Bisschoppelijk archief geeft pikante fragmenten uit erotische bestseller uit de 13e eeuw prijs
In het Verenigd Koninkrijk zijn de (mogelijk) oudste overgebleven fragmenten van de "Roman de la Rose" ontdekt, een erotische bestseller uit de 13e eeuw. De verzen beschrijven een seksueel getint gesprek en staken in het archief van het bisdom van Worcester.
Een equivalent van "Fifty shades of Grey", maar dan meer dan 700 jaar oud: dat is (kort door de bocht) de "Roman de la Rose", een Frans middeleeuws gedicht dat Guillaume de Lorris en Jean de Meun in de 13e eeuw bijeenpenden. Het bestaat uit alles samen 22.000 (!) regels van 8 lettergrepen en vertelt het allegorische verhaal van een pelgrim die zijn liefde en lust voor een roos bezingt, een symbool voor een jonge vrouw.
De "Roman de la Rose" bleef honderden jaren in zwang en was bijzonder populair in Frankrijk en ver daarbuiten. Dat bewijzen de vele handgeschreven (en vaak rijk geïllustreerde) kopieën die zijn bewaard gebleven. Nochtans is de inhoud niet altijd even hoofs. Zeker de verzen van Jean de Meun zijn seksueel expliciet en beschrijven naar het einde toe nauwelijks verholen de fysieke lust van de pelgrim.
Handgeschreven fragmenten van precies deze onbevangen verzen zijn recent opgedoken in het archief van het bisdom van Worcester in het Verenigd Koninkrijk. Het was professor Nicholas Vincent van de universiteit van East Anglia die ze bij toeval aantrof. Samen met professor Marianne Ailes van de universiteit van Bristol kon hij ze ontcijferen.
"De "Roman de la Rose" was echt de blockbuster van zijn tijd", zegt professor Ailes. "We weten dat het werk zo populair was door de vele fragmenten en kopieën die zijn bewaard gebleven en door de vele verwijzingen die andere middeleeuwse handschriften ernaar maken."
"De fragmenten die ik onderzocht waren in een slechte staat omdat ze waarschijnlijk dienden als een omslag om andere documenten samen te binden. Dat was vroeger schering en inslag omdat perkament duur en duurzaam was. Daarom was het ideaal om te recycleren."
"Zodra ik de fragmenten zag, herkende ik de allegorische naam "bel accueil" ("warm welkom") bekend van de "Roman de la Rose". Ik wist meteen dat we iets speciaals en unieks in onze handen hielden. Ik kon ook nauwelijks geloven hoe oud het handschrift leek."
Mogelijk zijn de fragmenten niet veel jonger dan het originele handschrift. Daarmee zouden ze de oudste bekende fragmenten van de "Roman de la Rose" zijn.
De fragmenten geven de lezer rode oortjes want ze beschrijven een climax tussen de hoofdpersonages waarbij de pelgrim zijn "sterke en stijve" staf en zak aan de roos aanbiedt. En passant vermeldt hij dat hij zijn alaam eerder al heeft gebruikt.
Deze gewaagde inhoud kan mogelijk verklaren waarom de fragmenten als omslag voor andere documenten zijn gebruikt. "In de late middeleeuwen stond de "Roman de la Rose" centraal in een debat onder intellectuelen over de status van vrouwen", zegt Ailes. "De kans bestaat dat deze fragmenten uit hun oorspronkelijke context zijn gehaald door iemand die deze scènes onbetamelijk vond."