Het cliché klopt: pijn speelt echt sneller op bij vochtig weer
Wie kampt met chronische pijnaandoeningen zoals artrose en migraine heeft 20 procent meer kans om pijn te lijden op dagen waarop het vochtig en winderig is en de luchtdruk laag staat. Dat blijkt uit een onderzoek aan de University of Manchester in het Verenigd Koninkrijk.
"Het is koud en, typisch, ik heb weer last van mijn knie" of "er hangt regen in de lucht, ik voel het aan mijn heup". Uitspraken die je vaker hoort of misschien zelf aan den lijve ondervindt. Meestal dan als het vochtig en/of kouder weer is. De invloed van het weer op pijnbeleving, er is al veel over gezegd en geschreven, maar eigenlijk nog maar weinig onderzoek naar verricht.
Wetenschappers van de University of Manchester wilden nu wel eens weten wat er allemaal van aan is. Ze wilden ook te weten komen welk aspect van het weer pijn het meest beïnvloedt (bijvoorbeeld wind, luchtdruk, temperatuur of vochtigheid). Daarvoor analyseerden ze data die mensen gedurende enkele maanden via een speciale app op hun smartphone verzamelden en doorstuurden.
Het onderzoek kreeg de toepasselijke naam "Cloudy with a chance of pain" (vertaald: "Bewolkt met kans op pijn") en liep van januari 2016 tot en met april 2017.
Hoe verliep het onderzoek?
Elke inwoner van het Verenigd Koninkrijk die ouder was dan 17 jaar en al minstens drie maanden aan een chronische pijnaandoening als artrose, fibromyalgie, migraine en zogenoemde neuropathische pijn (zenuwpijn) leed, kwam in aanmerking om deel te nemen. Geïnteresseerden moesten een app downloaden op hun smartphone waarop ze elke dag enkele vragen moesten beantwoorden.
De deelnemers moesten elke dag een score geven op 10 factoren: de intensiteit van de pijn, vermoeidheid, ochtendlijke stijfheid, moe wakker worden, welzijn, impact van pijn, slaapkwaliteit, de hoeveelheid tijd die ze buiten doorgebracht hadden, fysieke inspanningen en stemming (humeur). Via de gps-functie in hun gsm kon de locatie van de deelnemers gekoppeld worden aan gegevens over het weer ter plaatse.
13.207 mensen downloadden de app. Voor het onderzoek zelf gebruikten de wetenschappers de data van 2.658 mensen. Zij gaven gedurende een periode van 6 maanden quasi elke dag data door. De analyse kon ook alleen maar gebeuren bij mensen die minstens één keer een opstoot van pijn registreerden, gekoppeld aan een periode in die maand waarin de pijn niet toenam.
De deelnemers in het uiteindelijk onderzoek kwamen uit heel het Verenigd Koninkrijk, alle postcodezones waren vertegenwoordigd. 83 procent van de mensen waren vrouwen, de gemiddelde leeftijd was 51 jaar. De meeste deelnemers hadden artrose.
En welk weer had een invloed op pijn?
Luchtvochtigheid, luchtdruk en windsnelheid, in dalende volgorde van belangrijkheid. Dat zijn de factoren die volgens het onderzoek pijn het sterkst beïnvloeden. Op dagen met een hoge luchtvochtigheid meldden veel deelnemers een toename van pijn, net als op dagen met een lage luchtdruk of een hogere windsnelheid. Combineer je de drie, een vochtige dag met een lage luchtdruk en veel wind, dan stijgt de kans dat je meer pijn dan anders voelt met 20 procent, berekenden de wetenschappers.
In tegenstelling tot de volkspraatjes zou temperatuur op zich veel minder een rol spelen. Op koude dagen meldden de deelnemers geen grotere toename van de pijn. Maar... als die koude dagen óók vochtig en/of winderig waren, was het pijngevoel wél groter. "Vochtige dagen met een lage luchtdruk en veel wind worden dikwijls geassocieerd met koude, dat kan misschien de link tussen kou en pijn verklaren", denken de wetenschappers.
Ook regen op zichzelf zou pijn niet beïnvloeden.
Hoe komt het dat het weer ons pijngevoel beïnvloedt?
Op welke manier het weer pijn beïnvloedt, dat is in deze studie niet onderzocht. Eerder zijn wel al verklaringen gegeven, maar er is voorlopig nog geen afdoende bewijs voor. Zo wordt gezegd dat luchtdruk rechtstreeks de gewrichten beïnvloedt en de anatomie van mensen met artrose verandert. Veranderingen in luchtdruk hangen samen met wind, dus daarom zou die ook als factor gedefinieerd kunnen worden. En wat de verklaring van het effect van vochtigheid is, daarover bestaan nog minder veronderstellingen.
En wat levert dit onderzoek ons op?
"Al meer dan 2.000 jaar hebben mensen het over de relatie tussen weer en pijn, drie kwart van de mensen met artrose gelooft dat het weer hun pijn en andere symptomen beïnvloedt. Dit onderzoek bevestigt dat", zegt professor Will Dixon, van het Centre for Epidemiology Versus Arthritis aan de University of Manchester, die de studie leidde.
"Nu we meer weten over de link tussen het weer en pijn, kunnen wetenschappers gaan onderzoeken op welke manier al die verschillende weerfactoren pijn beïnvloeden. Dat kan de deur openen voor nieuwe innovaties voor behandeling in de toekomst", zegt Dixon.
Als je weet dat bepaald weer je pijn kan vergroten, kan je activiteiten daarrond plannen. Op die manier krijgen mensen weer meer controle over hun leven.
En ook op korte termijn kunnen pijnpatiënten hiermee hun voordeel doen. "Als je weet dat een bepaalde weersomstandigheid je pijn kan vergroten, kan je activiteiten daarrond plannen, en bijvoorbeeld dingen die meer inspanning vragen, doen op dagen waarop je pijngevoel minder groot kan zijn. Op die manier krijgen mensen weer meer controle over hun leven."
Mogelijk voorspellen de weermannen en -vrouwen in de verre of nabije toekomst dus niet alleen de kans op regen of zon, maar ook de kans op pijn.