Turkije staat op punt om Noord-Syrië binnen te vallen, VS nemen niet deel en laten Koerden vallen
Turkije is van plan om de al langer geplande operatie in het noorden van Syrië op te starten. De Amerikaanse soldaten die zich in Syrië bevinden, zullen zich tegelijkertijd terugtrekken uit de omgeving van de grens met Turkije. Dat maakt het Witte Huis bekend, na een telefoongesprek tussen de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Turkse ambtgenoot Recep Tayyip Erdogan. Trump laat de Koerden in de regio daarmee de facto vallen.
Bedoeling van het Turkse leger is om een “veilige zone” te creëren in het noord-oosten van Syrië, waar nu nog de Koerdische YPG-militie actief is. Turkije ziet hen als een terroristische organisatie, terwijl de Koerden de VS net hielpen in het verslaan van terreurgroep IS.
Volgens een woordvoerder van het Witte Huis zouden de Verenigde Staten niet achter de Turkse operatie in Syrië staan en zou het Amerikaanse leger er niet aan deelnemen. “Het Amerikaanse leger zal niet meer in de onmiddellijke omgeving opereren na het verslaan van het territoriale ‘Kalifaat’ van IS”, klonk het in een mededeling van het Witte Huis. Zo krijgt Turkije nu vrij spel in de strijd tegen de Koerden. De Amerikaanse troepen zijn vanmorgen al begonnen met de terugtrekking uit de regio.
In ruil lijkt Amerikaans president Trump van zijn Turkse collega te belofte te hebben bekomen dat die zich zal bekommeren om de gevangen genomen IS-strijders. Het Witte Huis zegt in zijn mededeling dat Washington aan Frankrijk, Duitsland en andere Europese landen heeft gevraagd om de gevangen IS-strijders op te nemen, maar dat die dat niet willen. “De VS zullen die niet vasthouden voor wat vele jaren kan duren en een grote kost kan zijn voor de Amerikaanse belastingbetaler”, klinkt het. “Turkije zal nu verantwoordelijk zijn voor alle IS-strijders die gevangen zijn genomen in het gebied de afgelopen twee jaar”, aldus nog het Witte Huis.
Ontmoeten
Tijdens het gesprek zouden de twee staatsleiders overeengekomen zijn om elkaar in november persoonlijk te ontmoeten, zo meldde het presidentieel paleis in Ankara gisterenavond laat in een verklaring. Dat zou gebeuren in Washington. Vanuit het Witte Huis kwam nog geen bevestiging van het telefoontje noch over de ontmoeting.
Zaterdag had Erdogan in een toespraak voor zijn partijgenoten gezegd dat het Turkse leger volledig voorbereid is op een snelle militaire interventie in het noordoosten van Syrië. Zo'n militaire operatie in Syrië kan al in de loop van de komende dagen worden opgestart, deelde hij toen ook mee: “vandaag of morgen”.
Koersverandering
Doelwit van het offensief zijn dus de Syrisch-Koerdische Volksbeschermingseenheden (YPG), een Koerdische militie die het Syrische gebied ten oosten van de Eufraat grotendeels controleert. Terwijl de YPG voor Washington een belangrijke bondgenoot is in de strijd tegen de Islamitische Staat (IS), beschouwt Ankara de militie als een tak van de verboden Koerdische Arbeiderspartij PKK en dus als een terreurorganisatie.
Volgens Erdogan ziet Turkije zich genoodzaakt om militair in te grijpen voor zijn eigen veiligheid, en opdat 2 miljoen ontheemde Syriërs zo snel mogelijk naar huis kunnen. Gisteren meldden lokale media al dat Turkije was gestart met de verplaatsing van soldaten en uitrusting naar de zuidoostelijke grens met Syrië. Dat de VS Turkije nu zijn zin lijkt te geven, betekent een opmerkelijke koersverandering in de Amerikaanse buitenlandse politiek in de regio.
Volgens de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu is zijn land vastberaden om de zone “schoon te vegen van terroristen die een bedreiging vormen voor zijn veiligheid: “Sinds het begin van de oorlog in Syrië hebben wij de territoriale integriteit van Syrië gesteund en we zullen dit blijven doen. Wij zijn vastberaden onze (...) veiligheid te beschermen door deze regio schoon te vegen van terroristen.” Ook Erdogan kondigde vanmorgen aan dat het offensief elk moment kan beginnen. “Er is een zin die wij heel de tijd herhalen: we kunnen (Syrië) binnentrekken eender welke nacht zonder te verwittigen. Het staat volkomen buiten kijf dat wij niet langer de dreiging van die terreurgroepen kunnen tolereren.”
“Een van meest destabiliserende acties mogelijk”
De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), een alliantie van Koerdische en Arabische strijders, waarschuwden vanochtend in een communiqué dat een Turkse operatie jaren van vruchtbare strijd tegen IS teniet zou doen en het de nog levende leiders van de terreurorganisatie mogelijk maakt uit hun schuilplaats te komen. De SDF noemt de Amerikaanse beslissing “een dolk in de rug”.
Trump kreeg ook in de VS langs Democratische kant meteen kritiek op de mededeling. “Turkije toestaan Noord-Syrië binnen te trekken is een van de meest destabiliserende acties die we in het Midden-Oosten kunnen ondernemen”, aldus Irak-veteraan en Congreslid Ruben Gallego. “De Koerden zullen de VS nooit meer vertrouwen. Ze zullen op zoek gaan naar nieuwe allianties of onafhankelijkheid om zichzelf te beschermen. (Minister van Buitenlandse Zaken, red.) Pompeo faalt opnieuw.”
Republikein Graham bekritiseert beslissing
De invloedrijke Amerikaanse Republikein Lindsey Graham heeft de beslissing van president Donald Trump bekritiseerd. “Dit is een impulsieve beslissing die alle vooruitgang die we geboekt hebben, teniet doet en de regio opnieuw in chaos stort”, zo zei Graham, nochtans een vertrouweling van Trump, op Fox News.
Trump verdedigde -zoals gewoonlijk in verschillende tweets- de beslissing. “Turkije, Europa, Syrië, Iran, Irak, Rusland en de Koerden zullen nu de situatie moeten uitklaren, en wat ze willen doen met de gevangengenomen IS-vechters in hun ‘buurt’”, tweette de Republikein.
Later verklaarde Graham, ook al op Twitter, dat hij in de senaat een resolutie zou indienen om de beslissing om te keren én een resolutie om Turkije te schorsen bij de NAVO mocht het land Syrië binnenvallen en de Koerdische troepen daar aanvallen.
Graham zei samen met de Democratische senator Chris Van Hollen te werken aan de resolutie over Turkije. “Het Congres moet de Turken duidelijk maken dat ze een zware prijs zullen betalen als ze de Syrische Koerden aanvallen”, zo zei Van Hollen, die de beslissing van Trump laakte om de Koerden “te verraden”. De Koerden waren een trouwe bondgenoot van Washington in de strijd tegen Islamitische Staat (IS)
Voorzitters van Kamers in Congres bekritiseren Trump
De voorzitters van beide Kamers in het Amerikaanse Congres hebben kritiek geleverd op de door president Donald Trump aangekondigde terugtrekking van de Amerikaanse troepen uit het Syrische grensgebied met Turkije. Mitch McConnell, de Republikeinse meerderheidsleider in de Senaat, waarschuwde voor het gevaar van een “aanzienlijk conflict” tussen Ankara en de Koerdische milities bij een Amerikaanse terugtrekking. Nancy Pelosi, de Democratische woordvoerster van het Huis van Afgevaardigden, verweet Trump de Koerdische bondgenoten van de VS te “verraden”. In politieke kwesties staan McConnell en Pelosi normaal recht tegenover mekaar.
Volgens McConnell zou een “overhaaste” terugtrekking alleen Rusland, Iran en het regime van de Syrische president Bashar al-Assad in de kaart spelen. “En dat zou het risico vergroten dat Islamitische Staat en andere terreurgroeperingen zich herstructureren”, aldus de partijgenoot van Trump.
Pelosi sprak over een “rechtstreekse bedreiging voor de regionale veiligheid en stabiliteit”. Volgens haar brengt de beslissing ook de “gevaarlijke” boodschap over aan Iran, Rusland en aan de bondgenoten van de VS dat Amerika “geen betrouwbare partner” meer is. Pelosi vindt dat Trump zijn beslissing moet terugdraaien.
Geconfronteerd met de massale kritiek op zijn beslissing om de Amerikaanse militairen terug te trekken, dreigde Trump er op Twitter mee “de economie van Turkije totaal te verwoesten en van de kaart te vegen”, als Ankara iets in Syrië doet wat hij te ver vindt gaan.
EU waarschuwt voor Turks offensief
Nieuw wapengeweld in het noordoosten van Syrië dreigt de inspanningen voor een politieke oplossing van het conflict te ondermijnen. Zo heeft de woordvoerster van de Europese hoge vertegenwoordiger voor het buitenlands beleid Federica Mogherini gereageerd op een nakend Turks militair offensief in de regio.
“Nieuwe gewapende vijandelijkheden in het noordoosten zullen niet enkel het menselijke lijden vergroten en tot massale verplaatsingen van mensen leiden, maar ze dreigen ook de huidige politieke inspanningen ernstig te ondermijnen”, zo verklaarde de woordvoerster.
De woordvoerster van Mogherini onderstreepte dat de Europese Unie begrip heeft voor de “legitieme veiligheidsbezorgdheden” van Turkije. Maar “een duurzame oplossing voor het Syrische conflict zal nooit bereikt worden via militaire weg, maar vereist een politieke transitie”.
De Europese ministers van Buitenlandse Zaken zullen de situatie aanstaande maandag bespreken op een vergadering in Luxemburg, zo besloot de woordvoerster.
Frankrijk “extreem bezorgd” over mogelijke Turkse aanval in Syrië
Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken zegt “extreem bezorgd” te zijn over “een mogelijke unilaterale militaire actie” van Turkije in het door de Koerden gecontroleerde noordoosten van Syrië.
Het ministerie van Buitenlandse Zaken vindt dat zo’n unilaterale actie de inspanningen zouden teniet doen die Frankrijk samen met de Syrische Democratische Strijdkrachten levert, in het kader van antiterreur. Want, zo waarschuwt Parijs, Islamitische Staat (IS) “blijft een grote bedreiging voor onze nationale veiligheid”. Het ministerie staat naar eigen zeggen in nauw contact over de kwestie met de Europese en andere partners van de coalitie tegen IS.
In België waarschuwt het Koerdisch Instituut maandag dat een escalatie zoals die van begin 2018 moet vermeden worden. Toen lanceerden Turkse troepen de ‘Operatie Olijftak’ tegen de Koerdische militie YPG in de Syrische regio Afrin. Daarbij vielen honderden burgerdoden. “Militair ingrijpen kan nooit het antwoord zijn op instabiliteit en conflict. Er moeten dringend stappen worden gezet naar een vreedzame, bemiddelde oplossing”, reageerde Derwich Ferho, voorzitter van het Koerdisch Instituut.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
HLN Shop
SOS onkruid: hoe pak je het snel en eenvoudig aan? Met deze vijf toestellen is je tuin klaar voor de lente
-
buitenland
Trumps schoonzoon spreekt met Erdogan over vredesplan voor Israëlisch-Palestijns conflict
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft vandaag in Ankara overlegd met Jared Kushner, de schoonzoon van de Amerikaanse president Donald Trump en Witte Huis-adviseur voor het Midden-Oosten. Er werd gesproken over een Amerikaans vredesplan voor het Israëlisch-Palestijns conflict. -
PREMIUM
Donald roept America first, maar hij bedoelt ‘Trump First’
De opkomst van autoritaire leiders zoals Trump, Erdogan, Wilders en Baudet leidt tot kopieergedrag in de samenleving. De Nederlandse protocolexpert Henrik de Groot maakt zich zorgen. “We hebben een gemeenschappelijke vijand nodig.’’ -
-
Polen stuurt militairen naar Frankrijk om Olympische Spelen te helpen beveiligen, ook andere landen sturen militair personeel
-
Wat kost de Europese Unie ons en wat beslist ze voor ons?
De Europese Unie wordt belangrijker in turbulente tijden, denk maar aan de coronacrisis of de oorlog in Oekraïne. Maar we weten er vaak bitter weinig over. Nu de verkiezingen voor de deur staan en ook jongeren vanaf 16 voor Europese lijsten moeten stemmen, wil HLN meer inzicht geven in wat de Europese Unie doet. VTM NIEUWS-journalist en Europa-expert Jelle Frencken geeft in ‘HLN legt Europa uit’ heldere antwoorden op de meest gestelde vragen. Vanaf vrijdag 29 maart te bekijken in de app van HLN. -
PREMIUM
"Politici willen soms heiliger zijn dan paus"
Experts begrijpen dat VRT-journaliste Maïté Piessen niet langer het radionieuws zal lezen, nu haar echtgenoot Benjamin Dalle door het leven gaat als Vlaams minister van Media, Jeugd en Brussel. "Maar stel dat Lydia Peeters minister werd en haar man voor de VRT werkte: zou dan hetzelfde gebeurd zijn?" -
update
Amerikaanse oud-senator Joe Lieberman (82) overleden: complicaties na val werden voormalige ‘running mate’ van Al Gore fataal
-
Livios
“Mollen verstoren, kan een averechts effect hebben”: zo bind je de strijd wél aan met de diertjes in je tuin
-
Livios
Zonnepanelen en thuisbatterij met stekker straks ook in België toegelaten? “Lagere kosten, maar ze leveren minder op”
Kleine thuisbatterijen en zonnepanelen met een stopcontactstekker: ze bestaan, maar of je ze in België ook mag gebruiken, is niet duidelijk. Synergrid, de Belgische netbeheerderskoepel, wil daar verandering in brengen, omdat de vraag vanuit de markt zou toenemen. Maar is dat echt zo? Zijn de toestellen veilig en voordelig? En kun je ze in elke woning gebruiken? Bouwsite Livios vroeg het aan energie-expert Dirk Van Evercooren. -
Wereldleiders veroordelen terreuraanslagen: “Er is geen plaats in Nieuw-Zeeland voor zo’n daden van extreem en ongezien geweld”
Van over heel de wereld stromen de reacties op de aanslagen tegen moskeeën in Nieuw-Zeeland binnen. Politici als premier Michel, de Franse president Emmanuel Macron en NAVO-baas Jens Stoltenberg veroordelen de schietpartijen fel. -
Erdogan haalt na aanslag uit naar 'racistische’ Westen
58 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerJacky Vanderplas
Gert De Vries
Gert De Vries
Christine Laevers
wim Goossens