Trucker vervoerde 19 jaar geleden 58 dode Chinezen: ‘Ik dacht: waarom schreeuwt die douanier naar een lading tomaten?’

Op 18 juni 2000 komt een Nederlandse vrachtwagen met een lading tomaten binnen in de haven van Dover. Bij een controle doet de douane een gruwelijke ontdekking: tussen de kratten liggen 58 dode Chinezen. Slechts twee hebben de reis overleefd.

‘Toen we het schip opreden, was iedereen nog in leven, voor zover we wisten. Twee of drie uur later raakten de mensen in paniek. Er was geen lucht.’ Muisstil is het in de rechtszaal als één van de twee overlevenden van het Dover-drama getuigt. ‘We bonkten met onze schoenen tegen de wanden van de container en probeerden bij de deuren te geraken. Er was gegil en geschreeuw, we riepen om hulp. Maar die kwam niet.’ Uiteindelijk stierven in de vrachtwagen van de Nederlandse chauffeur Perry Wacker 58 Chinezen. Het proces over één van de afschuwelijkste gevallen van mensensmokkel van de jongste jaren loopt deze week af in het Engelse Maidstone.

In Zeebrugge is het ‘s avonds nog 28 graden als Perry Wacker zijn vrachtwagen op het onderdek van de veerboot naar Dover parkeert. Het is zondag 18 juni, de eerste echte warme dag van het jaar 2000. De Nederlandse chauffeur sluit zijn truck af, gaat een hapje eten in het restaurant van het schip, en kijkt naar de film ‘Austin Powers’ op televisie. Even voor middernacht komt de veerboot in Dover aan.

Aan de Britse douanepost moet Perry Wacker zijn vrachtwagen aan de kant zetten. ‘Routinecontrole,’ klinkt het. Even later gaat de container open en redden dokwerker Barry Betts en zijn collega Darren op het nippertje twee Chinezen van de dood. Betts is de eerste die in de truck klautert en de tomatenkratten opzijschuift om de lading te kunnen controleren.

Barry Betts «Het was snikheet in de container, heel ongewoon voor een koelwagen die groenten en fruit vervoert. Overal lagen tomaten op de grond. Mijn oog viel meteen op een jongeman. Hij lag half begraven onder de tomaten. Het leek alsof hij had geprobeerd door een gat tussen een stapel tomatenkratten te kruipen, en dat die stapel was omgevallen. Toen ik dichterbij kwam, zag ik nog een lichaam, ik denk van een tienermeisje. Ze lag stil, mond open en ogen gesloten. Ik dacht dat het achterste deel van de container vol omgevallen paletten lag, maar toen ik met mijn zaklantaarn in de donkerte scheen, zag ik dat de bodem bedekt was met lichamen. Een zee van lichamen. Bewegingloos.

»Achteraan was het nog heter, en ik schreeuwde naar mijn collega’s dat ze ambulances moesten bellen. Toen hoorde ik een zacht geluid. Het was een jongen die met een schoen tegen de wand van de container klopte om onze aandacht te trekken. Mijn collega Darren probeerde hem dichterbij te roepen, maar de jongen leek niet te durven. ‘It’s OK,’ zei Darren. Toen strompelde hij naar ons toe en ik hielp hem uit de vrachtwagen. Hij droeg geen T-shirt. Toen ik hem optilde, voelde ik hoe oververhit hij was. Ik gaf hem wat water en sloeg een deken om hem heen.

»Achteraan zag ik nog een andere jongen bewegen. Hij kroop over de lichamen naar ons toe en we hielpen hem eruit. Het was duidelijk dat niemand anders nog leefde.»

Ke Su Di (20) en Ke Shi Guang (22) zijn de twee enigen die het mensentransport van Zeebrugge naar Dover hebben overleefd. Tijdens de zes uur durende overtocht heeft iemand van buitenaf het ventilatieluikje van de container gesloten, zodat er geen verse lucht meer binnenkwam. De Nederlandse chauffeur van de vrachtwagen werd gearresteerd op verdenking van mensensmokkel. De twee jonge Chinezen werden ondergebracht op een geheim adres. Zij doken onder omdat ze vreesden voor de wraak van de Slangenkoppen, een Chinees misdaadsyndicaat dat achter de mensensmokkel zit.

Bijna een jaar later leiden de twee overlevenden nog altijd een verborgen leven in Engeland. Hun asielaanvraag is afgewezen, maar omdat ze getuigen in het Doverproces, mogen ze vier jaar blijven. Ze kunnen nergens heen zonder politiebewaking.

Ke Su Di «In het dorpje waar ik vandaan kom, in de provincie Fujian, kent iedereen ‘Little Snakehead’, de ‘Kleine Slangenkop’. Als je naar Engeland wilde, kon hij dat regelen, voor een fors bedrag. Ik werkte als voedselbezorger en verdiende bitter weinig. Ik kon niet overweg met de mensen uit mijn dorp. Ik wilde naar Engeland. Je kon er veel verdienen, dacht ik. Dus ging ik naar de Kleine Slangenkop.

»Hij zei dat er geen enkel risico was. Dat we tickets zouden kopen, en met het vliegtuig reizen. In totaal moest ik 230.000 yuan betalen (meer dan één miljoen Belgische frank, red.), zowat twintig keer mijn jaarsalaris. Mijn ouders sloten een lening af. We moesten in termijnen betalen.

»We vertrokken op 11 juni. Ik zat in een groep van vijftien, plus twee Slangenkoppen die met ons meegingen. We moesten een zwarte broek en een grijs T-shirt dragen, zodat de Slangenkoppen in Engeland ons zouden herkennen. We kregen ook een wachtwoord. We reisden met het vliegtuig van Peking naar Belgrado. Vandaar gingen we verder te voet, met de auto en per trein. Eerst door Hongarije, waar iedereen een vals Koreaans paspoort kreeg. Daar moest ik mijn ouders bellen voor de tweede aflossing. Daarna ging het naar Oostenrijk, en zo naar Holland. Onderweg moesten we onze ouders nog verschillende keren bellen voor een derde en een vierde betaling.

»In Rotterdam werden we naar een safe house gebracht. Daar waren nog meer Chinezen die ik nog nooit gezien had. We kregen allemaal een telefoonnummer van een vrouw. Als we gearresteerd werden, moesten we dat nummer bellen, want de vrouw kon ons op borgtocht vrijkrijgen. (De vrouw is de Brits-Chinese tolk Ying Guo, die samen met Perry Wacker terechtstaat in Maidstone op verdenking van mensensmokkel, red.)

»We bleven drie dagen in het safe house. Toen werden we in een bestelwagen naar een loods gebracht.»

Ke Shi Guang «Daar zagen we voor het eerst de vreemdelingen. Het is moeilijk om hen te beschrijven. Westerlingen lijken allemaal zo op elkaar. Er stond een vrachtwagen klaar in de loods, en daar kropen we allemaal in. Voor ons kwam een wand van houten planken. Daarvoor werden de paletten met tomaten gestapeld.»

Ke Su Di «Het was heel moeilijk. We moesten onze knieën tegen onze borst gedrukt houden en gaan zitten. Er was heel weinig plaats. We mochten geen bagage meenemen, alleen een vuilniszak om onze behoefte in te doen. Er was een metalen vensterluikje vooraan de vrachtwagen. Je kon het alleen van buiten openen. Een vreemdeling zei: ‘Als het luikje open is, mogen jullie fluisteren. Als de vrachtwagen stopt of als het luikje dicht is, moeten jullie doodstil zijn.’ Toen de truck de eerste keer stopte, bleef het luikje open. Later werd het gesloten.»

Ke Shi Guang «Ik denk dat het rond zeven uur ‘s avonds gebeurde, toen de vrachtwagen aan boord van het schip reed. Ik zag een hand die het luikje sloot. Een blanke mannenhand. Toen werd het pikdonker in de vrachtwagen. Er was geen lucht. Ik had moeite om te ademen. We hadden vier jerrycans met drinkwater meegekregen, maar het water was snel op. Iedereen raakte gestresseerd.»

Ke Su Di «Twee of drie uur later vielen de eerste mensen flauw. Anderen raakten in paniek. De zuurstof raakte op. Ik was één van de laatsten die in Nederland aan boord waren gestapt, en ik zat vlak bij de tomaten. Ik snakte naar zuurstof en daarom probeerde ik zo dicht mogelijk bij de tomaten te ademen. Maar dat had geen zin. Anderen probeerden ook bij de tomaten te komen, maar toen dat niet hielp begon iedereen te schreeuwen en te roepen om hulp. Sommigen braken de houten wand af waarachter we verborgen zaten. Ze schoven de tomatenkratten opzij en wilden de deuren opentrappen. Er was een enorm gekrijs, maar niemand kwam helpen. Toen raakte ik bewusteloos. Het volgende dat ik me herinner is dat ik in Dover uit de vrachtwagen werd gehaald.»

De wetsdokter «Er was voor vijfeneenhalf uur zuurstof in de vrachtwagen, maar omdat de mensen in paniek raakten en het zo heet werd in de container, verbruikten ze meer zuurstof. Al de slachtoffers waren, op één veertiger na, tussen de achttien en de dertig jaar oud. Er waren vier vrouwen bij. Allemaal zijn ze anderhalf tot vijf uur na het afsluiten van het ventilatieluikje gestorven. De twee overlevenden hebben het gered dankzij de dood van de anderen: hoe meer mensen doodgingen rondom hen, hoe meer zuurstof er beschikbaar kwam. Maar ook zij waren er bijna geweest.»

58 keer levenslang

Chauffeur Perry Wacker leek zich niet druk te maken om de ontdekking van de 58 lijken in zijn vrachtwagen, meldt het politierapport van de Britse havenpolitie. Een agente van de hondenbrigade: ‘Tijdens de eerste inspectie stond de chauffeur nonchalant naast de vrachtwagen. Hij lachte, leek onbezorgd en streelde één van de honden.’

Bijna een jaar later zit de 33-jarige chauffeur uit Capelle-aan-den-IJssel in het beklaagdenbankje van het Crown Court in Maidstone. In dit grijze voorstadje van Londen vindt het eerste Doverproces plaats. Wacker ontkent dat hij ooit geweten heeft dat er naast tomaten ook mensen in zijn vrachtwagen zaten; de Britse justitie is van het tegendeel overtuigd. Deze week moet de jury zich uitspreken. Perry Wacker riskeert 58 keer levenslang wegens doodslag en lidmaatschap aan een criminele organisatie.

Wekenlang sleept het proces nu al aan, heel plechtig allemaal. Er is rechter Moses, in roodfluwijnen mantel, met een witte pruik van pijpenkrullen en witte handschoenen. Af en toe sluit hij zo lang de ogen dat het lijkt of hij wegdommelt, maar dat is schijn. Met een onverwacht stekelige opmerking laat hij merken dat hij hier in de rechtszaal de baas is. Er is de Vlaamse Augusta Liessens, de hoogblonde tolk van Perry Wacker die geen seconde van zijn zijde wijkt. Er zijn de induttende journalisten op de persbanken, die steeds leger worden. En er is openbaar aanklager Temple, in zwarte toga en witte pruik, die Perry Wacker tijdens het drie dagen durende kruisverhoor het vuur aan de schenen legt.

- Aanklager Temple: ‘Mister Wacker, toen de lijken in uw truck werden ontdekt, stond u maar wat lachen. Herinnert u zich dat?’

- Perry Wacker: (strak) ‘Dat was vóór ze de lichamen hadden ontdekt. Ik maakte een grapje met twee vrouwen die wat verderop stonden.’

- Aanklager: ‘Hebt u eigenlijk gevraagd hoeveel lichamen er gevonden zijn?’

- Wacker: ‘Nee. Ik had daar geen tijd voor. Ik werd meteen gearresteerd.’

- Aanklager: ‘Zozo, u had daar geen tijd voor... U stond daar tien minuten, mister Wacker!’

- Wacker: ‘Ja, maar iedereen was bezig. Er was niemand aan wie ik iets kon vragen. Iedereen was tomaten aan het uitladen.’

- Aanklager: ‘U zag een douanebeambte de vrachtwagen inklauteren en roepen: ‘Hello! Hello!’ Wat voor effect had dat op u?’

- Wacker: ‘Ik dacht alleen: waarom schreeuwt die vent naar tomaten?’

- Aanklager: ‘U wist dat de container van metaal was en dat hij zou opwarmen in de zon. En toch sloot u het ventilatieluikje, zodat er geen verse lucht meer naar binnen kon...’

- Wacker: ‘Ik sloot dat luikje niet.’

- Aanklager: ‘...en u deed niéts om de mensen te helpen!’

- Wacker: ‘Ik wist niet dat er mensen in zaten!’

Duizend gulden per Chinees

Er zijn maar weinig mensen die Perry Wacker geloven. Ook rechter Moses heeft tijdens het proces al een paar keer laten uitschijnen dat hij denkt dat Wacker het tomatenverhaal uit zijn duim heeft gezogen. Dat heeft Wacker voor een deel te wijten aan zijn drieëntwintig jaar oudere boezemvriend Lammert Nijveen. Vrachtwagenchauffeur Nijveen zit momenteel in een Nederlandse gevangenis te wachten tot ook hij moet voorkomen op verdenking van mensensmokkel in het Nederlandse Doverproces. Daar staan in april negen verdachten voor de rechter op verdenking van mensensmokkel. Eén van hen is Lammert Nijveen. ‘Lammert was als een vader voor mij,’ zegt Perry tegen de politie. Nijveen, die voor hetzelfde bedrijf heeft gereden als Perry, vertelt een ander verhaal.

Lammert Nijveen «Het is begonnen met dat Marokkaanse meisje. Perry had haar midden 1999 leren kennen aan de Spaans-Franse grens en werd smoorverliefd. Perry begon veel geld uit te geven. Hij kocht een Peugeot en daarna een BMW. Dat vond ik vreemd, omdat chauffeurs bitter weinig verdienen. Het bedrijf TBA waar we werkten was van Perry’s oom, maar dat betekende niet dat we een streepje voor hadden. In de praktijk kregen we minder dan het minimumloon. En Perry had schulden, omdat hij een paar jaar eerder failliet was gegaan met zijn eigen eenmansbedrijfje.

»In november 1999 vertelde Perry mij waar het geld vandaan kwam: hij smokkelde Chinezen. Hij ving duizend gulden per Chinees. De Chinezen werden geleverd door Gürsel O., een Turk uit Rotterdam. Hij had dikwijls Chinezen die wegmoesten. Perry had al een paar transporten gedaan. Als ik wilde, kon ik meedoen.»

Dat ziet Lammert wel zitten. In december 1999 doet hij zijn eerste Dover-rit met twintig Chinezen, ‘s anderendaags stopt Gürsel hem 20.000 gulden toe. De Turkse bende van Gürsel werkt in Nederland in opdracht van de Chinese Slangenkoppen, die de levende smokkelwaar met strakke regelmaat aanleveren.

Op 5 april gaat het fout. Die nacht rijdt Lammert om halfvier de veerboot naar Dover op. Hij heeft dit keer een erg kostbare lading in zijn vrachtwagen: vijftig Chinezen zitten achter een vracht yoghurtpotjes van Yakult verborgen. De 56-jarige Lammert voelt zich niet lekker, hij heeft last van astma. Daarom besluit hij beneden te blijven, in de cabine van zijn vrachtwagen. Twee uur later hoort hij gestommel in zijn vrachtwagen.

Nijveen «Ik deed de deuren open en toen donderden er vijftig Chinezen uit. Ze konden haast niet meer op hun benen staan en maakten een enorm kabaal. De lading yoghurt was vertrappeld.»

Lammert heeft bij het begin van de rit het ventilatieluikje van de container gesloten; de Chinezen zijn op een haar na aan de verstikkingsdood ontsnapt. Het schip is op volle zee, en de vijftig verstekelingen dwarrelen groggy over het dek. Nijveen wordt gearresteerd door de Britse havenpolitie, maar houdt vol dat hij niet wist dat er mensen in zijn laadbak zaten. Bij gebrek aan bewijzen wordt Nijveen al na één dag vrijgelaten, Perry komt hem ophalen. Lammert brengt wel een fikse boete van 100.000 pond mee. Dat kan het bedrijf van Perry’s oom niet betalen. TBA gaat failliet, Lammert en Perry zijn werkloos.

Perry Wacker wil in juni trouwen met zijn Marokkaans meisje. Hij moet kunnen bewijzen dat hij haar kan onderhouden. Hij heeft werk nodig, en snel.

Peuk met DNA

Ook Gürsel O. wordt ongeduldig. Hij heeft een nieuwe lading Chinezen die dringend naar Engeland moet, en de safe houses in Rotterdam en Amsterdam zitten vol. Lammert Nijveen kan het niet meer doen. Dus moet Wacker het risico nemen. Volgens de Britse aanklager Temple is Perry Wacker ‘deeply involved’, heel nauw betrokken bij de mensensmokkel.

Twee maanden na het incident met de vijftig bijna gestikte Chinezen van Lammert, heeft Wacker een nieuwe dekmantel gevonden: het pas opgerichte transportbedrijfje van Arie Van der Spek. Enkele medeverdachten in Nederland vertellen aan de politie dat het helemaal niet de bedoeling was dat Perry de fatale rit naar Dover zou maken; daarvoor was hij eigenlijk al te hoog opgeklommen in de smokkelorganisatie. Maar omdat er tijdelijk chauffeurs te kort zijn, springt Perry in.

Perry Wacker doet het verhaal af als onzin. Hij zegt dat de tomaten al ingeladen waren en de container verzegeld toen hij hem ging ophalen, en dat hij dus onmogelijk kon weten dat er mensen achter de tomaten verborgen zaten. Maar een boel dingen kan hij niet verklaren. Er is een vingerafdruk van Wacker op het ventilatieluikje gevonden. In de Rotterdamse loods waar de tomaten en de Chinezen zijn ingeladen, is een peuk gevonden met sporen van zijn DNA. En er staan ook vingerafdrukken van hem op de tomatenkratten. Wacker past zijn verhaal na een paar weken aan: ja, hij heeft een klein deel van de tomaten helpen inladen voor het weekend, maar hij was er niet bij toen de rest van de tomaten én de Chinezen werden ingeladen. De openbare aanklager lacht het verhaal honend weg.

Maar er zijn ook feiten die voor Wacker pleiten: geen van de twee overlevenden heeft hem op de politiefoto’s herkend, en sommige beschrijvingen die de twee jonge Chinezen geven van de ‘vreemdelingen’ die hen in de vrachtwagen lieten kruipen, zijn tegenstrijdig. Volgens Ke Su Di kwamen de instructies van een man met ontbloot bovenlijf, en mogelijk een baard; Ke Shi Guang omschrijft dezelfde persoon als een gladgeschoren man met een zwart T-shirt. Of was het Gürsel O. die ze in de loods hebben gezien? De Chinezen halen de schouders op. Ze zien nauwelijks het verschil tussen een Turk en een Nederlander.

Overspannen rechercheurs

P.H. Doedens is de Nederlandse advocaat van Gürsel O. Op 23 december 2000 loopt er een anonieme fax binnen op zijn advocatenkantoor in Utrecht. De fax is in sierlijke letters getypt, maar vooral de inhoud intrigeert advocaat Doedens.

‘Meneer Doedens. Inzake 58 vermoorde Chinezen................. Via taps is vastgesteld dat het observatieteam van Rotterdam het vertrek vaststelde op 17 en 18 juni 00. Meetingpoint: resto de Gouden Leeuw, A16.

Observatieteam Rotterdam heeft geluncht in genoemd restaurant en observeerde het overleg tussen verdachten. Instappen van 60 man werd gefilmd, trailer/container gevolgd en volledig geobserveerd.

Chef Observatieteam kreeg daarna geen toestemming om het transport aan te houden. (...) (Dit) heeft de dood door verstikking van 58 man veroorzaakt!

Om dit drama te kunnen verwerken, werd een trauma-team ingeschakeld, ieder kreeg zwijgplicht. Enkele rechercheurs zijn dagen overspannen thuis geweest en hebben er nog veel last van.’

De fax is van een anonieme afzender. Doedens probeert tevergeefs na te trekken waar hij vandaan komt. Enkele dagen later volgt er weer een faxbericht: ‘De chef nam de verantwoording niet en belde met zijn superbaas W. Die stelde: geef de info door aan collega’s in België en Dover en laat ze maar vertrekken, ‘anders zitten wij ermee opgescheept’.’

Er volgen nog meer berichten, maar altijd anoniem.

Wat de faxer beweert, is niet min. Hij zegt dat de politie perfect op de hoogte was van de zestig Chinezen in de truck, en dat ze het transport bewust hebben doorgelaten. Gelooft u die anonieme berichten?

P.H. Doedens «De onderzoeksrechter doet er nu in ieder geval onderzoek naar. De faxen moeten geschreven zijn door iemand die de politietaal beheerst. Hij heeft ook de namen gegeven van twee politieagenten die het verhaal kunnen bevestigen. Die twee agenten zouden binnenkort getuigen, als ze tenminste durven. Wie weet wat daar nog uitkomt? In het begin zei iedereen dat ik gek was, dat ik last had van hersenschimmen. Maar de jongste maanden is gebleken dat er een heleboel aan de hand is.»

U vindt dat de Nederlandse politie ontzettend geblunderd heeft en dat ze het Dover-transport had kunnen tegenhouden.

Doedens «De Nederlandse politie hield mijn cliënt al in de gaten sinds de zomer van 1998. Ze vermoedden allang dat hij een belangrijke rol speelde in een mensensmokkelorganisatie, dus observeerden ze hem. Ze namen foto’s van de mensen die hij ontmoette, ze plaatsten een peilzender onder zijn auto die verklikt waar hij naartoe rijdt, en ze volgden hem overal. Door die observaties weet de politie al in april dat mijn cliënt intieme contacten heeft met mevrouw Kuo, een Chinese vrouw die in het verleden al te maken had gehad met mensensmokkel. De politie zit mijn cliënt dus echt op de hielen.

»Dan gebeurt er iets vreemds. Twee dagen voor het Dovertransport stopt de politie met haar observaties. ‘De zaak is niet dringend genoeg om ook in het weekend te observeren,’ zeggen ze. Nog vreemder: net dat weekend valt de peilzender onder de auto van Gürsel O. uit. In het dossier zitten foto’s van mijn cliënt die op 15 juni, drie dagen voor het transport, pakjes overhandigt aan een paar andere mensen, die later medeverdachten blijken te zijn. De pakjes lijken op paspoorten. Ze hadden alles in handen om te weten dat er iets op til was!»

Behalve een telefoontap.

Doedens «Ja. Onbegrijpelijk is dat. Onlangs hebben de leiders van dat onderzoek verklaard dat ze op 16 juni een aanvraag hadden ingediend om de telefoon van Gürsel O. af te tappen. Eén dag voor het transport. En weet u wanneer ze de toestemming kregen? Een dag ná het transport! Krankzinnig, zeker als je weet dat de Nederlandse politie ook zonder toestemming telefoons kan afluisteren als het om dringende zaken gaat. Je moet in Nederland nog maar een scheet laten en je hebt al een tap aan je broek. Het is één van de makkelijkste opsporingstechnieken.»

Waarom zou de Nederlandse politie die mensensmokkelaars zomaar naar Engeland laten vertrekken?

Doedens «Onlangs is gebleken dat er ook in Engeland al een tijdje een onderzoek naar mijn cliënt liep in verband met mensensmokkel. Ze doen daar heel geheimzinnig over, maar de Nederlandse onderzoekers hebben toegegeven dat ze al maanden vóór de Doverzaak geregelde contacten hadden met de Britse justitie. Dan kan je je voorstellen dat men gedacht heeft: in Engeland loopt ook een onderzoek, ze hebben dezelfde verdachte, namelijk Gürsel O. Laat ze maar doorgaan naar Engeland, dan weten ze meteen wie er allemaal mee te maken heeft en kunnen ze de zaak mooi oprollen. Zo kunnen ze gedacht hebben. Dat ontkennen ze natuurlijk, omdat niemand heeft gewild dat die Chinezen dood zouden gaan, dat is wel duidelijk. Maar als ik kan bewijzen dat ze bewust zijn doorgelaten, zal dat verstrekkende gevolgen hebben: dan is het heel waarschijnlijk dat de hele strafzaak in de vuilnisbak belandt.»

Uit goede bron hebben we vernomen dat op één van de 58 Chinezen de naam en het gsm-nummer van een politieman uit Amsterdam zijn gevonden. Heel vreemd toch.

Doedens «Ik heb die politieman als getuige laten horen. Hij bevestigde aan de onderzoeksrechter dat het zijn telefoonnummer is, maar zei niet te weten hoe het in de kontzak van één van die Chinezen is terechtgekomen.

»Bij nader onderzoek is gebleken dat diverse Chinezen die op het Dovertransport zaten, al eerder illegaal in Nederland waren geweest. Die agent zegt: ‘Ik heb die Chinees nooit mijn telefoonnummer gegeven, maar ik ben Chinezen-expert bij de politie, en misschien heeft hij mijn nummer via-via gekregen.’ Dat zou kunnen. Maar het kan ook iets anders betekenen.»

Tot nu toe hebt u daar alleen aanwijzingen voor, geen bewijzen.

Doedens «Het Nederlands recht zit anders in elkaar dan het Belgische. In België kan je al veroordeeld worden op basis van een groot aantal aanwijzingen. Ik denk zelfs dat ze me in België gelijk zouden geven, maar ik zit helaas in Nederland. In ieder geval wil de Nederlandse onderzoeksrechter de leiders van het onderzoek voor een tweede keer ondervragen, en dat is al heel wat. Bij ons is dat zeer uitzonderlijk.»

Zelfs nu nog, maanden na het Doverdrama, wordt de Chinese familie van Ke Su Di benaderd door de Slangekoppen. Ze willen dat de familie de volle pot betaalt. Ke Su Di heeft zijn familie aangeraden te zeggen dat hij dood is. In Fujian heeft zijn avontuur de aantrekkingskracht van het Westen niet aangetast. De lokale Slangenkop komt er in de arme dorpen nog altijd gewoon aan de deuren kloppen om te vragen of er iemand naar het beloofde land wil. Ke Su Di heeft alles gedaan wat hij kon om zijn tante vanuit Engeland een boodschap te laten doorgeven aan haar oudste zoon: dat hij moet vliegen, als hij naar Engeland komt.