"Deepfake" moet even vertrouwd klinken als de tafel van 7: laat artificiële intelligentie aan bod komen in het onderwijs

Voor alle duidelijkheid: kunstmatige of artificiële intelligentie is het denkvermogen waarmee machines, software en apparaten zelfstandig problemen oplossen. Net zoals een ezel zich geen tweemaal aan dezelfde steen stoot, leert ook een toestel met AI autonoom uit zijn fouten. AI mag dan wel complex zijn, de term zelf is geen hogere wiskunde en zou zo snel mogelijk ingeburgerd moeten raken. 

Overheid en bedrijfsleven moeten dan ook samen een serieus tandje bijsteken om de potentiële sociale en economische vooruitgang die AI met zich meebrengt te omarmen en te ondersteunen. Te beginnen aan de basis: het onderwijs. Tijdens de studies moeten we al in aanraking komen met kunstmatige intelligentie om de opportuniteiten en adders onder het gras te herkennen. Termen als deepfake moeten even vertrouwd klinken als de tafel van zeven. Tijdens de studies moet het tech-potentieel ontdekt, gekoesterd en gekneed worden om onze economische slagkracht te versterken. 

Dat potentieel boren we het best zo vroeg mogelijk aan, want vanaf 14 jaar heeft zo goed als elke Belg al zijn eigen smartphone. Zo’n toestel is voor jongeren een poort naar een nieuwe wereld van apps en socialemediakanalen: Instagram (91%) en Snapchat (85%) zijn al vanaf de leeftijd van 13 jaar niet meer weg te denken.

Niet alle apps zijn echter zonder gevaren: denk aan het Russische FaceApp dat je toont hoe je er over 30 jaar uitziet, of de Chinese Zao-app die gezichten van filmsterren in Hollywoodfilms vervangt door het jouwe. Beiden zorgen dankzij AI voor plezier, beiden slaan allerlei persoonlijke informatie over je op, waarschuwt het Centrum voor Cybersecurity.

Die apps stelden om achterliggende privacy-redenen AI misschien in een negatief daglicht, ze toonden ook een glimp van het waanzinnige potentieel van kunstmatige intelligentie. Vandaag tonen we jongeren de mogelijkheden van AI, denk maar aan slimme camera’s die groenten en fruit herkennen, spraakassistenten of hoe AI in marketing wordt ingezet. AI zal onze samenleving intens veranderen en ook wij investeren fors in AI. Zo zullen er tegen 2020 1000 AI-experten werken in onze AI-labs in onder meer Cambridge en Moskou.

Terwijl slechts 20% aangeeft ooit al eens beroep te hebben gedaan op AI, antwoordt bijna de helft van de Vlamingen (44%) instemmend op de vraag of ze het afgelopen jaar pakweg online chatbots (samenvoeging van "chat" en "robot", waarmee een geautomatiseerde gesprekspartner wordt bedoeld, red) – een AI-toepassing – hebben gebruikt. Dubbel zoveel Vlamingen kijken nu al positief naar AI in vergelijking met sceptici, maar omdat het voor zovelen nog een vaag begrip blijft, staan de meesten er nog neutraal tegenover. Onbekend is onbemind.

AI mag dan wel de onzichtbare lijm zijn die interacties tussen mens en computer naadloos en razendsnel tot stand brengt, het concept moet uit de schaduw treden. Voorbeelden zoals de deepfake pratende Mona Lisa die door onze onderzoekers werd ontwikkeld, op basis van slechts één afbeelding een levensecht bewegend beeld creëren, tonen de kracht van AI. Denk ook aan VRT-nieuwsanker Wim de Vilder dat plots Marokkaans sprak. Het disruptieve karakter van AI zit in het voortdurend bijlerend algoritme dat niet alleen menselijke taken kan overnemen, maar ook verbeteren.

Daarom staan vandaag ook de UGent, VRT en Samsung op de barricade voor de democratisering van AI. Samen dagen we UGent-studenten uit om na te denken over de mogelijkheden van AI en de rol ervan in de samenleving. Het is een schoolvoorbeeld van hoe onderwijs en bedrijfsleven de handen in elkaar kunnen slaan. Kunstmatige intelligentie is namelijk een mogelijk meer disruptieve uitvinding dan het internet. Voorbestemd om het leven van u en mij makkelijker te maken. Garantie op een nieuwe economie met 860.000 nieuwe jobs tegen 2030. Broodnodig om onze jongeren hier nu al klaar voor te stomen.