Direct naar artikelinhoud
Verenigd Koninkrijk

Tory-coryfee Rory Stewart stapt uit Conservatieve Partij en wil burgemeester van Londen worden

Rory Stewart.Beeld EPA

Rory Stewart wil burgemeester van Londen worden. De voormalige kandidaat voor het leiderschap van de Conservatieve Partij maakte vrijdag bekend dat hij de landelijke politiek en zijn partij verlaat om zich als onafhankelijke kandidaat te mengen in de race om het burgemeesterschap van de Britse hoofdstad. Deze verkiezing vindt in mei plaats. Hij hoopt in de voetsporen te treden van zijn grote rivaal Boris Johnson, die tussen 2008 en 2016 in de City Hall huisde.

Enkele weken geleden was Stewart een van de 21 Conservatieve Lagerhuisleden die door premier Johnson uit de fractie waren gezet omdat ze met de oppositie hadden samengewerkt om een no deal-brexit te voorkomen. Bij het aanvaarden van de titel Politicus van het Jaar zinspeelde de Schot, tot voor de zomer minister van Ontwikkelingssamenwerking, al op het verlaten van de partij. Hij bleef nog een poosje, maar is nu toch tot de conclusie gekomen dat er geen toekomst meer voor hem is in een partij waar Johnson wordt bewierookt. 

Zijn vertrek als tory kondigde de 46-jarige in stijl aan. Bij een bijeenkomst donderdagavond in de Royal Albert Hall nam de kleine politicus deel aan een evenement waarbij acteurs, onder wie Jude Law, en andere bekendheden befaamde brieven voorlazen. Stewart droeg een brief voor die een huismeester van de elitekostschool Eton ooit aan de vader van Boris Johnson had geschreven. Daarin beklaagde hij zich over de ‘schandelijk achteloze houding’ van de jonge Boris met betrekking tot de vakken Grieks en Latijn.

“Deze brief betekent mijn vertrek uit de Conservatieve Partij”, hield Stewart, zelf ook een Old Etonian, zijn gehoor voor.  Als liberale Conservatief maakt hij zich grote zorgen om de populistische koers van zijn partij sinds het brexitreferendum. Drie jaar geleden stemde Stewart tegen het verlaten van de Europese Unie, maar legde zich bij de uitslag neer. In het voorjaar was hij de belangrijkste verdediger van het akkoord dat de toenmalige premier Theresa May had gesloten.

Weg uit de ‘schreeuwkamer van Westminster’

In een op Twitter gepubliceerd filmpje verklaarde hij zich een dag later nader. Hij zei schoon genoeg te hebben van de “beledigingen over en weer in de gothische schreeuwkamer van Westminster”. Dat heeft het beeld van het Verenigd Koninkrijk als een gematigd land waar compromissen worden gesloten om zeep geholpen, aldus de politicus die begin deze eeuw faam maakte met zijn voettocht door Afghanistan, ervaringen die hij te boek stelde in de bestseller The Places In Between

Voor- en tegenstanders zijn het erover eens dat Stewarts besluit een groot verlies is voor het parlement. Gedenkwaardig was zijn briljante toespraak, in 2015, over de culturele, wetenschappelijke en historische betekenis van de egel. Het was voor het eerst sinds 1566 dat dit oer-dier ter sprake kwam in het Lagerhuis. Het handjevol parlementariërs luisterde aandachtig naar wat werd bestempeld tot een van de beste redevoeringen uit de geschiedenis van de Britse volksvertegenwoordiging.

Stewart bedankte de bewoners van zijn kiesdistrict in het Engels-Schotse grensgebied, waar hij vele wandelingen heeft gemaakt om gewone mensen te ontmoeten. Dat gaat hij komende negen maanden weer doen, maar dan in de 32 Londense stadsdelen, dit in een poging om de zittende burgemeester Sadiq Khan te onttronen. Deze Labour-burgervader gaat gebukt onder een tanende populariteit. Stewart zou niet de eerste onafhankelijke burgemeester van Londen zijn: de linkse rebel Ken Livingstone ging hem begin deze eeuw voor.