Direct naar artikelinhoud
Inval SyriëUpdate

Turkije lanceert nu ook grondoffensief tegen Koerdische milities in Syrië

Turkse soldaten in een pantservoertuig tijdens de start van de aanval.Beeld EPA

Turkse militairen zijn gisteren samen met Turks-gezinde Syrische milities het noordoosten van Syrië binnengedrongen in het kader van een grondoffensief van Ankara tegen Koerdische milities. Dat heeft het Turkse ministerie van Defensie gezegd. Volgens diverse media zouden de Turkse troepen op minstens drie plaatsen aan de grens Syrië zijn binnengevallen. Daarbij zijn al verschillende doden gevallen, onder wie burgers.

Turkije lanceerde gisteren, ondanks internationale druk om dat niet te doen, een militaire operatie tegen de Koerdische militie YPG, een vroegere bondgenoot van de VS in de strijd tegen terreurgroep IS in Noord-Syrië. 

Met het offensief wil Turkije de Koerdische strijders terugdringen om een veiligheidszone van 30 kilometer breed te installeren, waar het Syrische vluchtelingen kan hervestigen. De weg voor het Turkse offensief lag volledig open sinds Amerikaanse soldaten uit het gebied zijn weggehaald door president Trump.

Wat met IS-gevangenen?

Vraag is ook wat het offensief zal betekenen voor IS-strijders die in het gebied gevangen zitten. Onder hen zitten verschillende IS-leden uit ons land. Topman Paul Van Tigchelt van antiterreurorgaan OCAD wees gisteravond in Terzake al op het risico dat Belgische Syriëstrijders van de chaos bij een Turkse invasie zouden profiteren om te ontsnappen.

Op dit moment zitten er minstens 17 mannen, 35 vrouwen en 68 kinderen met een Belgische link opgesloten in kampen van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF). Een aantal gevangenissen met mannen zou zich in de bewuste veiligheidszone bevinden. Voor de kampen met vrouwen en kinderen is het anders: het kamp Al-Hol ligt een stuk buiten de zone, maar Al-Roj en Ain Issa liggen op de rand.

Trump verklaarde al dat Turkije er nu verantwoordelijk voor is dat alle gevangen IS-strijders vast blijven zitten. Maar als de gevangenissen in handen komen van Turkije, dan zullen de Europese jihadisten wellicht terugkeren naar Europa. “We willen hen terugsturen naar hun thuislanden”, zo zei Turks president Erdogan.

Bovendien valt te vrezen dat de terreurgroep sowieso aan een herrijzenis bezig is. Gisteren berichtte IS over drie aanvallen in de buurt van Raqqa, waarbij tientallen doden en gewonden vielen. De aanvallen waren specifiek gericht tegen de SDF-troepen, die hun operaties tegen IS gaan staken om tegen de Turken te vechten.

Het Amerikaanse leger zei aan de vooravond van het offensief dat het twee vooraanstaande IS-militanten, die eerder door Koerden geleide troepen in Syrië werden vastgehouden, in hechtenis nam en het land uithaalde. Volgens een Amerikaanse functionaris, die zijn verhaal alleen anoniem wilde doen, worden de IS-strijders op een geheime locatie vastgehouden.

Gisteren zei president Donald Trump dat hij een bepaald aantal IS-strijders uit Syrië had gehaald, omdat de vrees toenam dat de Turkse inval ertoe kan leiden dat de bewaking van de gevangenen van de Islamitische Staat in gevaar kan komen.

Volgens een tweede bron behoorden de twee tot een beruchte groep Britse IS-strijders, die onder de naam The Beatles westerse gijzelaars doodden.

Wat met IS-gevangenen?
Beeld AFP

Burgers en kinderen omgekomen

In de eerste uren van de aanval gisteren kwamen minstens vijftien mensen om, onder wie acht burgers van wie twee kinderen waren. Dat heeft het in Groot-Brittannië gevestigde Syrisch Observatorium voor de Mensenrechten (SOHR) gezegd.

De luchtaanvallen zijn op zeker vier grensplaatsen in Syrië uitgevoerd: de Koerden meldden bombardementen op Tel Abyad, Ras al-Ain, Qamishli en Ain Issa. Veel mensen zijn na de aanvallen op de vlucht geslagen. Een verslaggever van CNN Türk aan de Turkse kant van de grens hoorde vliegtuigen, en zag rookpluimen komen uit gebouwen in Ras al-Ain. Ook vanuit de 100 kilometer oostelijker gelegen stad Qamishli werden via Twitter beschietingen gemeld. De SDF zouden olievelden in brand hebben gestoken om de Turken het zicht te ontnemen.

Twitter bericht wordt geladen...

Het offensief wordt ondersteund door artillerie en houwitsers, zeiden Turkse inlichtingenbronnen tegen persbureau Reuters. Militaire posten en munitiedepots van de Koerden zouden al geraakt zijn. Die bevinden zich ver van bewoonde gebieden, volgens de bronnen.

De SDF hebben de Verenigde Staten en andere landen in de internationale coalitie gevraagd een no-flyzone in te stellen in het gebied. Morgen komt de Veiligheidsraad van de VN bijeen om te praten over de situatie. Dat gebeurt op verzoek van vijf Europese landen; in de Veiligheidsraad zitten vijftien landen. De bijeenkomst vindt plaats achter gesloten deuren. Frankrijk, Duitsland en Groot-Brittannië werkten aan een “krachtige veroordeling” van Turkije door de gehele Europese Unie.

Lees ook
Beeld AP

VS geven Turkije de vrije hand

De Turkse aanvallen zijn een uitvloeisel van de afspraken die Erdogan maakte met de Amerikaanse president Donald Trump. Erdogan kreeg te horen dat de Amerikanen Turkije de vrije hand geven bij het instellen van een kilometers brede ‘veiligheidszone’ in het noorden van Syrië, in wat de Turkse president een “terreurcorridor” noemt.

Troepen naar het Midden-Oosten sturen is “de slechtste beslissing ooit genomen in de geschiedenis van ons land”, tweette Trump in kapitalen. “We hadden er nooit heen moeten gaan.”

Twitter bericht wordt geladen...

De Amerikaanse strijdkrachten begonnen maandag de grensstrook te ontruimen, met het oog op de Turkse aanvalsplannen. Eerder hadden de SDF en de Koerdische militie YPG al militaire posten langs de grens opgegeven. Dit op aandringen van de Amerikanen, die beweerden dat zo een Turkse inval voorkomen zou kunnen worden. De Koerden voelen zich nu verraden door de abrupte koerswijziging van de Amerikaanse regering.

Kaart van de Turkse 'veiligheidszone' in SyriëBeeld RV

‘Vrede en stabiliteit’

Erdogan heeft de Russische president Vladimir Poetin gebeld om te zeggen dat de operatie “vrede en stabiliteit” in Syrië zal bevorderen. Poetin antwoordde dat Turkije alle stappen moet vermijden die het door Moskou geleide vredesproces kunnen schaden. Eerder deze week pleitte minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov voor een dialoog tussen de Koerden en de Syrische regering.

‘Vrede en stabiliteit’
Beeld AFP

Rusland zal niet betrokken raken in “het conflict tussen Turkije en Syrië”, zei de Russische senator Vladimir Dzjabarov tegen persbureau RIA. Rusland is in Syrië “om andere redenen”, aldus de vicevoorzitter van de senaatscommissie voor buitenlandse zaken. Wel kan het Turkse offensief worden gezien als een schending van Syriës soevereiniteit.

Nog voor het begin van de Turkse operatie kondigden de Koerdische autoriteiten een “algehele mobilisatie” van drie dagen aan. Dit met het oog op de ‘humanitaire catastrofe’ die het gevolg zal zijn van het Turkse offensief. Mogelijk honderdduizenden inwoners van het gebied zullen op de vlucht slaan.

‘Vrede en stabiliteit’
Beeld AP

Burgers op de vlucht

Het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten meldde dat vanuit de grensstad Tal Abayd, mogelijk het volgende doelwit van de Turken, de trek naar zuidelijker gelegen dorpen al begonnen is. Waarschijnlijk zullen burgers ook proberen Ras al Ain te ontvluchten, nu de stad getroffen wordt door Turks geschut.

Na enige tijd zal mogelijk ook een menselijke stroom naar het gebied toe ontstaan. Ankara heeft gezegd twee miljoen Syrische vluchtelingen, die nu in Turkije verblijven, te willen huisvesten in de strook Syrië langs de Turkse grens. Erdogan refereerde woensdag opnieuw aan die plannen.

Het gaat daarbij grotendeels om Arabische Syriërs. De Koerden vrezen daarom een door de Turken geforceerde verandering van de bevolkingssamenstelling in hun gebied.

Burgers op de vlucht
Beeld AP