Moedige keuze om M-decreet af te schaffen? Neen, kinderen met extra zorgnoden horen niet in aparte scholen

In zijn opiniestuk noemt de heer De Wilde de afschaffing van het M-decreet een "moedige keuze". Er is geen "moedig" in deze keuze. Het is de gemakkelijkste keuze. Moedig was geweest om ook het succes van inclusie-verhalen te onderzoeken. Waarom werden deze trajecten wel een succes?

Het inclusieverhaal binnen onderwijs is een gemeenschappelijk verhaal voor alle ouders van kinderen met extra zorgnoden. Maar elk gezin is binnen dit inclusieverhaal toch erg uniek. De beperking doet er in onze maatschappij en binnen onderwijs echter nog steeds toe. Een diagnose is nog te vaak noodzakelijk om ondersteuning te krijgen.

Vrije schoolkeuze is voor ouders van kinderen met extra zorgnoden vaak zeer moeilijk. Nochtans kiezen ouders meestal zeer bewust voor een inclusief traject. Net zoals er ouders zijn die bewust kiezen voor een onderwijstraject binnen het buitengewoon onderwijs. 

De voorbije jaren werd de visie op inclusief onderwijs gekaderd binnen het M-decreet. Gewoon onderwijs werd voor ouders een echte keuze. Er werd echter gevloekt op de uitvoering van het M-decreet. Want er was onvoldoende budget om de nodige ondersteuning in de klas te voorzien. Daarnaast was er onvoldoende kennis in de scholen over inclusief onderwijs. Dit zorgde ervoor dat in sommige scholen leerlingen met extra noden heel welkom waren. En dat deze leerlingen in andere scholen doorverwezen werden naar het buitengewoon onderwijs. 

Gaandeweg klonk de roep om leerlingen terug in te laten stappen in het buitengewoon onderwijs luider. De slechte uitwerking van het M-decreet zorgde voor veel onzekerheid bij leerkrachten en bij ouders. Volwaardige kwalitatieve inclusie kreeg geen kans. Geen glazen bol nodig om te weten waarop dit zou uitdraaien.

Er zijn in Vlaanderen nochtans heel mooie voorbeelden van geslaagde inclusie-verhalen. E. is een meisje met Downsyndroom. Ze wordt nu gedurende 5u ondersteund per week in de klas, door een vaste ondersteuner met wie E. een goede band heeft kunnen opbouwen. De ouders regelen ook zelf veel voor E. En daarnaast is er gelukkig ook af en toe extra begeleiding door studenten, 5 uren zijn tenslotte niet veel op een hele schoolweek.

E. mocht in een gewone kleuterschool groeien dankzij een schitterend schoolteam vol goede wil, die ermee voor gezorgd heeft dat ze dit jaar een vlotte overstap heeft kunnen maken naar het eerste leerjaar. Een school met open blik en het hart op de juiste plek.

Een kleuterjuf verwoordde het zo: “De klassen waarin E. zat waren voor mij de mooiste, zo mooi en bijzonder om te zien hoe de leerlingen met elkaar omgingen. Zorgzaam, behulpzaam, liefdevol omgaan met anders-zijn. E. was een meerwaarde voor onze klas. De klassen nadien waren individualistischer, meer op zichzelf gericht. Door E. zijn mijn ogen opengegaan, we kunnen zoveel leren van elkaar. De ouders met ongelooflijke vechtlust voor hun kind en E. hebben mij geïnspireerd. Daardoor ga ik verder studeren, zorgverbreding”.

Meneer De Wilde gelooft dat kinderen met extra zorgnoden het gelukkigst zijn onder "hun peers". Hij verstaat hieronder "lotgenoten, leeftijdsgenoten, mensen in dezelfde kring".

Kinderen met extra zorgnoden bevinden zich echter heel vaak onder "peers". Ze maken deel uit van een gezin waarmee ze hun familiegeschiedenis delen. Ze genieten net als vele jonge mensen van "like me"-muziek en zingen luidkeels mee met Abba-covers. Ze krijgen de windpokken en hebben net als hun kleuter-klasgenoten afgrijselijke jeuk. Ze hebben net als hun leeftijdsgenoten liefdesverdriet wanneer hun eerste lief het uit maakt. 

De idee dat dit alleen kan binnen een horizontale identiteit, gebaseerd op intelligentie of beperking, getuigt van een visie, een onderwijsdocent onwaardig. De idee van inclusie binnen onderwijs, die is vastgelegd in het  VN-Verdrag Inzake de Rechten van Mensen met een Handicap, verdient opleidingen met een open blik die toekomstige leerkrachten enthousiasmeren in plaats van afremmen. Deze opleidingen hebben nog een lange weg te gaan in het uitbouwen van een curriculum voor sterke leerkrachten met een goed zicht op differentiatienoden.

In het nieuwe begeleidingsdecreet beslist de Vlaamse regering om de eindbeslissing van een inclusief traject integraal te leggen bij de school. Ouders van kinderen met extra zorgnoden kennen hun kind zeer goed. Hun aanwezigheid op overlegmomenten is cruciaal om tot een gedragen traject te komen. Ouders kunnen hun talenten inzetten om een schoolteam te versterken. Ouders en school kunnen leren van elkaar.

Ouderparticipatie mag binnen een inclusief traject dus geen lege doos zijn. En dus moet een beslissing in verband met een kind met extra noden altijd een gezamenlijke beslissing zijn.

We zijn ons - door vallen en opstaan - zeer goed bewust van de talenten en groeikansen van onze kinderen.  En van eventuele hindernissen die moeten overwonnen worden. We zijn altijd bereid om samen te zoeken naar oplossingen en naar redelijke aanpassingen. En neen, wij kijken niet enkel naar eigen kind. Op dit moment maken wij ons zorgen over de toekomst van onze kinderen. We geloven niet in een samenleving die bestaat uit aparte stukken: aparte scholen, apart wonen, aparte instellingen, apart werk, pure segregatie. 

We geloven dat onze kinderen deel moeten kunnen uitmaken van een inclusieve samenleving. In deze samenleving kan elk individu bijdragen tot het geluk van zichzelf en van de anderen. Mama of papa zijn van een kind met extra zorgnoden is geen keuze. Het kan bij iedereen gebeuren. Zoals elke Vlaming in een rolstoel kan terecht komen na een ongeval en elke Vlaming ernstig ziek kan worden. Begrip opbrengen voor elkaar in het dagelijks leven, maar ook in wetgeving is dus een noodzaak.