Turks leger start na bombardementen ook grondoffensief tegen Syrische Koerden: “Al zeker 15 doden”

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan bevestigde eerder via Twitter dat het Turkse offensief in het noorden van Syrië om Koerdische strijders terug te dringen was begonnen. Poetin waarschuwde Erdogan in een telefoongesprek voorafgaand aan het Turkse offensief. De VN-Veiligheidsraad komt morgen samen voor een spoedzitting.

“De Turkse troepen hebben zonet samen met het Syrische nationale leger, #OperationPeaceSpring gelanceerd tegen PKK/YPG en Daesh (het Arabische acroniem van IS, red.). Onze missie heeft als doel de creatie van een toegangsweg voor terroristen tegen te gaan aan onze zuidelijke grens en vrede in de regio te brengen”, aldus Erdogan in een Engelstalige tweet. 

De operatie zal de terreurdreiging tegen Turkije stoppen en een veilige zone op poten zetten, zodat Syrische vluchtelingen kunnen terugkeren naar huis, aldus Erdogan nog. “We gaan de territoriale integriteit van Syrië bewaren en lokale gemeenschappen bevrijden van terroristen”, aldus de president nog. 

Het gaat om het derde offensief van Turkije tegen de Syrisch-Koerdische milities in drie jaar tijd. Verschillende bronnen meldden al explosies en bombardementen. De Turkse staatstelevisie TRT heeft gemeld dat het Turkse leger vijf doelwitten heeft aangevallen in Ras al-Ain, in het noordoosten van Syrië aan de Turkse grens. De zender toonde beelden van F-16's die opstegen van een militaire basis in Diyarbakir. 

Volgens het Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten heeft het Turkse grond- en luchtoffensief in het noordoosten van Syrië het leven gekost vijftien mensen, onder wie acht burgers van wie twee kinderen. Al zeker dertien mensen raakten gewond. 

De SDF-slachtoffers vielen in het plattelandsgebied van de grenssteden Ras al-Ain en Qamishli. Een granaataanval op het oosten van Qamishli zorgde voor de gewonden onder de burgerbevolking.

Een woordvoerder van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), een alliantie van Koerdische en Arabische strijders, heeft op Twitter gemeld dat Turkse gevechtsvliegtuigen begonnen zijn met bombardementen op burgerdoelwitten. “Er is enorm veel paniek bij de mensen in de regio”, aldus de woordvoerder. SDF heeft na de start van het Turkse offensief aangekondigd al hun operaties tegen terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) in Syrië te staken, zo hebben twee Amerikaanse ambtenaren en een Koerdische militaire bron gezegd, zo meldde de Arabische nieuwszender al-Jazeera.

Er zijn ook twee mortiergranaten ingeslagen in het centrum van het aan Syrië grenzend Turkse district Ceylanpinar in de grensprovincie Sanliurfa. Dit heeft het Turkse staatspersbureau Anadolu gemeld. Er zijn geen berichten over slachtoffers. Volgens het persbureau heeft het YPG/PKK de projectielen afgevuurd vanuit de stad Ras al-Ain die door de YPG - een alliantie van Koerden en Arabieren - wordt gecontroleerd.

Ook vanuit de verder in het noordoosten van Syrië gelegen stad Kamischli zijn zes raketten afgevuurd. Ze kwamen neer in het centrum van het Turkse grensgebied Nusaybin. Ook hier waren er geen slachtoffers. Nog luidens Anadolu zijn Turkse F-16's tot 30 km ver het Syrische luchtruim binnengevlogen.

In de aanloop naar het geplande militaire offensief van Turkije in het noorden van Syrië heeft de Turkse president Recep Tayyip Erdogan getelefoneerd met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin. Volgens officiële bronnen in Ankara zei Erdogan dat de geplande inval ten oosten van de Eufraat-rivier zal bijdragen tot vrede en stabiliteit in Syrië. Ook zal ze het pad effenen voor het politieke proces in Syrië, aldus de Turkse officiële bronnen. Nog volgens die bronnen bedankte Erdogan de Russische president voor zijn constructieve houding.

De Russische president heeft zijn Turkse ambtgenoot op zijn beurt in het telefoongesprek gewaarschuwd bij het begin van het Turkse militaire offensief in Syrië. Poetin benadrukte “het belang van het garanderen van de eenheid en de territoriale integriteit van Syrië, en van het respect voor zijn soevereiniteit”, meldt het Kremlin.

Moskou steunt in de Syrische burgeroorlog president Bashar al-Assad. Ankara staat aan de kant van de rebellen.

Volgens Turkije zouden de VS, Rusland, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië rond 13.00 uur Belgische tijd op de hoogte zijn gebracht van het offensief.

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Cavusoglu laat volgens het Turkse staatspersagentschap Anadolu ook weten dat “Operatie Vredeslente” plaatsvindt in overeenstemming met de internationale wetgeving, het VN-charter, de resoluties van de VN-Veiligheidsraad in de strijd tegen het terrorisme. Turkije zal volgens Bloomberg de leden van de Veiligheidsraad op de hoogte brengen van het offensief.

De VN-Veiligheidsraad houdt morgen een spoedzitting over de Turkse invasie in het noorden van Syrië. De vergadering achter gesloten deuren komt er op vraag van België, Frankrijk, Duitsland, Polen en Groot-Brittannië, bevestigt de FOD Buitenlandse Zaken.

Onder meer Frankrijk, Duitsland en België hebben de operatie met klem veroordeeld. Ze waarschuwen dat het offensief de regio nog meer zal destabiliseren en de weg vrijmaakt voor terreurgroep IS om zich opnieuw te profileren. Het Nederlands parlement wil Turkije straffen. 

De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF) hebben vandaag aan de Verenigde Staten en hun bondgenoten gevraagd om een no-flyzone in te richten om het noorden van Syrië te beschermen tegen Turkse bombardementen. “De SDF heeft vertrouwen gehad in het veiligheidsmechanisme tussen de VS en Turkije. Dit laat onze mensen weerloos achter”, aldus de alliantie van Koerdische en Arabische strijders volgens de Arabische nieuwszender al-Arabiya.

Vanuit de VS is er nog geen antwoord gekomen op de vraag van de SDF. Wel heeft president Donald Trump na het begin van het offensief een bericht geretweet van een Republikeinse campagnemedewerker die zegt dat Trump er goed aan gedaan heeft om de Amerikaanse troepen terug te trekken. “Juist. We hadden daar nooit mogen zijn”, voegde Trump toe.

Wel zou Trump aan de Amerikaanse troepen gevraagd hebben om niet betrokken te geraken bij de situatie in het noorden van Syrië, melden Amerikaanse journalisten op gezag van functionarissen.

Eerder op de dag tweette Trump ook al dat de VS 8 biljoen dollar heeft uitgegeven aan gevechten en bemiddelen in het Midden-Oosten. “Duizenden van onze geweldige soldaten zijn gestorven of ernstig gewond geraakt. Het Midden-Oosten binnenvallen is de ergste beslissing uit de geschiedenis van ons land. We zijn een oorlog begonnen onder een valse premisse: massavernietigingswapens. Er waren er geen!”

De Amerikaanse Senator Lindsey Graham, één van de vurigste verdedigers van het Amerikaanse staatshoofd Donald Trump, heeft de bewoner van het Witte Huis opgeroepen van “koers te veranderen”. 

“Bid voor onze Koerdische bondgenoten die door de regering-Trump schaamteloos in de steek zijn gelaten. Deze beslissing zorgt ervoor dat IS herrijst”, aldus de invloedrijke Republikeinse Senator. “Ik roep president Trump op van koers te veranderen terwijl er nog steeds tijd is om terug te keren naar het concept van veilige zone dat werkte”.

Graham zei ook stappen in het Congres te zullen ondernemen om ervoor te zorgen dat de Turkse president Recep Tayyip Erdogan “een zware prijs zal betalen”.

Senator Liz Cheney, een van de meest gezaghebbende Republikeinen in het Huis van het Afgevaardigden, zegt volgens het NBC News dat het “onmogelijk te begrijpen is waarom president Trump de Amerikaanse bondgenoten achterlaat om te worden afgeslacht en om de heropstanding van IS mogelijk te maken”.

Vanmorgen al was een kleine groep Turkse militairen voorop gestuurd. Zij trokken Syrië binnen op twee punten langs de grens, dichtbij de Syrische steden Tal Abyad en Ras al-Ayn, als voorbereiding op het breder offensief. Dat zei een Turkse functionaris, die anoniem wenste te blijven, aan Bloomberg. De Turkse regering had eerder al gezegd dat het offensief tegen de Koerden in Noord-Syrië “binnenkort” zou beginnen. Ook de met Turkije verbonden Syrische rebellen verplaatsten hun troepen naar het betrokken gebied.

Het offensief richt zich tegen Koerdische troepen ten oosten van de Eufraat. De Koerdische Volksbeschermingseenheden (YPG) controleren daar een groot gebied aan de grens met Turkije. Ankara beschouwt de militie als een terreurorganisatie.

De YPG is tegelijk een belangrijke bondgenoot van de Verenigde Staten in de strijd tegen de terreurmilitie Islamitische Staat (IS) in Syrië. Washington heeft echter aangekondigd zijn troepen uit het betrokken grensgebied terug te trekken. 

Van hun kant hebben de Syrische Democratische Strijdkrachten, die onder aanvoering van de Koerdisch-Arabische alliantie YPG staan, verklaard al hun operaties tegen terreurorganisatie Islamitische Staat (IS) in Syrië te staken. Dat hebben twee Amerikaanse ambtenaren en een Koerdische militaire bron gezegd, zo meldde de Arabische nieuwszender al-Jazeera. “De SDF stopten de anti-IS operaties omdat het onmogelijk is eender welke operatie uit te voeren terwijl je net aan de noordelijke grens door een groot leger wordt bedreigd”, zo luidde uit Koerdische militaire bron.

Tegenover het Duitse persbureau DPA voegde een Koerdische militaire bron op voorwaarde van anonimiteit daaraan toe: “Onze prioriteit is nu de grens te beschermen en ons te focussen op de confrontatie met Turkije. Alle strijdkrachten van SDF zijn gemobiliseerd in gebieden nabij de grens met Turkije”.

De Koerdische regering in het noordoosten van Syrië heeft burgers opgeroepen om het gebied te verdedigen bij een aanval van Turkije. “We kondigen drie dagen van algemene mobilisatie aan in het noorden en oosten van Syrië”, aldus een verklaring waarin alle burgers worden opgeroepen om “naar de grens met Turkije te gaan... om zich te verzetten tijdens dit gevoelige historische moment.” Ook Koerden in de rest van Syrië en in het buitenland worden opgeroepen om te protesteren tegen het offensief van Ankara.

De secretaris-generaal van de VN, António Guterres, riep alle partijen in het noordoosten van Syrië op tot "maximale terughoudendheid". Hij pleitte ervoor dat burgers en civiele instellingen beschermd moeten worden en dat de humanitaire toegang tot noodlijdenden bewaard blijft. Volgens Guterres kan enkel een door de VN gesteund politiek proces vrede brengen, en bestaat er geen militaire oplossing. 

Europees Commissievoorzitter Jean-Claude Juncker is niet opgezet met de Turkse inval in Syrië. Dat zei hij vanmiddag tijdens de plenaire vergadering in het Europees Parlement. “Ik roep Turkije op zich terughoudend op te stellen en te stoppen met de militaire acties. Dit zal niet tot goede resultaten leiden. En als het plan is om tot een veilige zone te komen, verwacht niet dat de Europese Unie daaraan zal bijdragen. De EU wil enkel bijdragen voor échte politieke transitie.”

De Amerikaanse president Donald Trump zegt in een eerste reactie op de Turkse inval in Syrië dat de VS deze aanval niet goedkeuren. “De Verenigde Staten hebben het Turkije duidelijk gemaakt dat deze operatie een slecht idee is”, aldus Trump in een verklaring.

In een telefoongesprek met de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, zondag, had Trump echter wel zijn steun uitgesproken voor de aanval, om dat na zware interne en internationale kritiek later te nuanceren.

“Er zijn geen Amerikaanse soldaten in de regio”, gaat Trump verder. “Van de eerste dag dat ik de politieke arena betrad heb ik duidelijk gemaakt dat ik deze eindeloze, zinloze oorlogen niet wilde voeren, vooral deze die de Verenigde Staten niet ten goede komen.”

Nog volgens Trump heeft Turkije beloofd burgers en religieuze minderheden, onder wie christenen, te zullen beschermen. Erdogan verzekerde ook dat er geen humanitaire crisis zal plaatsvinden. “En we zullen hen houden aan die belofte”, klinkt het in Washington. Trump zegt eveneens dat Turkije nu verantwoordelijk wordt voor de verdere gevangenschap van IS-strijders en het vermijden van een nieuwe heropstanding van IS.

De Koerden die nu onder vuur genomen worden door Ankara bewaakten de kampen waar veel IS-strijders in opgesloten zitten. Gevreesd werd dat zij door deze aanval vrijgelaten zullen worden, bovenop een nieuwe vluchtelingencrisis die op de been kan komen. 

Ook de Iraanse president Hassan Rohani heeft Turkije opgeroepen nog eens na te denken over zijn beslissing om in het noorden van Syrië een militair offensief te lanceren. Rohani begrijpt de bezorgdheid van Ankara over de veiligheid aan de zuidelijke grenzen van het land, maar het moet opletten dat het daarvoor niet de foute weg kiest, zo stelde de president vandaag bij een ministerraad in Teheran.

In de ogen van Rohani kan alleen het Syrische leger de veiligheid aan de zuidelijke grenzen van Turkije (of de noordelijke grenzen van Syrië) verzekeren. Daarom moeten alle partijen het Syrische leger ondersteunen om die taak succesvol te volbrengen, aldus de Iraanse president.

In de Syrische burgeroorlog is Iran één van de belangrijkste bondgenoten van de Syrische president Bashar al-Assad. Volgens Rohani zal een Turks militair offensief alleen een extra probleem toevoegen aan het conflict in Syrië. “Wat Syrië nu onmiddellijk nodig heeft, zijn veiligheid en stabiliteit, opdat ook de Syrische vluchtelingen sneller naar hun huis zouden kunnen terugkeren.”

De Syrische regering toont zich intussen vastbesloten om zich te verweren tegen het geplande Turkse offensief. Het ministerie van Buitenlandse Zaken in Damascus spreekt over een openlijke inbreuk op de soevereiniteit van het land. Het “vijandige gedrag van het Erdoganregime” toont het expansiestreven van Turkije, luidt het.

Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië hebben de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties opgeroepen om een vergadering te organiseren. Dat melden Franse media op gezag van de Franse staatssecretaris voor Europese Zaken Amélie de Montchalin. Ze zei ook dat Frankrijk het offensief “met klem veroordeelt”.

Het Elysée meldde eerder ook al dat de Franse president Emmanuel Macron dinsdag een ontmoeting had met een Syrische Koerdische leider in Parijs, waar hij zijn steun heeft uitgesproken voor de Syrische Democratische Strijdkrachten, die belangrijke partners zijn in de strijd tegen IS. Frankrijk zou ook speciale strijdkrachten ontplooid hebben in het noordoosten van Syrië, dat gecontroleerd wordt door de SDF.

Ook de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Heiko Maas laat weten het offensief te veroordelen. “Turkije zal zo de regio verder destabiliseren en riskeert de heropleving van IS in de hand te werken”, zei hij. “We roepen Turkije op zijn offensief te stoppen en de vredeshandhaving op een vreedzame manier voort te zetten.”

Jens Stoltenberg, de secretaris-generaal van de NAVO, roept Turkije op tot terughoudendheid. “De NAVO is door de Turkse autoriteiten op de hoogte gebracht van zijn operatie in het noorden van Syrië. Ik reken op Turkije om met terughoudendheid te handelen en ervoor te zorgen dat de overwinningen die we hebben behaald op IS niet in het gedrang komen”, aldus Stoltenberg. Hij voegt nog toe de kwestie vrijdag met de Turkse president Recep Tayyip te bespreken, tijdens een ontmoeting in Istanboel.

Tijdens een bezoek aan Rome zei Stoltenberg ook dat het belangrijk is “dat Turkije acties vermijdt die de regio verder destabiliseren, de spanningen doen escaleren en meer menselijk leed veroorzaken”.

In het Nederlandse parlement is woensdag verontrust gereageerd op de Turkse inval in Syrië. Zowel partijen van de regeringscoalitie als van de oppositie pleiten voor maatregelen tegen Turkije. Volgens CDA-Kamerlid Martijn van Helvert heeft de Europese Unie (EU) diplomatieke en economische kracht áls lidstaten eensgezind zijn. “Al deze middelen om Turkije terug te dwingen moeten worden ingezet”, vindt hij.

De Europese Unie roept Turkije op “de unilaterale militaire actie” in het noorden van Syrië “te stoppen”. Dat staat in een verklaring die de hoge vertegenwoordiger van het buitenlands beleid Federica Mogherini in naam van de Europese Unie (EU) heeft verspreid.

In de mededeling wijst de EU erop dat nieuwe vijandelijkheden in het noordoosten van Syrië de stabiliteit van de hele regio verder zullen ondermijnen en het vredesproces in Syrië nog meer bemoeilijken. Ook vreest de EU dat de bevolking nog meer zal lijden en er nog meer mensen op de vlucht zullen slaan.

Daarnaast bedreigt het Turkse offensief de vooruitgang die de internationale coalitie heeft geboekt in haar strijd tegen Islamitische Staat, meent Mogherini. Het offensief “ondermijnt de veiligheid van de lokale partners van de coalitie en riskeert te leiden tot langdurige instabiliteit in het noordoosten van Syrië, wat een vruchtbare voedingsbodem biedt voor de heropleving van IS”, aldus de Italiaanse, die hamert op het belang van “de veilige opsluiting van terroristische strijders”.

Mogherini acht het ook onwaarschijnlijk dat de bufferzone, die Ankara voor ogen heeft, tegemoet zou komen aan de internationale criteria voor de terugkeer van vluchtelingen. “Elke poging tot demografische verandering” zou bovendien “onaanvaardbaar” zijn, klinkt het in de mededeling.