China ontstemd over Europese onderscheiding voor Oeigoerse activist: “Hij is veroordeelde misdadiger”

"Ik hoop dat Europa de binnenlandse aangelegenheden en juridische soevereiniteit van China zal respecteren en geen steun voor terroristen zal tentoonspreiden", zei woordvoerster Hua Chunying van het ministerie. "Ik weet niet precies wat die prijs inhoudt, wat het belang, de waarde of de invloed ervan is, maar ik weet wel dat Ilham Tohti een door de Chinese rechtbanken veroordeelde crimineel is", voegde ze toe.

Tohti is vijf jaar geleden door een Chinese rechtbank veroordeeld tot een levenslange celstraf omdat hij zou aangezet hebben tot "separatisme". De veroordeling ontlokte forse kritiek bij buitenlandse regeringen en mensenrechtenorganisaties, die spraken van een politiek proces.

Het Europees Parlement besloot donderdag om Tohti dit jaar de Sacharovprijs toe te kennen. Het halfrond reikt die onderscheiding jaarlijks uit aan iemand die bijzondere verdiensten heeft gehad voor mensenrechten en de vrijheid van meningsuiting. Bij de aankondiging van de laureaat had Europees Parlementsvoorzitter David Sassoli de Chinese autoriteiten opgeroepen om Tohti vrij te laten. Volgens Sassoli is de 50-jarige Tohti een "gematigde" intellectueel, die "verzoening predikt".

Tohti is één van de bekendste spreekbuizen van de Oeigoeren in de autonome provincie Sinkiang in het noordwesten van China. De professor economie klaagde er de economische en culturele discriminatie van deze Turkstalige moslims aan, wat hem op ramkoers met het communistische regime bracht.

Na bloedige onlusten in 2009 en een aantal terreuraanslagen treden de Chinese ordediensten steeds harder op tegen de Oeigoeren. Volgens mensenrechtenorganisaties worden tot één miljoen Oeigoeren in Sinkiang vastgehouden in politieke heropvoedingskampen. Peking betwist die cijfers en stelt dat het gaat om centra voor beroepsopleidingen die de lokale bevolking moeten helpen om aan de verlokking van het extremisme te weerstaan.

Lees ook: Zorgwekkende videobeelden tonen hoe honderden geblinddoekte mannen worden afgevoerd in China