Is een time-out voor kinderen goed of net niet?

“De zware straf en sociale isolatie kunnen schadelijk zijn voor het kind”, steekt klinisch professor in de psychiatrie aan de UCLA School of Medicine Daniel Siegel van wal. “Uit onderzoek blijkt namelijk dat sociale uitsluiting dezelfde patronen in de hersenactiviteit veroorzaakt als fysieke pijn.” Hij zegt dan ook dat veel time-outs ten onrechte worden toegediend.

Casey Call, die assistent-directeur is bij het Karyn Purvis Institute of Child Development, een instituut dat onderzoek naar kinderen die getroffen worden door een trauma of misbruik, stelt dan ook voor om time-ins in plaats van time-outs te gebruiken. “Wij leren zorgverleners om time-ins te gebruiken, zeker bij kwetsbare kinderen.” In tegenstelling tot een time-out, waarbij een kind traditioneel naar zijn kamer of andere eenzame plek wordt gestuurd, houdt een time-in in dat het kind rustig en in dezelfde kamer als de ouders kan blijven zitten. “Met zo’n time-in zeg je eigenlijk als ouder: ‘Ik ben hier om je te helpen kalmeren en we kunnen dit samen oplossen. Met een time-out breng je eerder de boodschap over: ‘Zoek het zelf uit’ of ‘Kalmeer jezelf’”, aldus de professor.

Ook orthopedagoog Annalotte Ossen deelt die mening. “Van ouders die de zogenaamde time-out op de gang toepassen, hoor ik altijd dat het gewenste effect uitblijft”, vertelde ze een week geleden nog aan onze collega’s van AD. “Ik kijk liever naar: wat is de vraag achter het gedrag van een kind? Bijna altijd is dat behoefte aan verbinding en aandacht. Misschien heeft het kind een lange dag op het kinderdagverblijf gehad en wil het even knuffelen.”

Toch is er maar weinig bewijs over de voor- en nadelen van beide strategieën. Voor een studie bij bijna 1.400 gezinnen die onlangs verscheen in het wetenschappelijke tijdschrift Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics analyseerden enkele onderzoekers de gegevens van kinderen tussen de leeftijd van 3 en 12 jaar. Ze ontdekten dat bij gezinnen die meldden dat ze time-outs gebruiken, de kinderen geen hoger risico liepen op angststoornissen, depressie, agressie of andere gedragsproblemen dan de kinderen bij wie geen time-outs gebruikt worden. Beide groepen kinderen scoren ook even hoog op het vlak van creativiteit.

“Wat de achtergrond van de kinderen ook was, we vonden geen bewijs dat het gebruik van time-outs gepaard ging met negatieve gevolgen”, aldus Rachel Knight, docent aan de universiteit van Michigan en coauteur van de studie. Hoewel sommige time-outs effectiever zijn dan andere als het gaat om het corrigeren van probleemgedrag bij kinderen, zijn ze dus niet schadelijk voor het kind zelf.

Volgens Amy Drayton, universitair docent en kinderpsycholoog aan de universiteit van het CS Mott Children’s Hospital in Michigan is de time-outruimte daarbij wel van groot belang. “Of het nu een slaapkamer, stoel of de gang is, de time-outruimte moet een behoorlijk saaie omgeving zijn zonder speelgoed, tv, tablet of andere dingen die voor afleiding kunnen zorgen. Als je kind het niet erg vindt om in de time-outruimte te vertoeven, dan zal het zijn effect missen.” Korte time-outs zijn volgens de kinderpsycholoog ook even effectief als langere. “Geef je kind voldoende tijd om opnieuw rustig te worden. Zodra dat gebeurd is, kan je als ouder beslissen om de time-out op te heffen.” Als de time-out erop zit, is het ook belangrijk als ouder om opnieuw met je kind te praten over waarom het een time-out kreeg. “Als je kind boos werd omdat je vroeg om zijn speelgoed op te ruimen, dan moet je hem dat na de time-out vertellen en hem opnieuw aansporen om dat te doen.”

Tot slot is het belangrijk om consequent te zijn over wanneer je een time-out geeft aan je kind of niet, maar vooral dat je hun een liefdevolle, warme omgeving biedt en goed gedrag beloont met knuffels, een glimlach en verbale erkenning.