Brexit-wet overleeft eerste stemming in Lagerhuis, maar parlement eist meer tijd: brexit-uitstel onafwendbaar

Volg de zitting live:

De Britse premier deed dit nadat het Lagerhuis oordeelde dat drie dagen niet genoeg zijn om het wetsvoorstel te bestuderen. Hierdoor kan Johnson zijn deadline van 31 oktober niet meer halen.

Meteen na de stemmingen kondigde Johnson aan overleg te zullen gaan voeren met Brussel. Wanneer de EU aandringt op een uitstel van maanden, dan wil Johnson de hele wet intrekken en aansturen op parlementsverkiezingen. Mogelijk gaat hij wel akkoord met uitstel van een paar weken om de wet er alsnog door te krijgen. Probleem is dat hij hard heeft geroepen dat 31 oktober de ultieme deadline is. In zijn woorden ‘Do or Die’.

Kamerleden bleken grote moeite te hebben met het feit dat er maar drie dagen waren uitgetrokken om het wetsvoorstel van ongeveer vierhonderd pagina’s goed te bestuderen. “Mijn vrouw en ik hebben meer tijd nodig gehad om een sofa uit te kiezen”, mopperde Labour’s Karl Turner. Als hij wil kan Johnson een ruimer tijdschema opstellen, iets dat werd gesuggereerd door oppositieleider Jeremy Corbyn. Volgens de regering heeft het Lagerhuis al drie jaar over brexit kunnen discussiëren.

Van gedachten veranderen

De nederlaag nam de glans weg van Johnsons eerste zege sinds hij eind juli het premierschap had aanvaard. 329 Lagerhuisleden stemden in principe voor zijn team, meer dan verwacht. Het staat lang niet vast of hij ook de eindstemming kan winnen, mocht behandeling toch doorgaan. Lagerhuisleden moeten de wetgeving nog nader bestuderen en kunnen van gedachten veranderen. De coalitie van Johnson is fragiel, van een rabiate brexiteer Bill Cash tot Labour’s EU-gezinde Lisa Nandy.

“Ik geef nu mijn steun vanwege het vertrouwen in de Labour Partij en de democratie”, zei laatstgenoemde, die de noordelijke industriestad Wigan vertegenwoordigt, “maar ik garandeer niet dat ik ook voor stem bij de eindstemming. Ik hoop dat het wetsvoorstel tegen die tijd beter is”. Voor Johnson is er nu alles aan gelegen om tegenover de bevolking te bewijzen dat het niet zijn fout is dat de deadline vrijwel zeker niet wordt gehaald.

Met zijn Get Brexit Done-credo is Johnson geslaagd waar zijn voorgangster Theresa May heeft gefaald. Johnson had het voordeel dat veel kiezers het inmiddels wel hebben gehad met het brexit-proces, wat de druk op kamerleden heeft vergroot om akkoord te gaan, al dan niet met een dichte neus. “Als we deze deal aannemen kunnen we de pagina eindelijk omslaan”, hield hij het Lagerhuis voor, eraan toevoegend dat ‘er een vloedgolf aan buitenlandse investeringen aan staat te komen’.

Gedoogsteun

Johnson heeft zijn tegenstanders afgelopen weken op het verkeerde been gezet. Het idee dat deze omstreden politicus iets gedaan zou krijgen in Brussel is nooit helemaal serieus genomen. Hij is geportretteerd als een radicaal, maar hij is gematigder dan veel mensen denken. Waar May de Noord-Ierse DUP aan boord wilde houden, heeft Johnson erop gegokt dat deze gedoogsteun niet nodig is. De DUP is laaiend. “De premier heeft mijn respect verloren”, foeterde Sammy Wilson.

De remainers zijn in paniek geraakt en grijpen nu alles om brexit te verdagen. Ze zullen meerdere voorstellen indienen de wet te wijzigen. Een daarvan is kansrijk, namelijk de regering dwingen uitstel te vragen als er aan het einde van de overgangsperiode geen vrijhandelsverdrag ligt. Nu een No Deal voor volgende week vrijwel ondenkbaar is, leeft de angst dat rabiate brexiteers erop uit zijn om over veertien maanden een vertrek zonder akkoord te bewerkstelligen

“Deze wet is camouflage voor een No Deal tegen die tijd’, zo liet oud-minister van Financiën Philip Hammond weten. Die vrees leek te worden bevestigd door zijn partijgenoot Owen Paterson, voormalig bewindsman op Landbouw en Visserij. ‘Deze wet zet een proces in beweging waarmee ze de belofte aan het volk kunnen eerbiedigen – de wet brengt wetten terug, maar nog niet ons geld.” Get Brexit Done? Het echte werk moet nog beginnen, maar een kleine stap is gezet