Child Focus: ‘We dreigen kinderen van IS-leden nu helemaal te verliezen’

De chaos op het terrein is compleet, stelt Heidi De Pauw van Child Focus. “De vrouwen en kinderen zijn niet echt ontsnapt. De Koerdische YPG-milities die IS-leden vasthielden in kampen, hebben het kamp op een bepaald moment vrijgegeven. Wat ik uit de eerste hand verneem van mensen die in die stroom zitten, is dat de groep op dit moment op pad is. Vermoedelijk naar de Turkse grens. En vermoedelijk met het Free Syrian Army, pro-Turkse splintermilities. Maar bevestigen kan ik dat niet. We kunnen enkel afgaan op wat de vrouwen zelf zeggen. Bovendien is het heel moeilijk om te begrijpen wie daar nu allemaal actief zijn. De situatie verandert ook van uur tot uur.”

Wat betekent dat nu voor het lot van de kinderen?

“Het risico is dat we hen op een bepaald moment helemaal uit het oog gaan verliezen. Veel families hier hebben maandenlang in onzekerheid geleefd. Op een gegeven moment zijn veel van die kinderen boven water gekomen in die kampen. We hebben hen daar gelokaliseerd en ze bevonden zich in een zekere structuur. Door de aanvallen en vooral ook het talmen van de Belgische en de Europese overheden om hen niet terug te halen dreigen we hen nu helemaal te verliezen. Dit is helemaal terug naar af.”

U zegt dat de groep vermoedelijk richting Turkse grens gaat. Met welk doel?

“Moeilijk te zeggen. We kunnen alleen maar hopen dat ze ergens een ambassade vinden of in handen van de officiële Turkse instanties geraken. Vrouwen waartegen een internationaal aanhoudingsmandaat loopt, zullen dan opgepakt worden. Dan kunnen we met de bevoegde instanties bekijken hoe we de kinderen zo snel mogelijk naar België krijgen. Maar dat is het meest positieve en hoopvolle scenario op dit moment.”

“En nu de Koerden ook een deal lijken te sluiten met de Syrische president Assad om samen te werken tegen de Turken, is het nog moeilijker in te schatten waar dit naartoe gaat. Maar dat het geweld, dat op dit moment al ernstig is, nog zal toenemen, lijkt evident. We maken ons dan ook erg veel zorgen. Ik hoor sommige vrouwen zich afvragen wat ze nu best doen: vluchten als ze de kans krijgen of zich overgeven? Maar aan wie dan? Ze kunnen ook elk moment worden gescheiden van hun kinderen.”

Kan ons land eigenlijk nog wel iets doen of zijn we gewoon hopeloos te laat?

“We hebben een vrij stabiele periode tijdens de zomer gemist om in te grijpen. We hadden moeten anticiperen op de Turkse aanval door hen terug te halen toen het nog kon. Daar zijn serieuze kansen laten liggen. Maar nu moet op Europees vlak worden bekeken wat nog kan gebeuren. Wat gebeurt er in andere oorlogen waarbij onderdanen betrokken zijn? Die worden geëvacueerd. Frankrijk en Engeland hebben nog troepen in de regio. Misschien liggen daar mogelijkheden. Maar dat moet op politiek vlak worden bekeken.”

De politiek bleef de voorbije maanden talmen. Waarom zouden ze nu wel mee willen?

“Omdat de urgentie groter is. IS-leden die vrij rondlopen, daar zijn politici wel gevoelig voor. We weten dat er ook al ontsnappingen waren uit een gevangenis, waar mannelijke IS-strijders opgesloten zaten, na Turkse bombardementen. In chaos kan er veel gebeuren.”