter Snoeck heeft Offerman enkel rosbief geleverd aan de supermarkt. “Het gaat om één product. Zelf hebben we nog geen klachten gehad, en er zijn geen problemen vastgesteld met het product. Maar uit voorzorg roepen we het product terug.”

De terugroepactie geldt voor gebraden rosbief van het merk Délifin, dat per 100 gram verpakt zit in plastic, met verschillende vervaldata tot uiterlijk 13 oktober. Het product was tot 4 oktober te koop in Aldi-winkels. Mensen die het product gekocht hebben, worden verzocht het niet te consumeren, en het terug naar de winkel te brengen. Het product wordt terugbetaald. Voor meer informatie kunnen klanten Aldi contacteren via contact@aldi.be.

Of Offerman aan nog andere Belgische supermarkten heeft geleverd, is niet duidelijk. Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen (FAVV) onderzoekt de zaak, aldus een woordvoerster.

Listeriose, de ziekte die door de bacterie veroorzaakt wordt, kan gevaarlijk zijn voor jonge kinderen, zwangere vrouwen, mensen met een verminderde weerstand en ouderen. Symptomen zijn misselijkheid en overgeven, buikpijn, diarree of constipatie, hoofdpijn en koorts. Personen die deze symptomen vertonen, moeten hun huisarts raadplegen. 

“Zwangere vrouwen, jonge kinderen, ouderen en mensen met verminderde weerstand moeten de consumptie van risicoproducten vermijden”, meldt het FAVV. Het gaat onder meer om rauwe zuivelproducten, rauw vlees, gerookte vis en voorverpakte bladgroenten.

Het Belgische moederbedrijf Ter Beke zegt de financiële impact van de terugroepactie, en van de tijdelijke stopzetting van de activiteiten bij dochter Offerman in Aalsmeer, voorlopig nog niet te kunnen inschatten. De mogelijke besmetting en terugroepactie betreft enkel de locatie in Aalsmeer, benadrukt Ter Beke nog. “We staan momenteel in contact met de relevante autoriteiten en we staan volledig achter verder onderzoek. Offerman neemt daarin zelf de nodige acties en verleent haar volledige medewerking aan de bevoegde autoriteiten”, zegt het bedrijf.

Het snijden en verpakken van vleeswaren in de fabriek in Aalsmeer mag pas worden hervat als alle productielocaties grondig zijn schoongemaakt en heringericht én zijn goedgekeurd door de NVWA, zo heeft die instantie het bedrijf laten weten.

In Nederland heeft groothandel Sligro 160 productsoorten teruggeroepen bij haar klanten. Sligro wil niet zeggen over hoeveel klanten het gaat. Een woordvoerder voegt eraan toe dat Sligro sinds gisteravond druk bezig is om volledig zeker te stellen dat alle door het bedrijf geleverde producten veilig zijn. Dat is volgens hem gebruikelijk bij elke terugroepactie. Hoe hoog de kosten zijn die met deze terugroepactie gepaard gaan, is nog lang niet duidelijk. “In deze fase kijk je daar niet naar”, aldus de woordvoerder. “Dat is niet eens van secundair maar van tertiair belang.”

Ook bij de Nederlandse Versunie, leverancier van de vleeswarenmerken Versuniek, Meesterhand en Fairbeleg, zijn maatregelen genomen. Het bedrijf publiceerde op de website een lijst met negentig producten die uit de schappen zijn gehaald. Versunie vraagt klanten om deze vleeswaren niet te consumeren en terug te brengen naar de winkel.

Ook vleeswaren van de merken Freshly, Fresh4You, Kraak-Vers- FRESHL, FairBeleg en FAIRBE die door Bidfood worden gedistribueerd zijn mogelijk besmet. Bidfood roept in totaal 149 soorten vleeswaren terug.

Het was al eerder bekend dat er vermoedelijk wat mis was bij vleeswarenleverancier Offerman. Volgens een woordvoerder van de Voedsel- en Warenautoriteit zijn er de afgelopen maanden extra inspecties uitgevoerd bij het bedrijf. "We hadden al de indruk dat zaken daar niet goed op orde waren."

De toezichthouder droeg Offerman op extra maatregelen te nemen. Daar is wel gehoor aan gegeven, maar dat heeft niet genoeg geholpen. "Ze hebben bijvoorbeeld extra hygiënemaatregelen genomen voor de productielijn, extra monsters genomen. Maar dat had onvoldoende effect."

Het federaal voedselagentschap FAVV dringt bij de Nederlandse autoriteiten aan om meer informatie te krijgen over de listeriabesmetting bij Offerman, “en in het bijzonder over bijkomende leveringen van mogelijk besmette producten”, klinkt het.

“Het Voedselagentschap werd nog niet officieel geïnformeerd door de NVWA (Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit, red.) en heeft contact opgenomen met de Nederlandse autoriteiten via het Europese waarschuwingssysteem RASFF om informatie te krijgen over bijkomende leveringen aan België”, luidt het in een mededeling.

Listeria monocytogenes komt van nature voor in het milieu. “De bacterie wordt voornamelijk via het voedsel overgedragen op de mens en kan dan ziekte veroorzaken (listeriose, red.), variërend van een milde gastro-enteritis tot ernstige vormen, in zeldzame gevallen zelfs met de dood tot gevolg”, zegt het FAVV. “Listeria monocytogenes is een vrij resistente bacterie die kan overleven en groeien in een gekoelde omgeving. (...) Vandaar dat de beheersing van deze bacterie een uitdaging vormt voor de levensmiddelenindustrie en ook de consument voldoende aandacht moet schenken aan de correcte hantering en bereiding van levensmiddelen in de keuken.”

Duitsland kreeg deze week trouwens eveneens te maken met een voedselschandaal rond de listeriabacterie. Daar overleden twee mensen in de deelstaat Hessen na het consumeren van besmette vleeswaren. De Duitse autoriteiten sloten tijdelijk het bedrijf dat de vleeswaren had geleverd, Wilke in de gemeente Twistetal.

Behalve twee doden, werden tientallen mensen ziek na het eten van besmette salami en een smeersel voor op brood. De twee dodelijke slachtoffers waren ouderen. Alle producten van het bedrijf werden teruggeroepen, met uitzondering van geleverde conserven. Het bedrijf levert aan restaurants, grote keukens en supermarkten.

De oorzaak van de besmetting is nog niet duidelijk. Het bedrijf werd volgens Duitse media al sinds maart door de voedselautoriteiten in de gaten gehouden nadat herhaaldelijk verontreinigingen in de producten waren aangetroffen. Vorig jaar was er nog een listeriacrisis in een Hongaarse diepvrieserwtenfabriek van het Belgische Greenyard die het bedrijf tientallen miljoenen euro kostte.

Na de berichten over listeriabesmetting in Nederland is de handel in het aandeel van voedingsbedrijf Ter Beke vandaag om 12.45 uur opgeschort op de beurs van Brussel.