Linkse fracties krijgen steun van Vlaams Belang: shutdown dreigt voor federale overheid

Sinds de val van de regering eind vorig jaar kan het parlement geen volwaardige begroting meer goedkeuren. Vandaar dat er telkens een begroting van voorlopige twaalfden moet worden opgesteld. Iedere maand mag er niet meer worden uitgegeven dan een twaalfde van de laatst goedgekeurde begroting.

De Kamer zou donderdag normaal het licht op groen zetten voor de maanden november en december. Maar de stemming draaide anders uit. Na het debat werd een amendement van de uiterst linkse PVDA goedgekeurd om 67 miljoen euro vrij te maken en te investeren in een noodfonds voor de zorgsector. 

November

Volgens de regels van de Kamer kan er door dat amendement pas vijf dagen later over het hele plan worden gestemd. Normaal zouden de Kamerleden dat klusje na hun herfstvakantie klaren, maar het probleem is dat de maand november tegen dan al begonnen is. Om een ‘shutdown’ te vermijden, waarbij er in het begin van november geen betalingen kunnen worden gedaan omdat de begroting nog niet is goedgekeurd, werd de stemming daarom verplaatst naar volgende donderdag, de laatste dag van oktober. Dat betekent dat de parlementsleden tijdens hun herfstvakantie naar Brussel zullen moeten komen. 

“Een onverwachte overwinning”, zegt Ivo Flachet van PVDA. In juli diende de partij al een gelijkaardig amendement in, maar toen kreeg ze enkel steun van PS en sp.a. Onvoldoende om een meerderheid te halen. Dit keer schaarden ook Groen, Ecolo en Vlaams Belang zich achter het voorstel. Een sociaal front, zeg maar. 

‘Onverantwoord’

Maar niet iedereen is even enthousiast. “Op een drafje een uitgave doen die op jaarbasis op meer dan 400 miljoen komt, dat vind ik onverantwoord”, reageerde een misnoegde Servais Verherstraeten in De Ochtend. “En dat PVDA en het Vlaams Belang spelletjes willen spelen, dat zou ik nog verwachten, maar dat groenen en socialisten zoiets goedkeuren vind ik totaal onverantwoord.”

Volgens de CD&V-fractieleider moeten politici zich in lopende zaken terughoudend opstellen. “Dan ga je niet improviseren en 400 miljoen euro uitgeven zonder te zeggen hoe je dat gaat betalen, op het ogenblik dat de effectentaks door het Grondwettelijk Hof is vernietigd en Europa ons zegt dat we niet goed bezig zijn. Dat is met vuur spelen naar de komende generaties toe.”

Open Vld-Kamerlid Egbert Lachaert treedt hem bij. “Zomaar eventjes 400 miljoen euro per jaar extra uitgaven op een bierkaartje schrijven en laten goedkeuren waarna de staatsfinanciën nog in zwaardere problemen zitten, is onverantwoord gedrag”, zegt hij op Twitter.

Verherstraeten vreest dat de situatie de deur openzet naar soortgelijke stemmingen in de toekomst. “Wij zullen voor het eerste kwartaal van 2020 wellicht nog eens voorlopige twaalfden moeten stemmen, al hoop ik van niet. Als een onverlaat dan zegt: we gaan de pensioenen verdubbelen en de belastingen halveren, dat is allemaal leuk, maar ooit moeten die rekeningen betaald worden”, zegt hij. “Het signaal van gisteren is een les voor wie de verantwoordelijkheid heeft om de regering te vormen: het is niet meer vijf voor twaalf, maar twaalf uur.”

Geen stemafspraak

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken pikt de kritiek niet. “Ik heb geen lessen te krijgen van CD&V of Open Vld. Door die traditionele partijen hebben wij nu een immense staatsschuld. Dat is pas onverantwoord”, zei hij in De Ochtend. Volgens Van Grieken is zijn partij gewoon pragmatisch geweest. “Er is geen stemafspraak met PVDA geweest. Maar wanneer een voorstel de mensen ten goede komt, dan maakt het voor ons niet uit waar het vandaan komt. Het is niet belangrijk welke kleur de kat heeft, als ze maar muizen vangt.”

Of zijn partij nu ook de voorlopige twaalfden in hun geheel zal steunen, wil Van Grieken niet gezegd hebben. “Het gaat natuurlijk om het hele plaatje. Het extra budget voor asielzoekers kan bijvoorbeeld niet op onze steun rekenen. De Commissie Financiën van volgende week wordt cruciaal.” In de Commissie Financiën eerder deze maand keurde de extreemrechtse fractie de noodbegroting niet goed. 

Nood aan regering

De in de soep gedraaide stemming over de voorlopige twaalfden toont vooral aan dat er dringend nood is aan een nieuwe federale regering, reageren de fractieleiders van Groen-Ecolo, Kristof Calvo en Georges Gilkinet. “Het moet zo snel mogelijk duidelijk worden of de paars-gele formule met N-VA en PS levensvatbaar is of niet. Deze formule wordt nu al weken afgetast, het moet vooruitgaan.”

De groene fractie keurde het PVDA-amendement gisteravond mee goed, maar zal volgende week ook de volledige noodbegroting steunen, klinkt het. “Omdat we verantwoordelijke politici zijn, ook al zijn we geen fan van de initiële begroting waarop de voorlopige twaalfden gebaseerd zijn.”