Twee Antwerpse IS-weduwen naar Turkse grens gedreven nadat honderden familieleden van IS’ers uit Syrisch kamp ontsnappen

Vanochtend is het kamp van Ain Issa onder vuur genomen door de Turkse luchtmacht, waarna de Koerdische bewakers weggevlucht zijn. Daardoor konden alle vrouwen die dat wilden er vertrekken. Sommige waren daar niet toe geneigd omdat ze liever in de handen van de Turken vallen dan te kiezen voor een onzekere vlucht. Vooral de vrouwen die IS al afgezworen hadden, vrezen de vrijheid. Ze zijn bang voor represailles van de terreurgroep, temeer omdat er al geruchten zijn over IS’ers die in auto’s aan het kamp arriveren om daar vrouwen op te pikken.

De Belgische vrouw over wie van San het heeft, zou al enkele dagen geleden zijn kunnen ontkomen. “Waar ze ondertussen zit? Dat weet ik niet, want ik krijg geen contact meer met haar”, aldus Van San. Over de identiteit van de vrouw wil de onderzoekster niets kwijt, maar ze verduidelijkt wel dat het niet gaat om één van de beruchte Antwerpse ‘IS-weduwen’, van wie geweten is dat ze in Ain Issa zaten. 

Belgische rechtbank
Die weduwen zijn Tatiana Wielandt (27) en Bouchra Abouallal (26). Zij kwamen in 2014 uit Syrië terug om hier te bevallen en vertrokken naderhand opnieuw met hun kinderen naar het kalifaat. Eind 2017 slaagden ze erin om hun repatriëring af te dwingen bij een Belgische rechtbank, maar uiteindelijk stak het hof van beroep daar toch een stokje voor.

Volgens onze informatie is de enige andere Belgische vrouw die in Ain Issa opgesloten zat Fatima B. (24) uit Borgerhout. Zij trok in maart 2014 naar Syrië en werd het jaar nadien al bij verstek veroordeeld tot vijf jaar cel voor lidmaatschap van de terreurgroep IS. Het heeft er dus alle schijn van dat zij is kunnen ontsnappen. 

Wielandt en Abouallal zouden aanvankelijk niet zijn gevlucht. Maar volgens de laatste berichten zijn uiteindelijk ook blijvers zoals zij vertrokken uit het kamp. Ze zouden door pro-Turkse milities worden opgejaagd in de richting van de Turkse grens. Die ligt iets meer dan dertig kilometer van Ain Issa, zodat het nog de vraag is of en hoe de vrouwen met hun vele kinderen daar zullen arriveren — en wat er dan met hen gebeurt.

Getraumatiseerd

Het kamp Ain Issa werd afgelopen zomer nog bezocht door VUB-prof Gerrit Loots om er psychologisch onderzoek te doen naar de Belgische kinderen die er verblijven. Hij trof er getraumatiseerde en ondervoede minderjarigen aan, en wanhoop en wrok onder de moeders die zich in de steek gelaten voelen. Hij pleitte er toen voor de Belgen te repatriëren.

Op dit moment zitten er minstens 17 mannen, 35 vrouwen en 68 kinderen met een Belgische link opgesloten in kampen van de Syrische Democratische Strijdkrachten in de Koerdische regio. In totaal zitten ongeveer 12.000 strijders van IS gevangen. Dat zijn vooral Syriërs en Irakezen, maar toch ook 2.500 tot 3.000 jihadi’s uit andere landen.

De Turkse president Erdogan ontkent intussen dat honderden aanhangers van de terreurorganisatie IS zijn ontsnapt. Volgens het Turkse persbureau Anadolu noemde Erdogan de berichten opruiend en zijn ze alleen bedoeld om steun te krijgen van westerse landen.

Turkije lanceerde eerder, ondanks internationale druk om dat niet te doen, een militaire operatie tegen de Koerdische militie YPG, een vroegere bondgenoot van de VS, in Noord-Syrië.

Met het offensief wil Turkije de Koerdische strijders terugdringen om een veiligheidszone van 30 kilometer breed te installeren, waar het Syrische vluchtelingen kan hervestigen. De weg voor het Turkse offensief lag volledig open sinds Amerikaanse soldaten uit het gebied zijn weggehaald door president Trump.

De Turkse inval heeft sinds het begin van het offensief al honderden levens geëist, zegt Turkije. Volgens het ministerie van Defensie in Ankara zijn er 415 strijders van de Koerdische YPG-militie gedood bij het offensief, een claim die niet op onafhankelijke wijze te onderzoeken is. De Koerdische autoriteiten vragen aan de VN én de internationale coalitie om snel tussenbeide te komen. “Anders kan er een ramp ontstaan die niet beperkt zal blijven tot Syrië.”

Het Syrische Observatorium voor de Mensenrechten meldt op zijn beurt dat er zeker 74 Koerdische strijders zijn gesneuveld. Aan de andere kant zijn zeker 49 Syrische rebellen gedood die aan Turkse zijde meestrijden tegen de Koerden. Het aantal burgerdoden is gestegen tot twintig, aldus het Observatorium. De meeste doden zijn gevallen in Tel Abyad.

Turkse strijdkrachten zouden intussen de grensstad Tal Abyad (in het noorden van Syrië; nvdr) veroverd hebben. Volgens het Observatorium willen de Turken ook nog de controle over de stad Ras al-Aïn. 

Het aantal mensen dat in Noord-Syrië op de vlucht is geslagen is opgelopen naar 130.000 volgens de Verenigde Naties. De VN vreest dat nog eens 400.000 mensen de komende tijd huis en haard moeten verlaten.