Bart Schols over psychische problemen: "Harder gehuild om wat vrienden voor mij gedaan hebben dan om eigen miserie"

Hoe belangrijk getuigenissen zijn voor het bespreekbaar maken van psychische problemen, bewijst presentator Bart Schols. Hij getuigde eerder al in de krant De Morgen over de zware crisis die hij vorig jaar meemaakte en daar kwamen enorm veel reacties op. Vandaag deed hij zijn verhaal in "De wereld van Sofie" op Radio 1. "Niet meer perfect willen zijn, is de grootste bevrijding van mijn leven", aldus Schols.

"Ik werd overspoeld door angsten. Ik had al eerder mentale problemen gehad, maar tot dan toe had ik de draagkracht om te blijven functioneren. Maar toen was het ineens gedaan. De angsten die ik toen voelde had ik nog nooit meegemaakt. Gelukkig zat ik dan net bij mijn beste vriend in Gent. Ik zei: rij met mij naar spoed, want dit hou ik niet meer. Je komt onder een bepaalde grens terecht, en dan is het uit met functioneren."

"Ik ben dan bij verschillende vrienden opgevangen. Dat is toch een speciale dimensie van vriendschap. Mensen die effectief zeggen: Je pakt NU je boeltje, je maakt dat je hier bent, en ik laat je niet meer los tot het weer een beetje gaat. Daar zal ik hen altijd enorm dankbaar voor zijn. Je moet het maar doen: zelf een gezin hebben, en dan iemand in huis halen die er zwaar onderdoor zit. Zeggen: ik ga voor jou zorgen, want dat zou jij voor mij ook doen. Ik heb dààr vaker om moeten huilen dan om mijn miserie zelf. Omdat dit mij zo geraakt heeft. Er is nog een groot verschil tussen laat weten wat ik kan doen  en zeggen kom af, pak je boeltje, ik ga nu voor jou zorgen.

"Die eerste weken, dat was de hel. Op een bepaald moment zei een goeie vriend die mij opving - mijn oud-stagebegeleider toen ik psychologie studeerde- dit is een depressie . Dat komt binnen. Naar series op Netflix kijken was het enige waar ik nog enige vorm van plezier aan kon beleven. Ik kon nergens nog iets uithalen. Ik had geen zin meer om uit de zetel te komen, zelfs niet om een douche te nemen. Dan is het wel belangrijk dat je in een veilige cocon zit."

“Ik heb sommige mensen heel erg gekwetst. Dan is het belangrijk dat er vrienden zijn die je zeggen: oké, dat was niet fraai, maar dat is niet alles wat jij bent. Een vriend leerde mij een nummer kennen, "This isn't everything you are" van Snow Patrol. Je vereenzelvigt je op zo een moment met alle foute dingen die je gedaan hebt. Al had ik niet de intentie om te kwetsen, ik ben wel dingen uit de weg gegaan, heb dingen vermeden. Dat vermijdingsgedrag is allicht te verklaren door de zelfmoord van mijn moeder en, mijn moeilijke jeugd. Het is een verklaring, geen excuus.'

"Ik denk wel dat je een zekere leeftijd moet hebben om te beseffen dat er iets fundamenteel mis is. Ik was eerder al naar de psycholoog geweest maar dat was dan bij acute gevallen, een relatiebreuk bijvoorbeeld. Ook al heb ik zelf psychologie gestudeerd, het is verbazend hoeveel je over jezelf te weten komt via een therapeut. Bijvoorbeeld het herkennen van dat vermijdingsgedrag. Op bepaalde vlakken ga je dingen uit de weg, zeker in relaties. Maar ik lieg nu over niks meer. Als ik ergens geen zin in heb dan zeg ik gewoon dat ik geen zin heb."

"Uiteindelijk ben ik bij een schematherapeut terechtgekomen, en nu heb ik het gevoel dat de puzzel klopt. Een veelzeggende anekdote: toen ik mijn stage psychologie afrondde in 2002, gaf mijn stagebegeleider - die ik al eerder vermeldde - mij een boek mee: “Leven in je leven” van Jeffrey Young. Ik ben daar dan in beginnen lezen, maar "voelde" het niet. Toen ik dan vorig jaar in december in volle crisis bij de psychiater kwam, gaf die mij exact hetzelfde boek mee."

"Schematherapie is bij ons niet zo bekend. Het draait onder meer om de manier waarop je ouders al dan niet aan je basisbehoeften voldaan hebben, en het effect ervan in je latere leven. Je gaat kijken welke patronen je in je leven meegenomen hebt: op welke momenten komt het gekwetste kind in je terug naar boven. Ik ging dat compenseren door zeer competitief te sporten, door op tv te willen komen, door relationeel de wilde toer op te gaan, door altijd maar bevestiging te zoeken bij mensen, om toch maar ergens betekenis uit te kunnen halen. Het gaat erom die patronen te herkennen. En er op een bewuste manier mee om te gaan."

"Dat is voor mij de grootste bevrijding in mijn leven: het niet meer perfect willen zijn", besluit Bart Schols.

Beluister het gesprek met Bart Schols uit "De wereld van Sofie" hier:

Wie met vragen zit over psychische problemen, kan (gratis en anoniem) terecht bij Tele-onthaal, via het nummer 106 of via een chat op www.tele-onthaal.be