Twee Belgische jihadisten ontsnapt uit gevangenis Noord-Syrië: twee namen circuleren
Het OCAD heeft weet van twee Belgische IS’ers die ontsnapt zijn uit een gevangenis in Noord-Syrië. Het profiel van deze strijders is op zijn minst zorgwekkend. Eerder konden ook al zeven of acht vrouwen ontkomen.
In de Kamercommissie Buitenlandse Betrekkingen vertelde Paul van Tigchelt dat zijn Coördinatieorgaan voor de Dreigingsanalyse OCAD weet heeft van “twee mannelijke Foreign Terrorist Fighters die wisten te ontkomen uit een gevangenis in het noorden van Syrië”.
Hij liet in het midden over wie het ging en hoe het kon gebeuren. De Koerdische SDF, die IS-gevangenen vast hield in kampen en gevangenissen in Noord-Syrië, maakte eerder wel bekend dat vrijdag vijf gevangenen konden ontsnappen. Dat was een ontsnapping uit de Navkur-gevangenis, in de buurt van Qamishli, na Turkse beschietingen.
Een goedgeplaatste bron bij de SDF stelt echter dat deze Belgen konden ontsnappen uit het detentiecentrum van Ain Issa, dat vlak bij het kamp ligt waar de SDF vrouwen en kinderen vasthield. Op zaterdag is een Belgische vrouw uit het kamp ontsnapt. Op zondag vertrokken twee andere Belgische vrouwen met hun kinderen, nadat de SDF de controle over het kamp opgaven. Uit de nota die het OCAD in de commissie bekendmaakte, blijkt dat er eerder nog minstens vier, mogelijk vijf vrouwen, zijn ontsnapt uit de kampen. Het is onduidelijk waar de vrouwen en hun kinderen zich nu bevinden. Volgens onze bron bij de SDF waren er in het tumult ook ontsnappingspogingen uit de gevangenis, waaronder die van de twee Belgische foreign fighters.
Zelfmoordoperatie
De namen die op dit moment circuleren zijn die van Mohamed Botachbaqut en Yassine Cheikhi. De Belgische veiligheidsdiensten proberen die informatie echter te verifiëren. Voorzichtigheid is geboden, want in december vorig jaar kregen de ouders van Cheikhi namelijk te horen dat hun zoon overleden is. De 26-jarige man uit Schaarbeek reisde in de zomer van 2013 via de luchthaven van Oostende naar Turkije, gladgeschoren en gekleed als toerist. Hij zou in december 2018 verloren zijn na een aanval van de internationale coalitie tegen IS.
Botachbaqut komt ook uit het Brusselse en is 46 jaar. Hij maakte deel uit van het netwerk rond ronselaar Zerkani. Botachbaqut liet in 2014 een vrouw en drie kinderen achter voor een leven in het IS-kalifaat. Op dat moment was hij al ontsnapt aan een lange straf voor een terrorismeveroordeling in Marokko. Zijn naam dook opnieuw op in 2016 toen verschillende IS-fiches uitlekten. Op de fiche van Botachbaqut stond dat hij zich kandidaat stelde voor een zelfmoordoperatie.
Het is onduidelijk waar de twee Belgische ontsnapte gevangenen zich op dit moment bevinden. En hun identiteit is moeilijk te verifiëren. Ook de drie vrouwen en hun kinderen zijn nog niet gelokaliseerd. Dat stelt de veiligheidsdiensten voor problemen.
“De ongecontroleerde terugkomst van de FTF is de grote nachtmerrie van de veiligheidsdiensten hier”, zegt federaal procureur Frédéric Van Leeuw.
Toch vroeg het OCAD in de Kamercommissie om de kalmte te bewaren. Van Tigchelt wees erop dat in januari 2018 het dreigingsniveau zakte van 3 naar 2 op een schaal van 4. Op dat moment waren de meeste Belgische jihadisten nog niet gevangen in Syrië.
“We moeten niet paniekerig doen, omdat er nu twee ontsnapt zijn”, zei Van Tigchelt. “Het is weinig waarschijnlijk dat er FTF’ers ongemerkt en ongecontroleerd het Europees vasteland bereiken. Weinig waarschijnlijk, maar ik zeg dus niet dat het onmogelijk is.”
Straffeloosheid
Er zijn nog 55 Syriëstrijders met de Belgische nationaliteit of een link met België in de conflictzone en 69 kinderen. “We mogen niet al die mensen over dezelfde kam scheren”, zei Van Tigchelt.
Advocaat Walter Damen heeft intussen een nieuw kortgeding ingespannen tegen de Belgische staat voor Bouchra Abouallal en Tatiana Wielandt, twee van de vrouwen die uit Ain Issa zijn vrijgekomen met hun kinderen. De uitspraak wordt pas eind deze maand verwacht.