Wie krijgt straks de Nobelprijs voor de Vrede? Dit zijn de 10 grootste kanshebbers

Het is niet helemaal onverwacht dat Greta Thunberg als grote kanshebber wordt gezien voor de Nobelprijs voor de vrede. De 16-jarige Zweedse klimaatactiviste is met haar protestacties en vurige speeches uitgegroeid tot een wereldwijd fenomeen. Dat werd recent nog maar eens duidelijk toen Thunberg de wereldleiders op de VN-klimaattop in New York met een intense toespraak opriep om zich eindelijk in te zetten voor de toekomst van de planeet: "Wake up and face facts".

De Zweedse Thunberg heeft zich de voorbije jaren ingezet voor talloze klimaatacties, van straatprotesten tot toespraken op het hoogste niveau. Denktanks en politici die zich verzetten tegen een ingrijpend klimaatbeleid laten zich smalend uit over "het meisje", maar het Noorse Nobelcomité erkent alvast wel het belang van haar oproep voor onze planeet. 

Thunbergs wekelijkse spijbelacties voor het klimaat zouden miljoenen jongeren wereldwijd inspireren om op straat te komen. Bij ons zouden de acties onder meer Anuna De Wever en Kyra Gantois inspireren om samen met Youth for Climate tienduizenden jongeren over het hele land op de been te krijgen. Zo zou het ook kunnen dat de Nobelprijs voor de vrede gaat naar de vele klimaatbewegingen in talloze landen die jongeren op poten hebben gezet.

(Lees verder onder de foto)

Abiy Ahmed is sinds 2018 premier van het Oost-Afrikaanse Ethiopië en wordt gezien als een grote bemiddelaar. Ook al is de jonge Ethiopische premier nog maar een jaar aan de macht, hij is er mee in geslaagd om het aanslepende conflict met buurland Eritrea te beëindigen. Het grensconflict tussen de twee landen heeft meer dan 20 jaar geduurd. Sinds 1998 zouden er meer dan honderdduizenden slachtoffers zijn gevallen en sloegen al evenveel mensen op de vlucht.

Abiy Ahmed stak in eigen land de hand uit naar het omstreden Oromo Bevrijdingsfront en zette ook de groene economische revolutie voort die Ethiopië van een hongerland optrok naar het sterkst groeiende land ter wereld in 2017. 

(Lees verder onder de foto)

Het belang van jeugdactivisme is iets dat de laatste jaren aan invloed heeft gewonnen op het wereldtoneel. Zowel lokaal als wereldwijd brengen jongeren cruciale kwesties op de voorgrond. Daarbij komt niet alleen klimaat aan bod, maar zeker ook vrede en veiligheid. Het zou daarom niet geheel verrassend zijn, moest het Noorse Nobelcomité dit jaar aandacht hebben voor de bijdragen van jonge vredesactivisten. 

Hajer Sharief is zo een jongere die zich actief inzet om het vredesproces in haar land te steunen. De Libische vredesactiviste was als 19-jarige medeoprichter van Together We Build It, een netwerk van maatschappelijke organisaties die een vreedzame democratische overgang in Libië ondersteunen. Bovendien zet Sharief zich in om gewelddadig extremisme en radicalisering in Libië het hoofd te bieden. 

Daarnaast is er ook Ilwad Elman. De Somalisch-Canadese activiste heeft samen met haar moeder, Fartuun Adan, het Elman Peace and Human Rights Center opgericht in de Somalische hoofdstad Mogadishu. Ilwad Elman zet zich in voor talloze sociale doelen en initiatieven die de problematiek van geweld tegen vrouwen aankaarten.

Dan zijn er ook nog de protesten in Hongkong die vandaag de dag nog altijd brandend actueel zijn. Onder andere in de paraplu-beweging is de inzet van jongeren, zoals Joshua Wong, Nathan Law en Agnes Chow, zeker opvallend. Het fenomeen van jonge Hongkongers die op straat komen is zeker niet nieuw, maar in de protesten van het afgelopen jaar is het opmerkelijk hoe het jeugdactivisme mee vorm geeft aan de betogingen.

(Lees verder onder de foto)

Raoni Metuktire is het stamhoofd van het Kayapo-volk in het Amazonegebied en strijdt al meer dan 50 jaar voor het behoud van het regenwoud en de cultuur van de vele inheemse volkeren in het gebied. Zelden zonder zijn traditionele uitrusting te zien, wil hij dat er meer respect wordt opgebracht voor de volkeren en hun leefgebied.

Metuktire is door de jaren heen uitgegroeid tot een symbool voor het behoud van het oerbos en haar volkeren. De ontbossing en bosbranden in landen zoals Brazilië bedreigen al ettelijke decennia het voortbestaan van de fauna en flora van het regenwoud. De grootschalige bosbranden van afgelopen maanden in het Amazonegebied vormen een pijnlijke herinnering aan de kwetsbaarheid van het hele ecosysteem. Metuktire's oproep klinkt vandaag de dag des te ernstiger.

(Lees verder onder de foto)

Jacinda Ardern staat bekend als de jongste premier ooit van Nieuw-Zeeland. Als Eerste Minister van het land kwam ze in maart van dit jaar wereldwijd in het nieuws na de aanslagen in Christchurch. Een uiterst-rechtse extremist maakte toen 51 slachtoffers bij aanvallen op twee moskeeën in de stad.

Jacinda Ardern stond bekend voor haar onverzettelijke afwijzing van het geweld en haar oproep tot eenheid. Ze gaf de slachtoffers een gezicht en ging bij nabestaanden op bezoek om ze te steunen in hun verdriet. Tegelijkertijd weigerde Ardern de naam van de dader uit te spreken en wees ze op belangrijke waarden als medeleven en nationale eenheid. Daarbij zou ze onder meer een strengere wapenwet afkondigen.

(Lees verder onder de foto)

Het Macedonische namenconflict verhitte jarenlang de gemoederen tussen Griekenland en de Voormalige Joegoslavische Republiek Macedonië (VJRM) sinds die laatste in 1992 de onafhankelijkheid uitriep. Griekenland, dat ook provincies heeft die vernoemd zijn naar het antieke koninkrijk Macedonië, zou zelfs de Macedonische toetreding tot de EU en de NAVO trachten te blokkeren.

Het jarenlange conflict werd dit jaar beslecht doordat de VJRM een naamsverandering onderging. Sinds 12 februari 2019 staat het land bekend als Republiek Noord-Macedonië. Dat is het resultaat van intensieve onderhandelingen tussen Eerste Ministers Alexis Tsipras van Griekenland en Zoran Zaev van Noord-Macedonië. Die bereikten vorig jaar al een voorlopig akkoord over de naamgeving en dat werd dit jaar met een officiële ceremonie dus bevestigd.

(Lees verder onder de foto)

Dan is er ook nog Reporters Zonder Grenzen, ook wel bekend als Verslaggevers Zonder Grenzen (VZG). De kleine organisatie werd in 1985 opgericht in Frankrijk en zet zich wereldwijd in voor persvrijheid en de rechten van verslaggevers en journalisten. Jaarlijks maken ze ook een persvrijheid-index op die de situatie op wereldschaal weergeeft. 

De persvrijheid en bescherming van journalisten zijn zaken die vandaag de dag nog altijd wereldwijd onder druk staan. Dat werd nog maar eens duidelijk met de moordzaak rond de Saudische journalist Jamal Khashoggi. De journalist, die zich meermaals kritisch uitliet over Saudi-Arabië, werd vorig jaar voor het laatst gezien in de Saudische ambassade in Istanbul.

(Lees verder onder de foto)

Wapenbeheersing staat wereldwijd op de agenda's van politici en beleidsmakers. Een organisatie die reeds een grote impact heeft gemaakt is Control Arms Coalition. De coalitie, waar meer dan 100 Ngo's deel van uitmaken, voert campagne voor een sterk internationaal beleid voor wapenbeheersing. Dat beleid kan op haar beurt dienen om geweld, armoede en mensenrechtenschendingen wereldwijd te bestrijden.

Control Arms Coalition speelde een belangrijke rol in 2013 bij de goedkeuring van het Wapenhandelverdrag (ATT). Dat verdrag regelt de internationale handel in conventionele wapens. Control Arms Coalition blijft ook vandaag een actieve rol spelen in het mondiale debat rond wapenbeheersing.

(Lees verder onder de foto)

Het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties (UNHCR) maakt ook dit jaar kans op de Nobelprijs voor haar wereldwijde inzet voor vluchtelingen. Ook al won de UNHCR al eerder de Nobelprijs voor de vrede in 1954 en 1981, ze zijn ook dit jaar een kanshebber. Dat is onder meer omdat het thema bijzonder actueel blijft. Vandaag de dag zouden er meer dan 70 miljoen vluchtelingen in de wereld zijn.

Recent nog heeft Filippo Grandi, de huidige Hoge Commissaris voor de vluchtelingen, zich namens de organisatie uitgesproken over het lot van de Rohingya in de provincie Rakhine in Myanmar. De etnische minderheidsgroep heeft in principe geen staatsburgerschap in het land in Zuidoost-Azië. 

(Lees verder onder de foto)

Ten slotte is er nog Loujain al-Hathloul, een Saudische vrouwenrechten-activiste. Ze zet zich al jaren in voor vrouwenrechten in het conservatieve Saudi-Arabië. Daar heeft ze in het bijzonder strijd geleverd om rechten te verwerven opdat vrouwen alleen met een auto mogen rijden. Dat is sinds kort toegestaan in het conservatieve land.

Ze werd al meermaals aangehouden in Saudi-Arabië dat vaak niet aangeeft wat het haar ten laste legt. In 2015 werd ze door Forbes toegevoegd als derde op de lijst van 100 machtigste Arabische vrouwen.