Trump strijkt eer op voor staakt-het-vuren in Noord-Syrië na 8 dagen van geweld door terugtrekking VS: “Miljoenen levens gered”

“Vandaag hebben de Verenigde Staten en Turkije een akkoord bereikt over een staakt-het-vuren in Syrië”, deelde Pence mee tijdens een persconferentie na een meer dan vier uur durend gesprek in het presidentiële paleis in Ankara. De Amerikaanse vicepresident was naar Turkije gevlogen om een einde te maken aan het Turkse offensief dat Koerdische YPG-strijders wilde terugdringen uit een grensgebied in het noorden van Syrië.

Alle militaire operaties worden momenteel on hold gezet en de Koerden krijgen nu 120 uur de tijd om zich veilig uit het gebied terug te trekken. Ze krijgen daarbij de hulp van de VS. Zodra de terugtrekking volledig is, wordt het Turkse offensief gestopt, maakte Pence bekend.

Het nieuwe akkoord maakt volgens de Amerikaanse vicepresident een einde aan het geweld in de regio. De met Turkije bereikte overeenkomst houdt ook in dat het land geen militaire operaties meer zal uitvoeren in de strategisch gelegen grensstad Kobani. 

Met het akkoord haalt Turkije echter zijn slag thuis. De reden waarom het land een militair offensief inzette, was om de Koerdische YPG - voormalige bondgenoten van de VS - te verdrijven uit een 30 kilometer brede strook in het noorden van Syrië, waar ze een “veiligheidszone” wilden instellen. Met het nieuwe akkoord worden de Koerden gedwongen om in de loop van de volgende vijf dagen te vertrekken.

Het nieuwe akkoord is in het voordeel van de Syrische Koerden, beklemtoont Pence, en zal een langdurige bufferzone creëren. De hechte relatie tussen de VS en de Koerden blijft volgens hem behouden, al blijven de VS bij hun beslissing om Amerikaanse militairen uit het gebied terug te trekken. Zowel Turkije als de VS willen een vreedzame oplossing voor Syrië, klinkt het, en beide landen stellen het verslaan van Islamitische Staat als doel voorop. 

Hoewel het Turkse offensief in Noord-Syrië pas van start ging nadat Donald Trump aankondigde dat de Amerikaanse troepen uit de regio werden teruggetrokken, strijkt de Amerikaanse president nu de eer op voor het staakt-het-vuren.

“Deze deal zou drie dagen geleden NOOIT gemaakt zijn. Er was nood aan een ‘strenge’ aanpak om het gedaan te krijgen. Fantastisch voor iedereen. Trots op iedereen! “, tweette het Amerikaanse staatshoofd. “Dit is een grootse dag voor de beschaving. Ik ben trots dat de Verenigde Staten mij gesteund hebben door een noodzakelijk, maar ietwat onconventioneel pad te volgen. Mensen proberen deze ‘deal’ al jaren rond te krijgen. Miljoenen levens zullen gered worden. Felicitaties aan ALLEN!”

President Trump zei vervolgens aan journalisten dat de Turkse president Erdogan een “stoere man” is die “gedaan heeft was juist is”. De Koerden zullen nu meer geneigd zijn om te doen wat ze moeten doen, beklemtoonde hij en Erdogan wordt volgende maand nog steeds verwacht op het Witte Huis. De sancties tegen Turkije zijn alvast niet meer nodig, aldus de president.

Eerder uitte Trump in Texas al zijn dankbaarheid aan zowel Turkije als de Koerden en zei hij dat het akkoord lang stand zou houden. “We hebben alles waar we gedroomd van hebben”, aldus de president. “Ik wil de Koerden bedanken. Ze waren ongelofelijk blij met deze oplossing. Deze oplossing heeft, eerlijk gezegd, hun levens gered.” Hij voegde er ook aan toe dat de Koerden verantwoordelijk zouden blijven voor gevangen strijders van Islamitische Staat (IS).

Zowel Republikeinse als Democratische leden van het Amerikaans Congres dringen er echter bij Trump aan om vast te houden aan de sancties voor Turkije, om te garanderen dat het land zich niet alleen aan het staakt-het-vuren zal houden, maar ook moet garanderen dat Turkije de Koerdische gebieden in het noorden van Syrië voorgoed met rust laat.

De Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu weigert echter om te spreken van een staakt-het-vuren: “Daarvoor zijn er twee legitieme partijen nodig. We kunnen het offensief enkel stopzetten als alle terroristische elementen zich volledig terugtrekken uit dit gebied”, klonk het. Turkije wil dat de veiligheidszone waaruit de Koerden zich moeten terugtrekken 32 kilometer diep is en zich uitstrekt vanaf de Eufraat in het oosten tot de Iraakse grens, aldus Cavusoglu. Turkije weigert de VS echter garanties te geven over Kobani, klinkt het. De “veiligheidszone” in het noorden van Syrië zal onder Turkse militaire controle komen te staan, aldus Cavusoglu.

Het Turkse offensief leidde tot een nieuwe humanitaire crisis in Syrië. Meer dan 200.000 burgers sloegen op de vlucht en IS-strijders ontsnapten uit de Koerdische gevangenissen. 

Trump wordt er zowel in eigen land als in het buitenland van beschuldigd dat hij de Koerdische strijders in de steek heeft gelaten door de Amerikaanse troepen uit de regio terug te trekken. De Koerden zijn de voornaamste bondgenoten van de VS in de strijd tegen het zelfverklaarde kalifaat van IS in Syrië. De Amerikaanse president noemde zijn beslissing woensdag echter nog “strategisch briljant” en waarschuwde Turkije voor verwoestende economische sancties als Erdogan en Pence niet tot een akkoord zouden komen.

De Koerden zijn bereid om het staakt-het-vuren te respecteren, dat heeft de commandant van de Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), Mazlum Abdi, gezegd. De SDF zijn een alliantie van verscheidene Koerdische en Arabische milities. Onder hen ook de door Turks president Recep Tayyip Erdogan geviseerde Koerdische Volksbeschermingseenheden (YPG). “Wij zijn bereid om het staakt-het-vuren te respecteren”, zei Abdi tijdens een telefonisch interview op de Koerdische zender Ronahi. Volgens de SDF is het bestand al van kracht sinds 22 uur lokale tijd (21 uur in België) in het noordoosten van Syrië.

Antonio Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties (VN), verwelkomde “alle inspanningen” om de situatie in Noord-Syrië te de-escaleren en burgers te beschermen. Dat zei een woordvoerder van de VN vandaag. Tegelijk wijst Guterres er op dat “er nog een lange weg te gaan is naar een effectieve oplossing voor de crisis in Syrië”, zei VN-woordvoerder Farhan Haq in een verklaring.