"Onverantwoord": linkse partijen en Vlaams Belang stellen stemming begroting uit

Nu de federale regering in lopende zaken is, moet er elke twee of drie maanden worden gestemd over een tijdelijke begroting, de zogenoemde "voorlopige twaalfden". Dat betekent dat er elke maand niet meer mag worden uitgegeven dan een twaalfde van de begroting van vorig jaar.

Gisteren stelde de uiterst linkse Partij van de Arbeid een aanpassing van de begroting voor via een amendement, vooraleer er over de begroting zelf kon worden gestemd. Daarin vragen ze de komende twee maanden 67 miljoen euro extra te voorzien voor aanwervingen van verplegend personeel, wat 402 miljoen wordt op jaarbasis. 

Het amendement werd goedgekeurd, opvallend met steun van de uiterst rechtse partij Vlaams Belang, en daardoor kon er niet meer over de volledige begroting van november en december worden gestemd. Die stemming is uitgesteld naar volgende week donderdag, waardoor de herfstvakantie van de parlementsleden in het water valt. 

Herbekijk hieronder de reportage in "Het Journaal" (lees verder onder de video):

Bekijk hier de reportage van "Terzake":

Bekijk hier het debat tussen John Crombez (SP.A) en Servais Verherstraeten (CD&V) in "Terzake":

"Men heeft vijf werkdagen nodig voor een tweede lezing van de begroting, die gewijzigd werd door ons amendement", legt PVDA-voorzitter Peter Mertens uit in "De ochtend". "De zorgsector vraagt meer personeel. Daarom hebben wij gevraagd om een noodfonds op te richten." 

De lonen van overheidspersoneel hangen af van de stemming volgende week, al maken weinig partijen zich zorgen dat de begroting er dan doorkomt. "Gelukkig kunnen we dat volgende week waarschijnlijk oplossen. Maar dit is toch op de rand van het onverantwoorde", zegt minister van Financiën Alexander De Croo (Open VLD). Worden de voorlopige twaalfden toch weggestemd, dan leidt dat tot "een shutdown", zegt hij, "maar volgende week lossen we dit wel op". 

Ook Servais Verherstraeten, die de fractie van CD&V leidt in de Kamer, noemt het "totaal onverantwoord": "Daar betalen we de ambtenaren mee, de pensioenen", zegt hij. De fractieleider van N-VA Peter De Roover is milder. "Ik denk niet dat iemand de bedoeling heeft dat ambtenaren hun loon niet zouden krijgen", zegt hij. Ook Groen en Ecolo laten weten dat ze volgende week de begroting zullen goedkeuren. 

"Ik verwacht dat de voorlopige begroting volgende week donderdag wordt goedgekeurd", zegt ook Mertens zelf, al zullen andere partijen mogelijk proberen het extra geld voor de zorg nog aan te passen, geeft hij toe. 

Ook de zogenoemde "wisselmeerderheid" die is gevormd door de linkse partijen met Vlaams Belang, kan op kritiek rekenen. De Roover tweette zelfs dat de linkerzijde geen "sociaal-economisch cordon" hanteert. Het cordon (sanitaire) is de afspraak tussen verschillende partijen dat er niet met Vlaams Belang wordt bestuurd. 

"Als Vlaams Belang zich onthouden had, was het ook nog goedgekeurd", verdedigt Mertens zich. Dat klopt, maar als Vlaams Belang had tegengestemd, dan was er geen meerderheid geweest voor het amendement. 

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken verzekert dat hij nog steeds een "anticommunist" is, maar dat zijn partij dit voorstel inhoudelijk steunt. Hij zegt ook dat er geen overleg was tussen PVDA en Vlaams Belang over de stemming van het amendement. Zijn partij vroeg wel duidelijkheid over het budget dat voor de zorg wordt gevraagd. 

De federale regering kijkt aan tegen een zwaar begrotingstekort in 2020 (2,3 procent van het bbp, omgerekend 11 miljard). Fractieleider van CD&V Servais Verherstraeten noemt de extra investering van 402 miljoen dan ook "spelen met vuur". Hij wil het debat over de zorg voeren tijdens de regerings­onderhandelingen.

Volgens De Roover (N-VA) ontbreekt "de moed om voorstellen in te dienen om middelen" vrij te maken. Van Grieken (Vlaams Belang) zegt dat zijn partij wél besparingsvoorstellen heeft gedaan, onder andere over de dotatie van het koningshuis en de kostprijs van gelijkekansencentrum Unia.

Mertens vindt dat er paniek wordt gezaaid: "Het gaat echt om een sector in nood. Het gaat hier om 67 miljoen euro op een voorlopige begroting van 16 miljard. Men moet daar niet te paniekerig over doen", zegt hij. "Een beetje ernstig blijven", tweet Kamerfractieleider voor SP.A Meryame Kitir. 

Iedereen is het wel eens dat er best snel een nieuwe federale regering komt. En dat moet voor CD&V een paars-gele coalitie zijn, met N-VA en zonder de groenen. Dat zei CD&V-minister van Justitie Koen Geens donderdag al heel duidelijk aan Villa Politica. Ook voor Verherstraeten is dat de enige optie. "Ik denk dat een paars-groene regering (met de groenen, zonder N-VA, red.), die ternauwernood een meerderheid heeft, onvoldoende stabiliteit heeft om de rit uit te doen. Ik vind dat zeer duidelijk: dit moet de keuze zijn."