Bloed en spelen: wrede fresco's van gladiatoren ontdekt in Pompeii
In de ruïnestad Pompeii zijn bijzondere hyperrealistische afbeeldingen van gladiatoren blootgelegd. De vondsten volgen elkaar snel op dit jaar, dankzij Europese steun bij de opgravingen.
De archeologische site van Pompeii nabij Napels blijft haar geheimen prijsgeven. De stad werd in het jaar 79 van onze tijdrekening in een mum van tijd bedolven onder as van de vlakbijgelegen vulkaan Vesuvius.
Met Europese middelen wordt er de laatste jaren doorgedreven onderzoek gedaan in Pompeii. Dat leverde recent al wondermooie vondsten op: fresco's van Narcissus of een sensuele Leda en de zwaan. Ook stoffelijke resten van mensen en paarden zijn aangetroffen.
Nu is een bijzonder fresco gevonden met twee gladiatoren, een overwinnaar en een verliezer. Een brutale afbeelding. De winnende gladiator is een murmillo. Hij draagt een helm met een gedetailleerde verenbos en gezichtsbedekking, een lendendoek met riem, arm- en beenbeschermers van linnen, een rechthoekig schild en een kort recht zwaard. De verliezer is van het Thracische type, met grote beenbeschermers en gewapend met een soort gebogen dolk .
Bijna trash
Vooral de hyperrealistische stijl met al dat bloed is nooit eerder gezien. Massimo Osanna, directeur van het archeologisch park van Pompeii, noemt het “bijna trash”. Hij ziet er ook iets wrang-komisch in, omdat de overwonnen gladiator een vinger opsteekt om genade af te smeken. Of blaast hij toch zijn laatste adem uit?
De vondst is gedaan in wat vermoedelijk een taverne was, waar gladiatoren beneden dronken en boven prostituées bezochten, in de directe nabijheid van hun barakken. De gladiatoren vochten in het amfitheater van Pompeii, het oudst bekende uit het Romeinse rijk, dat nagenoeg ongeschonden onder de vulkanische as bewaard bleef. In onze tijd werd er een bekend filmconcert van Pink Floyd opgenomen.
"Brood en spelen" dienen om de mensen koest te houden, schreef de Romeinse dichter Juvenalis. Het entertainment opschorten werd dan weer als straf gebruikt: nadat er rellen waren uitgevochten tussen de bevolking van Pompeii en het naburige Nuceria mochten er van keizer Nero tien jaar lang geen gladiatoren in actie komen in Pompeii.
Pompeii is een van de beroemdste archeologische sites ter wereld. Er komen elk jaar vier miljoen bezoekers. Na jaren van verwaarlozing dreigde de UNESCO er in 2013 mee om de site op de lijst van bedreigd erfgoed te plaatsen. Sindsdien wordt er meer geïnvesteerd, onderzocht, blootgelegd en komen er ware schatten boven water.
