Van kinderbijslag tot erfenissen: 7 opvallende maatregelen uit de begrotingsplannen van de regering-Jambon

De begrotingscijfers waar de oppositie al een tijd op zat te wachten, zijn er nu. Vandaag heeft de Vlaamse regering de cijfers openbaar gemaakt voor de leden van het Vlaams Parlement. Morgen zal erover gedebatteerd worden in het parlement.

Uit de tabellen blijkt dat de Vlaamse regering tegen 2024 2,2 miljard euro wil besparen. In het vrijgegeven document wordt dat als "begrotingsmaatregelen" omschreven. Het gaat om fiscale hervormingen, besparingen op personeel, het niet-indexeren van bepaalde subsidies, enzovoort.

Daartegenover staan nieuw beleid en investeringen, die de regering tegen 2024 2,5 miljard euro zullen kosten. Het gaat om extra geld voor de lokale besturen, investeringen in onderwijs, mobiliteit en openbare werken, enzovoort.

Door een aanpassing van de groeiverwachtingen kijkt de regering volgend jaar tegen een tekort van zo'n 435 miljoen euro aan. Maar 2020 wordt het enige jaar met een tekort, benadrukte minister-president Jan Jambon tijdens een persconferentie. De volgende jaren mikt de regering op een evenwicht.

Jambon benadrukte ook dat de 2,2 miljard besparingen niet onlogisch zijn. "Als je wil investeren, moet je het geld ook ergens halen. Ofwel verhoog je de belastingen, ofwel doe je dat via besparingen. Er bestaan nu eenmaal geen toverformules." Uit de tabellen blijkt dat de regering de eerste vier jaar van de regeerperiode meer zal besparen dan investeren, in 2024 is het andersom.

We zetten enkele opvallende maatregelen op een rij. (De bedragen die genoemd worden, zijn de inkomsten en uitgaven in 2024, als de maatregelen op kruissnelheid zijn.)

Een van de opvallendste besparingen die de regering wil doorvoeren, is de niet-indexering van een deel van het kindergeld. Tot vorig jaar heette het systeem kinderbijslag, nu spreekt men over het groeipakket. Zo zullen de bedragen vanaf het derde kind en de leeftijdstoeslagen vijf jaar lang niet geïndexeerd worden. Het moet de regering tegen 2024 iets meer dan 100 miljoen euro opleveren.

De indexering van de bedragen voor het eerste en tweede kind (in het oude systeem - geboren voor 1 januari 2019 dus) en van alle kinderen in het nieuwe systeem (vanaf 1 januari 2019) wordt pas doorgevoerd in september. Een logische verschuiving, aldus de regering, "want op dat moment merken de gezinnen het verschil".

Zoals bekend schaft de Vlaamse regering in 2020 de woonbonus af. Dat is de fiscale aftrek die u geniet als u een lening aangaat voor een woning. De afschaffing levert de regering tegen 2024 327 miljoen euro op.

Ter compensatie verlaagt de regering de registratierechten, die u betaalt als u een bestaand huis aankoopt, van 7 naar 6 procent. Tegen 2024 kost dat de regering 140 miljoen. 

De verlaging van de registratierechten gaat wel al in in 2020. Ook de afschaffing van de woonbonus gaat al in 2020 in, maar de regering zal dat pas in 2021 in de begroting merken. Dat betekent dat deze belastingverschuiving de regering de eerste jaren geld zal kosten, maar in de laatste jaren van de legislatuur geld zal opbrengen.

De Vlaamse regering schaft het duolegaat af. Het duolegaat houdt in dat een schenking aan een goed doel gekoppeld wordt aan een schenking aan een andere persoon, bijvoorbeeld een ver familielid, waardoor de hoge tarieven op die tweede schenking voor een deel gecompenseerd worden door de schenking aan een goed doel en uw ver familielid dus meer overhoudt.

De regering argumenteert hier dat de samenleving eigenlijk betaalt voor een individu en schaft het duolegaat daarom af. Tegelijk worden de tarieven op schenkingen aan goede doelen wel verlaagd. Alles samen levert de afschaffing de regering tegen 2024 75 miljoen euro op.

Schenking aan goede vrienden – voor wie bijvoorbeeld geen kinderen heeft – worden dan weer goedkoper. Het zal de regering tegen 2024 10 miljoen euro kosten.

Om werken aan te moedigen voert de Vlaamse regering de jobbonus in. Dat is een verlaging van de lasten op de laagste lonen, waardoor iemand die weinig verdient een bonus van 50 euro per maand zou krijgen of 600 euro per jaar. De maatregel zal pas in 2021 een effect hebben op de begroting. Tegen 2024 zal ze de regering zo’n 350 miljoen euro kosten.

De Vlaamse regering laat niet na om te benadrukken dat er veel geld geïnvesteerd wordt in de lokale besturen. Ze behoudt de groeinorm van 3,5 procent in het gemeentefonds. Daarbovenop krijgen de lokale besturen jaarlijks nog eens extra geld om te investeren. Tegen 2024 zal dat bedrag opgelopen zijn tot bijna 415 miljoen euro. Over de hele regeerperiode gaat het over een injectie van 1,4 miljard euro.

Voor sommigen zal het een zuivere belastingverhoging zijn, de regering noemt het een “mobiliteitssturende maatregel”: de kilometerheffing voor zware vrachtwagens (meer dan 32 ton) wordt met 2 cent verhoogd. Tegelijk wordt de heffing op de categorie 3,5 tot 12 ton gehalveerd. De regering wil hiermee de Vlaamse kmo’s tegemoet komen, aangezien binnen die categorie vooral Vlaamse vrachtwagens vallen. Alles samen levert het de regering tegen 2024 63 miljoen euro op. 

De regering verschuift de vrijstelling van werkgeversbijdragen voor 55-plussers naar 58-plussers. De redenering hierachter is dat er “geen problemen meer zijn met de groep tussen 55 en 58 jaar”. “Zij raken aan het werk” aldus minister-president Jan Jambon. “Daarom hoeven we dat niet meer toe te kennen en kunnen we het geld voor andere zaken gebruiken.” De hervorming van het doelgroepenbeleid – dat mensen die het moeilijk hebben om werk te vinden, ondersteunt – levert de regering tegen 2024 226 miljoen euro op.

De Vlaamse regering gaf twee documenten vrij. Enerzijds de begrotingstabellen voor het jaar 2020. Anderzijds de raming voor de hele regeerperiode, wat met andere woorden de financiële plannen zijn voor de komende jaren tot 2024, het einde van deze regeerperiode.

U kunt de cijfers voor 2020 hier inkijken.

U kunt de meerjarenraming hier inkijken.

Bekijk hieronder het verslag van "Het Journaal":

Hoe reageren de vakbonden? Bekijk hieronder het verslag daarover van "Het Journaal":

Bekijk hieronder de reportage van "Terzake" met duiding van politiek journalist Pieterjan De Smedt: