Een mannenzaak die dicht bij het leven van alledag staat: dit leren de Nobelprijzen ons dit jaar
De Nobelprijzen voor Fysica, Geneeskunde en Chemie zijn dit jaar alweer een mannenaangelegenheid. "Nochtans zijn er ook vrouwen die de onderscheiding verdienen", analyseert wetenschapsjournalist Koen Wauters in "De wereld vandaag".
De wetenschapsjournalist Koen Wauters heeft twee interessante bedenkingen bij de uitreiking van de drie wetenschappelijke Nobelprijzen. Een opvallende vaststelling is dat er ook dit jaar enkel mannelijke laureaten zijn.
"Qua genderevenwicht is er nog werk aan de winkel. Er zijn al 600 Nobelprijzen uitgereikt, maar slechts 51 vrouwen kregen de onderscheiding. Enkel Marie Curie won de prijs twee keer", zegt Koen Wauters in "De wereld vandaag".
Dat heeft volgens Koen Wauters te maken met een andere tendens. "De winnaars worden steeds ouder. Een van de mannen die mee de lithiumionbatterij heeft ontwikkeld ,is 97, officieel de oudste winnaar. Het eerste onderzoek naar die batterijen dateert ook van de jaren 70, toen was er nog een glazen plafond voor vrouwen in de wetenschap. Daar dragen we nog altijd de gevolgen van. Tegelijk zijn er ook vrouwen van wie al enkele jaren gezegd wordt dat ze een Nobelprijs verdienen."
Het gaat onder anderen om Emmanuelle Charpentier en Jennifer Doudna. "Tien jaar geleden hebben ze een hele nieuwe techniek ontwikkeld om genetisch materiaal (DNA) te wijzigen. Die techniek heet CRISPR. De ontdekking is een wetenschappelijke revolutie. Die twee vrouwen verdienen de Nobelprijs Geneeskunde of Chemie.
Koen Wauters ziet wel een verklaring voor het feit dat Charpentier en Doudna nog niet gelauwerd zijn. "Genetisch wijzigen is omstreden. In China heeft vorig jaar een wetenschappers embryo's genetisch gewijzigd met CRISPR. Daar zijn kinderen uit geboren. Dat is in Europa of de VS ethisch totaal onaanvaardbaar. Het Nobelprijscomité heeft volgens mij wat schrik om die techniek te bekronen."
Prijzen zijn toegekend aan toegankelijk onderzoek van toegankelijke wetenschappers
"Wat opvalt is dat de tendens van vorig jaar zich heeft doorgezet, namelijk dat heel veel toegankelijk onderzoek van toegankelijke wetenschappers is bekroond met een Nobelprijs. Het gaat om onderzoek met een duidelijke impact voor de mensen", zegt Koen Wauters in "De wereld vandaag".
"Als we kijken naar geneeskunde, dat gaat over onderzoek naar hoe onze cellen omgaan met zuurstof. Dat is belangrijk voor de ontwikkeling van geneesmiddelen om kanker te bestrijden."
De Nobelprijs voor de Fysica gaat naar de ontdekking van exoplaneten. Dat zijn planeten die draaien rond een ster als de zon. "De winnaars hebben de eerste exoplaneet ontdekt. Ondertussen zijn er al 4.000 exoplaneten ontdekt. Dat heeft ons zicht op het universum veranderd. We zijn misschien niet alleen, er is misschien ander leven in het universum. De Nobelprijs voor Chemie ging naar de ontwikkeling van lithiumionbatterijen. Dat zijn dingen waarmee we te maken krijgen", zegt Wauters.
Beluister het integrale gesprek met Koen Wauters uit "De wereld vandaag" hier: