“Reynders en Vande Lanotte geven stokje door aan Geert Bourgeois en Rudy Demotte”

Bij de aankomst aan het Koninklijk Paleis in Brussel van Vande Lanotte en Reynders zorgde een vrouw even voor opschudding. Ze glipte achter de auto van het informateursduo naar binnen.

De actievoerster wilde naar verluidt twee gele hesjes afgeven aan de informateurs. Ze liep achter hun wagen mee door de poort, maar werd na enkele meters al gevat door de politie. Die nam de gele hesjes in beslag.

Het eindverslag van Vande Lanotte en Reynders bestaat uit drie delen: een verkennende nota, een budgettair luik en een deel met concrete voorstellen. De inhoud van de teksten deed het duo niet uit de doeken.

“N-VA en PS meest aangewezen piste”
Zoals bekend was het al langer hun overtuiging dat de grootste partijen uit de twee grootste gemeenschappen -N-VA en PS- samen deel moeten uitmaken van een volgende federale regering. Dat blijft ook nu “de meest aangewezen piste”. Het zorgde er voor dat de groenen uiteindelijk niet langer bij de gesprekken werden betrokken en dat naast de twee tenoren enkel nog MR, Open Vld, CD&V en sp.a rond de tafel zaten.

Om te weten wat de volgende stap in de federale zoektocht wordt, is het wachten op een initiatief van het paleis. In elk geval geloven Reynders en Vande Lanotte dat er voldoende basis is voor PS en N-VA om “heel concreet en intensief” op zoek te gaan naar convergenties om tot een inhoudelijk akkoord te komen. 

“Concrete voorstellen”
“We hopen dat ons eindverslag de basis kan zijn voor het verdere werk. We hebben onder meer klimaat, migratie, sociale zekerheid, pensioenen en de begroting besproken. Daar zijn heel concrete voorstellen rond. Er is natuurlijk nog geen akkoord, maar de gesprekken moeten niet vanaf nul beginnen. We hebben een basis gelegd, al mogen de twee protagonisten de vier andere partijen intussen niet uit het oog verliezen.”

De informateurs geloven nog steeds dat een akkoord tussen N-VA en PS mogelijk is, ondanks de forse uitspraken heen en weer. Vorige week nog verklaarde PS-kopstuk Paul Magnette dat er “geen enkele overeenstemming bestaat”. “Als we zouden denken dat het geen kans maakt, zouden we het niet als uitgangspunt nemen”, aldus Vande Lanotte.

Metafoor
Maar om te springen, is er vertrouwen nodig. “En vertrouwen is iets dat groeit. Traag”, luidde het. “Het politieke bestel is de voorbije vijf jaar heel hard geweest. Wantrouwig, zelfs bijna vijandig.” Of om het met zijn bekende metafoor te zeggen: “Ik denk dat er met deze tekst voldoende water is om iemand te laten drinken. Maar het paard mag niet denken dat er krokodillen in het water zitten. Dat is een kwestie van vertrouwen.”

Meer dan vier maanden na de start van hun opdracht is er dus een “ernstig gesprek” tussen PS en N-VA mogelijk. “Het heeft heel lang geduurd en dat betreur ik, maar het is wat het is”, zegt Vande Lanotte. “Alles is haalbaar. Van zodra een eerste stap is gezet, kan een volgende snel volgen. Maar het zou niet oneervol zijn om op een bepaald moment vast te stellen dat het niet lukt.”

“Erg ver van onderhandelingsfase”
Officieel is het afwachten wat de volgende stap in de federale formatie zal zijn. De koning houdt zijn beslissing over het vervolg van de werkzaamheden in beraad. Het is mogelijk dat een Franstalige socialist en een Vlaamsnationalist met een opdracht het veld in worden gestuurd, zoals VRT NWS nu beweert.

Of de poging kans tot slagen heeft, blijft twijfelachtig. Toekomstig PS-voorzitter Paul Magnette liet vorige week nog noteren dat er tussen beide partijen over niets overeenstemming bestaat.

“De PS staat dus erg ver af van een onderhandelingsfase met N-VA”, luidde het vandaag in socialistische rangen. “Indien er iemand uit beide partijen met een koninklijke opdracht wordt belast, moet dat worden gezien als een verlengstuk van de informatieronde. Niet als een onderhandeling tussen twee partijen.”

Daarbij blijft nog steeds een ander probleem overeind. Volgens de PS bevat de formule met zes een onevenwicht. De Franstalige socialisten hebben er al meermaals op gehamerd dat ze de Zweedse coalitie (N-VA, MR, CD&V en Open Vld) niet gewoon willen depanneren. Die coalitie zou te veel naar rechts hellen. Voor de PS kan er geen sprake van zijn te onderhandelen met zowel N-VA als Open Vld aan de andere kant van de tafel. En in die redenering -waar niet elke partij mathematisch nodig is- is Open Vld te veel.

Opdracht verschillende keren verlengd
Reynders en Vande Lanotte zijn na de verkiezingen van 26 mei door de koning het veld ingestuurd om het pad richting een nieuwe federale regering te effenen. De informateurs zagen hun opdracht verschillende keren verlengd. 

Dat gebeurde voor het laatst op 9 september. Toen kondigden Reynders en Vande Lanotte aan nog met zes partijen voort te gaan. Groen en Ecolo vielen af, omdat die twee geen interesse hadden getoond in de voorkeursconstellatie van de informateurs. Voor een overgang naar de eigenlijke formatie was het water toen nog te diep.