Linkse fracties krijgen steun van Vlaams Belang: shutdown dreigt voor federale overheid

Omdat er na de goedkeuring van een amendement in plenaire minstens vijf dagen lang niet over de volledige tekst gestemd kan worden, moet de stemming over de voorlopige twaalfden wachten tot volgende week donderdag, middenin de herfstvakantie. Lukt het niet om de noodbegroting voor 1 november goed te keuren, dan kan de overheid geen betalingen meer doen of belastingen innen en gaat ze de facto in shutdown.

"Op een drafje een uitgave doen die op jaarbasis op meer dan 400 miljoen komt, dat vind ik onverantwoord", reageerde een misnoegde Servais Verherstraeten in De Ochtend. "En dat PVDA en het Vlaams Belang spelletjes willen spelen, dat zou ik nog verwachten, maar dat groenen en socialisten zoiets goedkeuren vind ik totaal onverantwoord.”

Volgens de CD&V-fractieleider moeten politici zich in lopende zaken terughoudend opstellen. "Dan ga je niet improviseren en 400 miljoen euro uitgeven zonder te zeggen hoe je dat gaat betalen, op het ogenblik dat de effectentaks door het Grondwettelijk Hof is vernietigd en Europa ons zegt dat we niet goed bezig zijn. Dat is met vuur spelen naar de komende generaties toe.”

Open Vld-Kamerlid Egbert Lachaert treedt hem bij. "Zomaar eventjes 400 miljoen euro per jaar extra uitgaven op een bierkaartje schrijven en laten goedkeuren waarna de staatsfinanciën nog in zwaardere problemen zitten, is onverantwoord gedrag", zegt hij op Twitter.

Verherstraeten vreest dat de situatie de deur openzet naar soortgelijke stemmingen in de toekomst. "Wij zullen voor het eerste kwartaal van 2020 wellicht nog eens voorlopige twaalfden moeten stemmen, al hoop ik van niet. Als een onverlaat dan zegt: we gaan de pensioenen verdubbelen en de belastingen halveren, dat is allemaal leuk, maar ooit moeten die rekeningen betaald worden", zegt hij. "Het signaal van gisteren is een les voor wie de verantwoordelijkheid heeft om de regering te vormen: het is niet meer vijf voor twaalf, maar twaalf uur."

Tijd voor een volwaardige federale regering dus, en dat moet voor CD&V een paarsgeel verhaal zijn. Dat zei minister van Justitie Koen Geens gisteren al heel duidelijk aan Villa Politica, en ook voor Verherstraeten is dat de enige optie. "Ik denk dat een paarsgroene regering, die ternauwernood een meerderheid heeft, onvoldoende stabiliteit heeft om de rit uit te doen. Ik vind dat zeer duidelijk: dit moet de keuze zijn.”

N-VA-fractieleider Peter De Roover merkte dan weer op dat voor de linkerzijde door de steun van Vlaams Belang “geen sociaal-economisch cordon sanitair(e)” bestaat.

Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken pikt de kritiek niet. “Ik heb geen lessen te krijgen van CD&V of Open Vld. Door die traditionele partijen hebben wij nu een immense staatsschuld. Dat is pas onverantwoord”, zei hij in De Ochtend. Volgens Van Grieken is zijn partij gewoon pragmatisch geweest. “Er is geen stemafspraak met PVDA geweest. Maar wanneer een voorstel de mensen ten goede komt, dan maakt het voor ons niet uit waar het vandaan komt. Het is niet belangrijk welke kleur de kat heeft, als ze maar muizen vangt.”

Of zijn partij nu ook de voorlopige twaalfden in hun geheel zal steunen, wil Van Grieken niet gezegd hebben. “Het gaat natuurlijk om het hele plaatje. Het extra budget voor asielzoekers kan bijvoorbeeld niet op onze steun rekenen. De Commissie Financiën van volgende week wordt cruciaal.” In de Commissie Financiën eerder deze maand keurde de extreemrechtse fractie de noodbegroting niet goed. 

Ook PVDA-kopman Peter Mertens pikt de kritiek van CD&V, Open Vld, N-VA en MR niet. “Wat een onzin zeg”, reageert hij op zijn Facebookpagina. “Volgende week ligt de voorlopige begroting ter stemming en zal die normaal ook worden goedgekeurd. De échte shutdwon gebeurt door de traditionele partijen, die nu al meer dan 150 dagen weigeren om zelfs maar ernstig te onderhandelen over een nieuwe regering. Dat is de schande.”

Bovendien was de steun van Vlaams Belang volgens PVDA niet eens nodig om het amendement goed te keuren. “Als zij zich hadden onthouden, was ons amendement ook gepasseerd. Wij maken geen stemafspraken met het VB, en dat zullen we ook nooit doen. Maar het is niet omdat het Vlaams Belang koortsachtig probeert om zich een sociaal imago aan te meten, dat wij als PVDA geen concrete positieve amendementen meer zullen indienen.”

De in de soep gedraaide stemming over de voorlopige twaalfden toont vooral aan dat er dringend nood is aan een nieuwe federale regering, reageren de fractieleiders van Groen-Ecolo, Kristof Calvo en Georges Gilkinet. “Het moet zo snel mogelijk duidelijk worden of de paars-gele formule met N-VA en PS levensvatbaar is of niet. Deze formule wordt nu al weken afgetast, het moet vooruitgaan.”

De groene fractie keurde het PVDA-amendement gisteravond mee goed, maar zal volgende week ook de volledige noodbegroting steunen, klinkt het. “Omdat we verantwoordelijke politici zijn, ook al zijn we geen fan van de initiële begroting waarop de voorlopige twaalfden gebaseerd zijn.”