Een op de drie ziekenhuizen gaat in het rood: "Er zouden wel eens ongelukken kunnen gebeuren"
"Zorgwekkend", zo noemt Belfius de financiële toestand van de Belgische ziekenhuizen. De bank, die een van de belangrijkste financiers is van de sector, onderzocht hun jaarrekeningen voor het 25e jaar op rij en stelde vast dat opnieuw een op de drie ziekenhuizen in het rood ging. "Als het nog moeilijker wordt, zouden er wel eens ongelukken kunnen gebeuren."
Er is dan wel lichte beterschap in vergelijking met vorig jaar - toen ging 44 procent van de ziekenhuizen in het rood - maar nog altijd is een op de drie Belgische ziekenhuizen (32 procent) verlieslatend. Op een totale omzet van 15,54 miljard euro - 5,2 procent hoger dan vorig jaar - maakten de ziekenhuizen samen een bedrijfswinst van 230 miljoen euro.
Maar haal je daar de uitzonderlijke en eenmalige meevallers uit dan blijft er amper 31 miljoen euro over, of een heel magere 0,2 procent van de omzet. "Als het in de komende tijd nog moeilijker wordt, en dat is best wel mogelijk, zouden er wel eens ongelukken kunnen gebeuren", zegt Véronique Goossens, hoofdeconoom bij Belfius. "En daarmee bedoel ik dat er dan wel eens ziekenhuizen failliet zouden kunnen gaan."
Minder investeringen
De ziekenhuizen proberen de hoge kosten die verpleging met zich meebrengt vooral te compenseren met winsten in de apotheek en medisch-technische diensten (het labo, radiologie en andere scans, bloedafname, ...). Ook de hogere honoraria van de artsen moeten vaak helpen om de rekening te doen kloppen.
Volgens Belfius zorgen de krappe financiën er ook voor dat ziekenhuizen minder investeren dan nodig in de toekomst. De investeringen daalden vorig jaar met 19 procent, terwijl heel wat instellingen komende jaren de medische uitrusting en infrastructuur zullen moeten vernieuwen.
Of het nu over de ZNA-en GZA-ziekenhuizen gaat in Antwerpen of ziekenhuizen rond Mechelen en Lier: de voorbije jaren beslisten heel wat zorginstellingen om intensief samen te werken, zodat ze niet langer alle zorgen in elk afzonderlijk ziekenhuis moeten aanbieden. Belfius juicht dat toe, maar zegt dat er nog veel werk op de plank ligt en dat er haast bij is.
De fundamentele hervorming van het huidige systeem van de ziekenhuisfinanciering is cruciaal om de omslag te maken naar een hertekend zorglandschap
Maar nog belangrijker, zo klinkt het nog, is de hervorming van het systeem van de ziekenhuisfinanciering. Die is vandaag erg prestatiegebonden. De sector vraagt zelf al langer om die meer forfaitair te maken.
"Het is duidelijk dat deze [ziekenhuis]netwerken op zichzelf niet de wonderpilletjes zijn die de hele ziekenhuissector zullen laten rechtveren", klinkt het bij Belfius. "De gezondheidszorg in zijn geheel staat in de komende jaren voor enorme uitdagingen. De fundamentele hervorming van het huidige systeem van de ziekenhuisfinanciering is cruciaal om de omslag te maken naar een hertekend zorglandschap."
Volgens Belfius moet de financiering van ziekenhuizen afhangen van de mate waarin zij de eerstelijnszorg en de thuiszorg betrekken, zegt Goossens. "Zo verblijven patiënten korter in een ziekenhuis. Om de ziekenhuisbedden nog verder te kunnen afbouwen, moet het mogelijk zijn om hen op een andere plaats te verzorgen, waar een minder gespecialiseerde zorg nodig is dan in het ziekenhuis."