100 jaar geleden en nu: foto's van Mont Blanc tonen effect van klimaatverandering op gletsjers
Twee Schotse onderzoekers hebben luchtfoto's van de Mont Blanc uit 1919 exact nagemaakt. Daarmee willen ze de impact van de klimaatverandering op de gletsjer visualiseren. Door de techniek van "monoplotting" konden de onderzoekers exact dezelfde luchtfoto's maken als Walter Mittelholzer, de piloot-fotograaf die in 1919 over het Mont Blanc-massief vloog.
In augustus 1919 vloog de Zwitserse piloot en fotograaf Walter Mittelholzer met een tweedekker over de Alpen. Drie van de reeks spectaculaire foto's die Mittelholzer daarbij maakte, zijn exact 100 jaar later opnieuw genomen vanuit exact dezelfde positie.
Onderzoekers Kieran Baxter en Alice Watterson, van de Universiteit van Dundee, ondernamen de tocht om de grote gevolgen van de klimaatverandering op drie van de grootste gletsjers van de Mont Blanc aan te tonen. De Bossons-gletsjer, de Mer de Glace en de Argentière-gletsjer, zijn op 100 jaar tijd aanzienlijk gekrompen.
Op onderstaande afbeeldingen kan je door de witte cirkel te verslepen respectievelijk de Bossons-gletsjer, de Mer de Glace en de Argentière-gletsjer van 1919 en 2019 vergelijken. Lees ook verder onder de foto's.
Dezelfde foto 100 jaar later
Zoals je op de foto's kan zien, is exact hetzelfde vogelperspectief genomen. Dat was mogelijk dankzij "monoplotting", een techniek om de exacte positie van een luchtfoto te bepalen. Door de bergpieken en andere herkenningspunten in de Alpen als ankerpunten te gebruiken, konden Baxter en Watterson de exacte geolocatie bepalen van Mittelholzers foto's.
Het was zowel een adembenemende als hartverscheurende ervaring
Baxter en Watterson gingen, anders dan Mittelholzer, per helikopter de lucht in, uitgerust met verschillende gps-apparaten om op 4.700 meter hoogte, net onder de top van de Mont Blanc (4.808 meter), de juiste foto te nemen. "De schaal van het smelten van de gletsjer was onmiddellijk duidelijk. Het was zowel een adembenemende als hartverscheurende ervaring, wetende dat het smeltproces de afgelopen decennia ernstig versneld is", zegt Kieran Baxter.
De Mont Blanc fotograferen vroeger en nu:
Luchtvaartpionier
Walter Mittelholzer is een van de grote pionieren van de commerciële luchtvaart. Hij trainde tijdens de Eerste Wereldoorlog als militair piloot en richtte samen met Alfred Comte eind 1919 een bedrijf op voor luchtfotografie en passagiersvluchten.
Een jaar later ging dat bedrijf op in de vroege Zwitserse luchtvaartmaatschappij, Ad Astra Aero, waar Mittelholzer directeur en hoofdpiloot was. In 1931 ging Ad Astra Aero samen met Balair om de nationale luchtvaartmaatschappij Swissair te vormen, dat in 2002 bankroet ging. Mittelholzer stierf in een klimongeluk op de Hochschwab, een berg in het noorden van Zwitserland.
Over 100 jaar geen ijs meer?
Het is wel ironisch dat Mittelholzer pionier is van de sector die mee aan de basis ligt van de klimaatverandering, en tegelijk één van de eersten is om de Alpenlandschappen vanuit de lucht vast te leggen. De helikopter die Baxter en Watterson moesten nemen was natuurlijk ook erg vervuilend: "Er is momenteel geen emissievrij alternatief om op deze hoogtes te werken, maar dankzij goed weer en een doelgerichte planning, hebben we onze vlucht zo kort mogelijk kunnen houden", verdedigt Baxter zijn missie.
Als we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen niet drastisch doen dalen, zal er over nog eens 100 jaar geen ijs meer zijn om te fotograferen
Voor de Schotse onderzoekers heiligt het doel in dit geval de middelen: "Als we onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen niet drastisch doen dalen, zal er over nog eens 100 jaar geen ijs meer zijn om te fotograferen." Nog geen maand geleden raakte bekend dat een andere gletsjer in het Mont Blanc-massief, de Planpincieux-gletsjer, dreigde in te storten ten gevolge van de klimaatverandering.
Kieran Baxter ondernam vorig jaar een soortgelijk project, maar dan om een foto van ballonvaarder Eduard Spelterini van de Mer De Glace uit 1909 opnieuw te maken. In een filmpje van dit project legt hij ook de "monoplotting"-techniek uit.