Tusk ziet "beloftevolle signalen" over mogelijke brexitdeal met Johnson, ultieme onderhandelingen van start

Na een rampzalig begin van de week leek er gisteren toch een bescheiden brexitdoorbraak(je) in de maak. De Britse premier Boris Johnson en de Ierse premier Leo Varadkar hadden een drie uur durende ontmoeting en lieten na afloop weten "het erover eens te zijn een pad richting een mogelijk akkoord te kunnen zien". Varadkar verduidelijkte later nog dat een brexitakkoord voor de deadline van 31 oktober nog mogelijk is, maar ging verder niet in op de inhoud van het gesprek met Johnson.

Volgens de Britse pers heeft het plotse optimisme vooral te maken met enkele belangrijke toegevingen van Johnson. Alles draait dan om zijn jongste voorstel om de backstop te vervangen. In plaats van een douane-unie met de EU voor onbepaalde duur, zou de Britse premier dat vangnet willen beperken tot Noord-Ierland. Dat zou zijn regelgeving rond goederen en voedingsmiddelen afstemmen op die van de Europese binnenmarkt, al moeten de Noord-Ieren wel elke vier jaar opnieuw met dat regime instemmen.

Voor de Europese Unie is dat voorstel onaanvaardbaar omdat de douanecontroles verre van waterdicht zouden zijn en de Noord-Ieren de facto een veto zouden krijgen, maar nu zou Johnson op die twee domeinen dus enige flexibiliteit hebben getoond. 

Vanochtend spraken Europees hoofdonderhandelaar Michel Barnier en Brits Brexitminister Stephen Barclay met elkaar over het dossier. De ontmoeting verliep “constructief”. Meer details over een mogelijke toenadering tussen Brussel en Londen zijn er voorlopig niet, maar “waar een wil is, is een weg”, zegt een woordvoerster van de Europese Commissie. “Anders zouden mensen hier niet aan werken.”

Barnier brieft nu de ambassadeurs van de 27 andere EU-lidstaten en de brexitstuurgroep van het Europees parlement. Hij zou van de lidstaten de toestemming hebben gekregen de komende dagen “intense onderhandelingen” op te starten op basis van de vooruitgang. “We zitten in een tunnel met een zeer klein lichtje op het einde”, aldus een Europese betrokkene aan persbureau Reuters. De ‘tunnel-onderhandelingen' betekenen dat er in beperkte opstelling en afzondering met elkaar gesproken zal worden, zonder persbriefings of officiële documenten die worden vrijgegeven.

Als Brussel en Londen opnieuw échte onderhandelingen kunnen opstarten - in tegenstelling tot de ‘technische werkgroepen’ van de laatste weken - moet het in elk geval snel gaan. Als er een dag na de Europese top van 17 en 18 oktober geen nieuw brexitakkoord op tafel ligt, is Johnson wettelijk verplicht opnieuw brexituitstel te vragen. Hijzelf heeft altijd gezegd dat hij het Verenigd Koninkrijk uiterlijk op 31 oktober uit de EU wil. 

Ook de voorzitter van de Europese Raad Donald Tusk toonde zich vanmorgen voorzichtig optimistisch, al blijft hij er wel bij dat er voorlopig geen werkbaar Brits voorstel op tafel ligt. “Een week geleden heb ik premier Johnson gezegd dat als er tegen vandaag geen voorstel op tafel lag, ik publiekelijk zou aankondigen dat er geen kansen meer zijn (op een akkoord, red.) tijdens de Europese top. Maar ik heb gisteren beloftevolle signalen gekregen van Varadkar dat een deal mogelijk is. Er is uiteraard geen garantie op succes en de tijd is praktisch op. Maar zelfs van de kleinste kans moeten we gebruikmaken. Een no deal-brexit zal nooit de keuze van de EU zijn.”

Zondag volgt wellicht een ontmoeting tussen de Duitse bondskanselier Angela Merkel en de Franse president Emmanuel Macron, weet de Britse krant The Guardian. Dat kan een belangrijke stap zijn richting een brexitakkoord op de Europese top van donderdag en vrijdag. Als er tegen zaterdag 19 oktober geen deal op tafel ligt, is Johnson wettelijk verplicht de EU opnieuw om uitstel te vragen. 

Bekijk ook:

Tusk haalt uit naar Johnson: “Dit is geen stom spelletje”