Gewelddadig protest tegen bezuinigingen legt Ecuador lam
Ecuador is lamgelegd door hevige onlusten en een nationale staking. Demonstranten ageren al een week tegen bezuinigingen en eisen nu ook het aftreden van president Lenín Moreno.
Duizenden demonstranten bestormden woensdag in de Ecuadoraanse hoofdstad Quito het parlementsgebouw. Gemaskerde jongeren bekogelden ordetroepen met stenen en molotovcocktails en werden op hun beurt met traangas bestookt. Bij de rellen vielen twee doden en tientallen gewonden. Meer dan 700 mensen werden gearresteerd. In het hele land zijn winkels en scholen gesloten. Veel wegen zijn door blokkades verlaten.
Rellen waren er woensdag ook in de havenstad Guayaquil (de tweede stad van het land), waarnaar president Moreno zijn regering vanwege de onrust eerder deze week tijdelijk had verhuisd. Moreno, die zegt niet van plan te zijn af te treden, keerde woensdag terug naar Quito om op de aanpak van de rellen toe te zien.
De onlusten – de hevigste in tien jaar – begonnen vorige week toen de regering subsidies op brandstof afschafte en de prijzen van benzine en diesel omhoogschoten. Transportarbeiders gingen daarop de straat op, gevolgd door studenten en inheemse boeren. De maatregel was onderdeel van een pakket economische hervormingen, voorwaarde voor een lening van 4,2 miljard dollar van het Internationaal Monetair Fonds (IMF).
“De regering heeft de grootbanken en de kapitalisten beloond en de arme Ecuadoranen gestraft”, zei Mesías Tatamuez, voorzitter van de grootste vakbondkoepel van het land, het Verenigd Arbeidersfront.
Veel Ecuadoranen zijn geschokt door het gewelddadige karakter van de protesten. Plunderingen en vandalisme zijn schering en inslag. Ook hulpverleners moeten het ontgelden. Het Rode Kruis schortte zijn activiteiten op nadat personeel was aangevallen en ambulances met stenen werden bekogeld.
In Guayaquil protesteerden mensen in witte gewaden en zwaaiend met witte vlaggen tegen het straatgeweld. De legerleiding, die tot dusver achter president Moreno lijkt te staan, roept burgers op iedereen aan te geven die de protesten aangrijpt om vandalisme of andere misdaden te plegen.
Sleutelrol inheemse boeren
Inheemse (indiaanse) groeperingen spelen een hoofdrol bij de protesten. De regering van Moreno heeft zich volgens de belangrijkste inheemse organisatie CONAIE als een ‘militaire dictatuur’ gedragen door de noodtoestand uit te roepen en een avondklok in te stellen. Moreno onderhandelt met de inheemse groepen over een pakket maatregelen voor kleine boeren, met name financiële en technische steun.
De inheemse bevolking is invloedrijk in Ecuador, een land van 17 miljoen inwoners. Ze wisten afgelopen decennia drie presidenten ten val te brengen: Abdalá Bucaram in 1997, Jamil Mahuad in 2000 en Lucio Gutiérrez in 2005. In alle gevallen was de impliciete steun van het leger daarbij een belangrijke factor.
De economie lijdt intussen veel schade door de stakingen en blokkades. De belangrijkste oliepijpleiding (van de olievelden in het Amazonegebied naar de havenstad Balao aan de Stille Oceaan) ligt al dagen stil.
Een deel van de demonstranten steunt de linkse oud-president Rafael Correa, die sinds vorig jaar gezocht wordt wegens corruptie en die nu in België woont. Zijn aanhangers zouden erop uit zijn het land te destabiliseren. Correa zei eerder deze week dat hij en zijn medestanders in Ecuador politiek worden vervolgd, maar hij ontkent dat hij probeert een coup te ensceneren.
Door de stakingen en onlusten zijn veel buitenlandse toeristen in Ecuador gestrand.