EU-landen beslissen volgende week over uitstel brexitdatum

Als die verkiezingen er komen – op verzoek van de Britse premier Johnson – ligt uitstel van de brexit tot 31 januari 2020 voor de hand. Johnson wil dat de Britten op 12 december dit jaar naar de stembus gaan in een ultieme poging het Lagerhuis achter het brexitakkoord te scharen dat hij deze maand met Brussel sloot. Dit akkoord garandeert een ordelijk vertrek van het Verenigd Koninkrijk uit de EU, inclusief een overgangstermijn tot maximaal eind 2022 waarin Londen de bestaande EU-regels zal volgen.

De huidige deadline voor de brexit is 31 oktober. Het lukt Johnson echter niet de wetgeving voor het brexitakkoord voor die datum door het Lagerhuis te krijgen. Uitstel is daardoor nodig om een harde brexit (chaotisch vertrek zonder akkoord) te voorkomen.

De EU-ambassadeurs van de lidstaten waren het vrijdag eens over de noodzaak van verlenging alsook dat een besluit hierover in principe schriftelijk kan worden afgehandeld. EU-president Tusk is niet van plan een extra EU-top uit te schrijven. Parijs suggereerde begin deze week dat wel te willen.

Maandag of dinsdag beslissen de EU-landen over de precieze duur van het nieuwe uitstel. Het Lagerhuis vroeg eerder om 31 januari als nieuwe vertrekdatum. Het is mogelijk dat de EU-landen de voorkeur geven aan een kortere termijn als het Lagerhuis niet in staat blijkt het eens te worden over verkiezingen.

Verkiezingen

Europees president Donald Tusk en lidstaten als Ierland toonden zich de voorbije dagen bereid om in te gaan op het Britse verzoek om de brexit met drie maanden te verdagen, maar Frankrijk eist meer duidelijkheid over wat de Britten willen aanvangen in die periode.

“We moeten weten waarom we tijd geven. We weten dat tijd alleen enkel tot de patstelling leidt”, legde staatssecretaris voor Europese Zaken Amélie de Montchalin donderdagavond uit op RTL. “Het is één zaak om te zeggen dat men misschien graag verkiezingen zou organiseren, maar het is een andere zaak om te zeggen dat ze effectief georganiseerd zullen worden”, aldus de Montchalin.

Enkele uren eerder had Johnson aangekondigd dat hij het Britse parlement aanstaande maandag wil laten stemmen over vervroegde verkiezingen op 12 december indien de Europeanen een uitstel tot eind januari zou aanbieden. De premier stuurt al langer aan op een stembusslag om de machtsverhoudingen in het parlement te wijzigen, maar daarvoor heeft hij een tweederdemeerderheid nodig.

De socialistische oppositieleider Jeremy Corbyn hapt nog niet toe. “Eerst moet het scenario van een brexit zonder akkoord van tafel zijn”, stelde hij vrijdagochtend op de Britse zender ITV. “Als de premier maandag naar het parlement komt en absoluut duidelijk maakt dat hij zal garanderen dat er geen harde brexit komt, dan kunnen we verkiezingen hebben”, zei de leider van Labour.

Het VK had eigenlijk al op 31 maart uit de EU moeten stappen, precies twee jaar nadat de Britten officieel hadden aangemeld dat ze de club willen verlaten. Sindsdien is de brexit al tweemaal uitgesteld omdat het Britse parlement geen echtscheidingsakkoord met de EU heeft geratificeerd, en tegelijkertijd een chaotisch vertrek zonder akkoord uitsluit. Uitstel vereist de unanieme goedkeuring van de staatshoofden en regeringsleiders van de 27 lidstaten, in overeenstemming met de Britse regering.