Hoe maak je online shoppen milieuvriendelijker?

In 2018 waren aankopen via het internet in Groot-Brittannië alleen al goed voor een omzet van 14,3 miljard euro aan voedingsmiddelen en bijna 70 miljard euro aan non-food - een vijfde van alle aankopen in Groot-Brittannië. Net als alle menselijke activiteiten heeft dat gedrag ook een aanzienlijke impact op het milieu. Online shopping gebruikt tonnen verpakking, en de dagelijkse bestellingen aan huis veroorzaken heel wat luchtvervuiling.

Toch zijn er manieren waarop zowel de winkel als de consument die milieu-impact kunnen verkleinen. Neem nu de online aankoop van levensmiddelen, die vaak door de grote distributieketens wordt gedomineerd. Die hebben de middelen om te investeren in de schoonste voertuigen om de levensmiddelen aan huis te leveren.

De kans is daardoor reëel dat die voertuigen een lagere afdruk hebben dan de kilometers die al die klanten zouden moeten afleggen om zelf naar het warenhuis te rijden. En een ronde langs verschillende klanten is vaak op zich al efficiënter dan vele individuele verplaatsingen. Naarmate het aantal klanten toeneemt, stijgt dat voordeel nog: de distributeur kan de route optimaliseren en zo de ecologische impact verder verminderen.

Maar voor non-food bestellingen wordt de levering meestal niet door de winkel zelf geregeld, maar meestal door onafhankelijke koeriers. Vaak investeren die minder intensief in lage-emissievoertuigen, omdat een deel van de koeriers voor eigen rekening rijdt en het eigen voertuig gebruikt.

Voor non-food bestellingen is het meestal ook nodig om elk item individueel te verpakken, en het bovendien ook extra te beschermen tijdens de rit.

Een andere trend die een grote impact heeft op het milieu, is de “next-day” levering, en zelfs nog op de dag zelf. Om dat te kunnen garanderen moet de leverancier steeds voldoende voorraad op stock hebben, en dat betekent meer ruimte, en meer energie om de goederen te bewaren en te verplaatsen. Op het vlak van verse levensmiddelen betekent het vooral meer voedselverspilling.

Bovendien zijn heel wat extra voertuigen nodig om dergelijke leveringstijden te kunnen garanderen, en die voertuigen zijn meestal maar beperkt geladen.

Een ander punt van bedenking is dat leveringen van online aankopen niet noodzakelijk onze eigen trip naar de winkel vervangen, en dat resulteert dus in een netto toename van onze voetafdruk. En uit onderzoek blijkt dat de winst voor online retailers groter is dan aankopen in de winkel, met meer afval en meer transport tot gevolg.

Toch zijn er keuzes die consumenten kunnen maken om de impact van hun online shopping op het milieu te verminderen.

Als de afstand tussen shopper en winkel kort is, bijvoorbeeld minder dan drie kilometer, dan is het ecologisch beter om naar die winkel te rijden. Pas bij grotere afstanden wordt een bestelling online de groenere optie.

Waar dat mogelijk is, kiest de online klant beter voor een “click and collect”-optie, die de logistieke belasting voor de leverancier vermindert. Geautomatiseerde lockers, waar je met een code je bestelling kan afhalen, zijn een goed compromis tussen het gebruiksgemak van online winkelen en een lagere milieubelasting. 

Ook een veelbelovend initiatief is crowd-sourcing, waar gewone mensen tegen een kleine betaling pakketjes leveren als onderdeel van hun eigen geplande route.

Wat betreft verpakkingen kiezen meer en meer winkels nu ook voor plasticvrije alternatieven. Wie zijn impact op het milieu wil verkleinen, kiest het best voor winkels die daar rekening mee houden.

Het is bemoedigend dat meer en meer online winkels zich bewust zijn van de uitdagingen, en sommigen werken hard om de milieuproblemen aan te pakken. Het gebruik van bio-afbreekbare verpakkingsmaterialen neemt toe in de hele toeleveringsketen, en er is steeds meer aandacht voor “closing the loop”, waarbij winkels materialen terugnemen en hergebruiken.

Maar er zijn ook elementen van de huidige aanpak die simpelweg niet duurzaam zijn. Die moeten dringend aangepakt worden om de wereldwijde uitdagingen rond luchtvervuiling en klimaatverandering aan te pakken. De ecologische voetafdruk van de hele retailsector is een complex probleem. Maar simpele keuzes door de consument kunnen al heel wat veranderen om ons koopgedrag groener te maken.