"Pano" over online kinderfoto's: "Dagelijks worden ongeveer 19 miljoen strafbare beelden uitgewisseld" 

Het onderzoek begint bij Flickr, een website waar mensen, organisaties en verenigingen gemakkelijk beelden kunnen delen met leden, ouders, enz. Maar vaak delen ze ook meteen met de rest van de wereld.

Een chiro uit Vlaams-Brabant zag enkele weken geleden dat er iets vreemds aan de hand was met sommige foto’s. Waar de meeste foto’s enkele honderden keer werden bekeken, zag de groep ook uitschieters van 20 000 tot 200 000 views. Telkens ging het om foto’s van kinderen in zwemkledij. Of om foto’s van spelende kinderen waar een stuk ondergoed te zien is.

Pano ging verder zoeken en zag dat het probleem wijdverspreid is. Ongeveer elke jeugdbeweging met een Flickrpagina is slachtoffer. We zagen pagina’s die tot 22,5 miljoen keer bekeken waren. Sommige foto’s waren tot een half miljoen keer bekeken. Onder de foto’s komen ranzige, pedoseksuele commentaren. Dit gebeurt zonder dat de jeugdbewegingen dit door hebben. Wanneer Pano enkele verenigingen hiermee confronteert is de schok groot.

De jeugdbewegingen verwijderden de foto’s zo snel mogelijk. Maar het probleem is complexer dan dat. Eenmaal een foto op het internet geplaatst en gedeeld wordt, geraakt deze er niet zo snel meer af. In principe vergeet het internet niet. We vonden sommige van de foto’s terug op andere websites die vol staan met beelden van schaarsgeklede kinderen.

Twee jaar geleden maakte een andere Chiro iets gelijkaardigs mee. Hun Flickrfoto’s kwamen op een Russische website terecht. De site staat bekend als verzamelplaats voor downloaders van beelden van kindermisbruik. Hun Flickrpagina verwijderden ze toen meteen. Maar de foto’s zijn nog steeds te vinden op de Russische site, tussen miljoenen andere kinderfoto’s die voorzien worden van pedoseksuele commentaren.

“Wanneer het in de media gaat om online beelden van seksueel misbruik van minderjarigen, denken we vaak meteen aan de donkerste delen van het internet”, begint Minne De Boeck, projectcoördinator van Stop It Now, een hulplijn voor mensen die zich zorgen maken over hun gedrag ten opzichte van minderjarigen. “Maar dat is niet zo. Je kan doen alsof het probleem niet bestaat, maar je kan ook het probleem onder ogen komen. We moeten proberen er iets aan te veranderen, vooraleer het überhaupt plaatsvindt. Dat kan op basis van preventie.”

Ons onderzoek toonde aan dat misbruikbeelden van minderjarigen welig tieren op het gewone internet. We spraken anoniem met Bart, een zakenman, begin de veertig, getrouwd, vader van twee kinderen.

Hij dwaalde af naar misbruikbeelden van minderjarigen door een pornoverslaving. Het kwam tot een punt waar hij nog maar twee of drie uur sliep. De rest spendeerde hij voor het scherm. Dat gecombineerd met een aantrekking voor tienerjongens bracht hem bij beelden van kindermisbruik. In het begin nog beelden van naakte tienerjongens die alleen voor de lens poseren. Dergelijke beelden vond hij op die Russische website. Maar soms ook gewoon via Google. “Het is zo simpel te vinden. En in zo’n gigantische hoeveelheden, dat ik niet doorhad dat ook dit illegaal is in België.” Later gleed hij af, en bekeek hij ook misbruikbeelden die verder gingen dan poserende jongens.

Volgens hem is de groep mensen die misbruikbeelden bekijken veel groter dan we denken. Dat moeten we onder ogen zien en aanpakken. Door niet over de problematiek te praten, wordt niets opgelost, integendeel.

Dat het probleem groeit merken ook politie en justitie. Jaar na jaar nemen het aantal veroordelingen voor downloaden en verspreiden van misbruikbeelden van minderjarigen toe. En ook het aantal aanmeldingen in de hulpverlening om daders te behandelen neemt toe. De technologische vooruitgang heeft ervoor gezorgd dat mensen steeds gemakkelijker en steeds sneller materiaal kunnen uitwisselen. Dat uitwisselen gebeurt nog steeds het meest via onderlinge uitwisseling, via zogenoemde peer-to-peernetwerken. Met een programma op je computer deelt men bestanden rechtstreeks met andere gebruikers die datzelfde programma op hun computer hebben staan. “Dagelijks worden zo ongeveer 19 miljoen strafbare beelden uitgewisseld,” zegt het hoofd van de cel kindermisbruik bij de federale politie, Yves Goethals.

Maar misbruikmateriaal van kinderen zit ook dichterbij dan we denken. Het wordt de laatste jaren meer en meer gedeeld via sociale netwerken. De afgelopen 5 jaar zijn het aantal meldingen bij de politie van die platformen vertienvoudigd. Sociale media zijn een jachtterrein waar mensen foto’s en jongeren gaan zoeken. Maar het worden evengoed verdeelkanalen voor illegaal materiaal.

Tijdens ons onderzoek komen we in een chat in contact met ‘Palanto’, een twintigjarige student uit de buurt van Mechelen. Hij ontdekte zijn pedofiele geaardheid via YouTube en Musical.ly (nu Tiktok). Het zien van halfnaakte minderjarige online-sterren wond hem op. Hij zocht ze verder op via Instagram. Tot hij plots een bericht kreeg van die hij helemaal niet kende. Hij kreeg Dropboxlinks vol kinderporno. 

De sociale netwerken doen wel degelijk inspanning om het illegale materiaal van hun websites te weren. Heel vaak worden accounts verwijderd, die dan vrijwel even snel onder een andere naam opnieuw verschijnen. Palanto is ondertussen afgegleden naar Dark Web, het verborgen, anonieme en moeilijk te navigeren deel van het internet. Vier jaar nadat hij via instagram die bewuste link doorgestuurd kreeg is hij nu de hoofdmoderator van één van de grotere kinderpornochats op dark web.  

Herbekijk hier de volledige reportage: