Amerikaanse basketballiga NBA én serie South Park op ramkoers met China na tweet over Hongkong
In de Verenigde Staten is grote opschudding ontstaan nadat een manager van de ploeg The Houston Rockets op de sociaalnetwerksite Twitter zijn sympathie had uitgesproken voor de protestbeweging in Hongkong. Na verontwaardigde reacties uit China heeft de NBA nu zijn verontschuldigingen aangeboden, maar voor Peking is dat niet genoeg. Ook de serie "South Park" ligt intussen op ramkoers met China: de serie is sinds vandaag volledig verdwenen van het Chinese internet.
Alles begon toen de manager van de ploeg "The Houston Rockets", Daryl Morey, op zondag een tweet de wereld instuurde waarin hij zijn steun uitsprak voor de pro-democratiebeweging in Honkong: "Vecht voor vrijheid, steun Hongkong", zei de tweet. Dat veroorzaakte meteen een lawine aan verontwaardigde reacties bij sponsors en basketbalfans in China.
Morey verwijderde zijn tweet bijna meteen en excuseerde zich ook op sociale media: "Het was absoluut niet mijn bedoeling om Rocket fans en vrienden in China te beledigen. Ik gaf gewoon een mening weer, gebaseerd op één kant van een zeer gecompliceerd verhaal." En hij eindigde met "Sindsdien heb ik al heel wat andere standpunten gehoord."
Miljoenen Chinese kijkers
Maar intussen was de verwijderde tweet van Morey een eigen leven gaan leiden in China. Sponsors van de Rockets stelden hun financiële steun in vraag en de nationale Chinese omroep kondigde aan dat ze de wedstrijden van de club zouden verwijderen uit hun zendschema. De NBA-wedstrijden worden door 800 miljoen Chinezen bekeken, op televisie en online, dat is 2 keer de bevolking van de VS. De contracten zijn miljarden waard.
Daarop verspreidde de NBA zelf een bericht waarin de liga afstand nam van Morey: "We beseffen dat de mening van Daryl Morey vele fans in China diep gekwetst heeft." Maar "onze Liga steunt individuen die zichzelf inlichten en hun mening delen". In het Chinees klonk dat veel nederiger: "We zijn heel erg ontgoocheld door Daryl Morey's ongepaste bericht." Het tweede deel, over het respect voor de vrije meningsuiting, viel helemaal weg.
South Park en zelfcensuur
Intussen hadden heel wat Twitteraars opvallende gelijkenissen ontdekt tussen de NBA-China rel en een recente aflevering van de komische reeks "South Park" op Comedy Central. Daarin reist een personage naar China om zaken te doen. Op het vliegtuig zit hij samen met vertegenwoordigers van Google en de NBA die allemaal hopen een graantje mee te pikken van de Chinese markt. In de gevangenis ontmoet hij Winnie de Pooh, in de ban geslagen omdat hij zou lijken op de Chinees president Xi Jinping.
In de VS vormen de South Park-kinderen intussen een muziekband. Hun manager maant hen aan om niet te zingen over onderwerpen die in China taboe zijn, zodat ze niet afgesneden worden van de gigantische Chinese markt. "Ik kan niet meer nadenken met de Chinese regering die alles in mijn hoofd censureert", zegt een van de jongens.
Schaamteloos door de knieën
Maar ook in VS verhitten de gemoederen. "Als een levenslange Houstons fan, was ik trots om Daryl Morey's kritiek te lezen op de Chinese communistische Partij", tweette conservatief senator Ted Cruz. "Omwille van $$ trekt de NBA nu schaamteloos zijn staart in." Voormalig medewerker van president Barack Obama, Ben Rhodes, noemde de reactie van de NBA "schaamteloos".
Andere commentatoren merken twee standaarden op. "Hoe kan het dat speler Enes Kanter van de Celtics kritiek mag uiten op de Turkse leider Erdogan zonder daarvoor teruggefloten te worden?", vraagt analyst Ian Bremmer zich af. "En gaat de NBA wel door de knieën voor één tweet over Hongkong? Het antwoord is simpel: geld. Chinees geld."
Yao Ming
Maar in China gaat de controverse, ook na de verontschuldigingen van de NBA niet liggen, integendeel. De woordvoerder van het ministerie van Buitenlandse Zaken veroordeelde de "foute opmerkingen" van Morey. De Chinese staatszender CCTV schrapt de uitzending van twee pre-seizoen wedstrijden die in China zouden worden gespeeld.
Dat het juist de Houston Rockets zijn die in het oog van de storm zitten, is extra pijnlijk. Het was de club waar de Chinese topspeler aller tijden Yao Ming bijna 10 jaar speelde. Yao is nu voorzitter van de Chinese basketballiga. De Houston Rockets hebben in China dan ook een grote massa fans.
"Lang leve de grote Communistische partij van China!"
Ook "South Park" zit intussen in het oog van de storm. Sinds vandaag zijn alle verwijzingen naar de reeks van het Chinese internet geveegd. Ook oude afleveringen kunnen niet meer worden bekeken.
Maar de makers van de reeks, Trey Parker en Matt Stone, lijken niet meteen onder de indruk. Ze verspreidden ook een "verontschuldiging": "Net zoals de NBA verwelkomen we de Chinese censuur in ons huis en in ons hart. Ook wij houden meer van geld dan van vrijheid."