Oppositie: “Nu weten we waarom de Vlaamse regering de cijfers heeft achtergehouden”

De Vlaamse regering heeft vandaag de veelbesproken begrotingscijfers bekendgemaakt. Die cijfers geven niet alleen een overzicht van de 1,65 miljard euro aan extra geplande investeringen, maar ook van de ruim 2,2 miljard euro aan besparingen die de regering-Jambon plant. 

Volgens oppositiepartij sp.a tonen de cijfers onder meer aan dat er minder geld naar kinderen gaat. "Uit de cijfers blijkt dat er 107 miljoen euro bespaard zal worden door te morrelen aan de index van de kinderbijslag. Dat betekent dat er minder geld naar kinderen gaat", zegt Rousseau.

Hij vreest ook langere wachtlijsten voor personen met een handicap. "In het regeerakkoord staat dat de wachtlijsten teruggedrongen zouden worden. Nougatbollen. De meerjarenplanning bevestigt het cijfer van 270 miljoen euro dat in de pers reeds circuleerde. Het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap heeft al laten weten dat dit ruim onvoldoende is, en de wachtlijsten met dit beperkte budget alleen maar langer gaan worden." Bij Vlaams Belang klinkt hetzelfde geluid.

Het wordt volgens Rousseau ook duurder om een huis te kopen. "De schrapping van de woonbonus wordt niet gecompenseerd door de registratierechten met amper één procentje te doen dalen. De schrapping van de woonbonus (327 mio) kost de gezinnen deze legislatuur alleen al twee keer zoveel als de verlaging van de registratierechten (140 mio). Een huis kopen wordt dus duurder.”

“De facto hanteert de regering-Jambon I dezelfde strategie als haar voorganger om de cijfers op orde te krijgen”, klinkt het bij Vlaams Belang. “Besparingen doorvoeren vooral op de eigen organisatie, onderwijs en wat andere gesubsidieerde diensten enerzijds, en het doorvoeren van een reeks verkapte belastingverhogingen anderzijds.”

“Ook nu wordt de factuur dus weer doorgeschoven naar de burger, via vooral de afschaffing van de woonbonus, de niet-indexatie van bepaalde kinderbijslagen, maar ook bijvoorbeeld de vermindering van de aftrekbaarheid van de dienstencheques. Ook de verhoging van de kilometerheffing voor vrachtwagens  zal ongetwijfeld rechtstreeks worden doorgerekend aan de consument. Het blijkt dus andermaal de hardwerkende Vlaming te zijn die de rekeningen van de Vlaamse regering op orde moet krijgen.”

“Wie werkt, spaart en onderneemt, wordt door deze N-VA-regering niet beloond maar gestraft”, concludeert Vlaams Belang-fractievoorzitter Chris Janssens.

“Van de in het vooruitzicht gestelde verlaging van de elektriciteitsfactuur is geen sprake meer”, klinkt het nog. “De dure eed van minister Lydia Peeters om die factuur met 30 procent te doen dalen door de kosten eruit te halen die niets te maken hebben met het verbruik bleken woorden in de wind. Het gemiddelde Vlaamse gezin betaalt jaarlijks maar liefst 300 euro aan verkapte belastingen via zijn elektriciteitsfactuur en dat zal ook met deze regering zo blijven.”

“Wat deze regering vooral niet doet, is wat ze nochtans wel beweert te doen, namelijk de rechten en de plichten in overeenstemming brengen”, stelt Chris Janssens. “Ik stel immers vast dat immigranten zonder ook maar één cent bijgedragen te hebben aan onze sociale zekerheid hier nog steeds beroep zullen kunnen doen op kinderbijslag, sociale huisvesting en andere sociale voorzieningen. Voor het Vlaams Belang is het absoluut onaanvaardbaar dat de Vlaming opnieuw in zijn portefeuille mag tasten, terwijl het gratisbeleid voor immigranten grotendeels overeind blijft.” 

PVDA: “Ordinair besparingskabinet”
De PVDA noemt de nieuwe Vlaamse regering een “ordinair besparingskabinet”. “Als Jambon denkt dat hij op deze manier tegemoetkomt aan het signaal dat de kiezer op 26 mei heeft gegeven, dan heeft hij er werkelijk niets van begrepen”, zegt Vlaams fractieleider Jos D’Haese.

Volgens PVDA zullen de besparingen in de eerste plaats de gewone Vlamingen raken. D’Haese verwijst naar de woonbonus, de kinderbijslag en de dienstencheques. “Ondanks alle mooie verkiezingsbeloftes en de goednieuwsshow van vorige week zit deze regering opnieuw in de portefeuille van de Vlaamse gezinnen. Ook op cultuur, media, sociaal werk, gezinszorg en nog veel andere domeinen wordt bespaard. Is dat het warme Vlaanderen van Jambon?”, vraagt D’Haese zich af.

Hij vreest dat de besparingen nefaste gevolgen zullen hebben. “De wachtlijsten in de zorg voor personen met een handicap zullen toenemen, de wachtlijsten voor sociale woningen zullen toenemen en de wachtlijsten in de jeugdzorg zullen toenemen. Dat is de realiteit van deze besparingen”, voorspelt D’Haese. “Nu is ook duidelijk waarom de regering-Jambon zo fors van leer trekt tegen nieuwkomers. Dat is een pure zondebokstrategie om te verbergen dat het leven voor gewone werkende mensen duurder wordt en dat deze regering opnieuw forse besparingen doorvoert.”

“We hadden gelijk om de cijfers achter het akkoord op te vragen”, zegt Groen-fractieleider Björn Rzoska in een eerste reactie op de begrotingscijfers van de regering-Jambon. “Het is immers duidelijk dat de cijfers de goed nieuwsshow van de afgelopen week hard onderuit haalt”, zegt hij.

De oppositiepartij is niet mals voor de cijfers die de Vlaamse regering op tafel legt. Zo zijn de extra middelen voor onderwijs en welzijn volgens Groen vooral interne verschuivingen. “Een vestzak-broekzakoperatie waar de 180.000 gezinnen met 3 kinderen, de mensen die wachten op zorg en de gehandicapten de dupe van zijn”, aldus Rzoska.

“Dat er zelfs beknibbeld wordt op zoiets als rolstoelen tart elke verbeelding. En dat terwijl N-VA, CD&V en Open Vld tijdens de campagne extra budget voor zorg en het wegwerken van de wachtlijsten hebben aangekondigd.”

Volgens Groen betaalt het kritische, brede en culturele middenveld ook een stevige rekening. “De gerichte besparing van bijna 1 miljard euro is in Vlaanderen ongezien. Het is voor heel wat organisaties bang afwachten waar de hakbijl valt. Het regeerakkoord laat vermoeden dat zij die de laatste jaren kritisch waren, de rekening gaan betalen.”

De regering-Jambon noemt zichzelf ook een investeringsregering. Maar dat blijkt niet uit de cijfers, meent Groen. “Er wordt zelfs minder geïnvesteerd dan tijdens de vorige regering (1,65 miljard euro versus 2,2 miljard euro)”, klinkt het.

De oppositiepartij vindt ook dat de regering investeert in “oplossingen uit de vorige eeuw”. “Zware en nieuwe investeringen in autowegen lossen het mobiliteitsprobleem niet op. Een modern, betrouwbaar openbaar vervoer en stevige investeringen in de fiets lossen files op en zorgen voor propere lucht”, aldus Rzoska. “Jambon beweerde nochtans de Scandinavische landen als inspiratie te gebruiken... Het wordt dringend tijd dat hij een werkbezoek inplant, gezien die landen op vlak van mobiliteit en klimaat een heel andere richting zijn ingeslagen.”

De discussie over die cijfers zal plaatsvinden in een commissiezaal. Dat is zonet afgesproken op het Uitgebreid Bureau van het parlement. “Dat heeft te maken met praktische overwegingen. Er moest een powerpoint getoond worden en dat kan beter in de commissiezaal”, legt de woordvoerster van parlementsvoorzitter Liesbeth Homans uit.

“Onzin”, reageert Groen-fractieleider Björn Rzoska. “De diensten waren al bezig om schermen te installeren in de Koepelzaal. Men wil ons gewoon straffen. We zijn stout geweest en daarom worden we nu gestraft. Kleuterachtig”, zegt Rzoska.

“Het is nu al de derde legislatuur op rij dat de factuur bij het overheidspersoneel komt. We pikken dat niet”, zegt voorzitter Jan Coolbrandt van ACV Openbare Diensten. “En naar een toekomstvisie voor het personeelsbeleid hebben we het raden.” Coolbrandt klaagt ook dat aan de statuten wordt gemorreld. De regering wil het ambtenarenstatuut afbouwen en in de toekomst enkel nog aanwerven via een arbeidsovereenkomst of contract. “De contractuelen hebben nog geen volwaardig statuut”, zegt Coolbrandt. “Het is huilen met de pet op.” De vakbondsman wil het gesprek aangaan, “met als einddoel dat de burger er niet onder lijdt”.

Ook de socialistische bond ACOD is niet tevreden. “Het is meer dan duidelijk dat deze verliezersregering een ideologische rechtse keuze maakt om de gegarandeerde overheidsdienstverlening aan de Vlamingen af te breken”, klinkt het in een persbericht. Tegelijkertijd stijgt het aantal uitbestedingen aan de duurdere privémarkt. Dat mag blijkbaar geld kosten. De Vlamingen zullen dit voelen in hun portemonnee.” De vakbond belooft “een forse reactie”.

Ook ondernemersorganisatie Unizo en Zorgnet-Icuro, het Vlaams netwerk van zorgorganisaties, zijn niet tevreden met de plannen van de Vlaamse regering. Terwijl Unizo zich zorgen maakt over de kmo’s, vindt Zorgnet-Icuro het verontrustend dat er nergens sprake is van de beloofde injectie in de geestelijke gezondheidszorg. Volgens hen wordt er vooral bespaard waardoor er bitter weinig geïnvesteerd zal worden in een warm Vlaanderen.

“Wanneer je besparingen en investering tegen elkaar afweegt, wordt 2020 met andere woorden een bijna vestzak-broekzak-operatie”, aldus Cloet. “Verontrustend is ook dat we nergens iets lezen over de beloofde injectie in de geestelijke gezondheidszorg. Ook de voorziene investeringen voor de ziekenhuizen baren ons grote zorgen. Daarvoor is in de begroting voor 2021 en 2022 telkens slechts 10 miljoen voorzien; voor 2023 en 2024 jaarlijks 20 miljoen. Dat is ruim onvoldoende om de ziekenhuisinfrastructuur tijdig te kunnen vernieuwen in functie van kwaliteit en patiëntveiligheid.”

Volgens Unizo zullen de bestaande kortingen voor werkgevers die een jongere, oudere of arbeidsgehandicapte persoon aanwerven, gedeeltelijk worden afgebouwd. Dat komt overeen met een lastenverhoging voor de kmo’s, klinkt het.

Voorts zal het subsidiepercentage worden verlaagd van de kmo-portefeuille (waarmee ondernemers goedkoper advies en opleiding kunnen krijgen). En het gewestelijk belastingkrediet in de onroerende voorheffing voor rechtspersonen wordt afgeschaft. “Dat is opnieuw een lastenverhoging die ook door kmo’s wordt gedragen”, klinkt het.

Unizo betreurt dat de loonlasten van kmo’s zullen toenemen, en dit volgens de organisatie om een jobbonus van 50 euro te kunnen toekennen aan werkenden met een laag loon. “Ook wij vinden dat werken moet lonen, maar we willen bekijken hoe we hier op de meest efficiënte manier kunnen voor zorgen, ook rekening houdend met de systemen van werkbonus die federaal gelden”, zegt gedelegeerd bestuurder Danny Van Assche. “Mensen die werken en zich in armoede bevinden, zitten in specifieke situaties (bijvoorbeeld eenoudergezinnen). Een dure jobbonus die voor alle lage lonen geldt, en die ten koste gaat van de lastenverlagingen voor werkgevers, biedt hiervoor geen efficiënte oplossing.”

De ondernemersorganisatie hoopt op overleg met de Vlaamse regering om de geplande maatregelen “tijdig bij te sturen”.

Iemand die wel tevreden is met de begrotingscijfers? Het Verzekeringscomité van het Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Riziv) heeft de begroting voor de gezondheidszorg goedgekeurd. Dat melden de artsensyndicaten BVAS, Kartel ASGB/GBO/MoDes en AADM in een gemeenschappelijk persbericht. Ze onderschrijven onder meer dat het huidig budgettair kader niet overeenkomt met de noden die zich stellen, en dat het gezondheidszorgsysteem moet aangepast worden aan de verouderende bevolking en de chronisch zieken.

De artsensyndicaten halen aan voorstellen te onderschrijven zoals het verhogen van de wettelijk vastgelegde groeinorm en de evolutie naar een geneeskunde die de noden van de patiënt op globale wijze identificeert en de behandeling ervan plant op een multidisciplinaire en gecoördineerde manier.

Daarnaast wijzen ze erop dat de actuele en voorlopige verdeling van de mogelijke marge voor nieuwe initiatieven niet gunstig is voor de artsen, van wie de uitgaven een geringe stijging hebben vertoond in vergelijking met andere sectoren. Ze zijn dan ook tevreden dat in het voorstel is vastgesteld dat de inspanningen van de meeste actoren in de gezondheidszorg om binnen de begrotingsdoelstelling te blijven, vandaag teniet gedaan worden door de overschrijding in de sector van de farmaceutische specialiteiten.

Het voorstel moet nog goedgekeurd worden door de Algemene Raad van het Riziv, die op 21 oktober samenkomt. Dan pas worden meer details bekend over de begroting zelf.