Rik Torfs over priesterwijding getrouwde mannen: "Voorstel kan poort openzetten naar meer uitzonderingen"

De bisschoppensynode in het Vaticaan in Rome heeft zich zaterdag uitgesproken over het wijden van getrouwde mannen tot priester in regionale speciale gevallen. Een meerderheid van de deelnemers aan de bijeenkomst rond de problemen in het Amazonegebied stemde in met het voorstel om geschikte en erkende mannen daar tot priester te wijden, zelfs al hebben ze een gezin.

Een synode neemt geen bindende beslissingen, maar maakt een rapport voor de paus. De tekst dient als basis voor verdere discussies. "De conclusie van de synode is een belangrijke evolutie", zegt hoogleraar kerkelijk recht aan de KU Leuven Rik Torfs. "Het is nog maar een aanbeveling voor de paus, die dit eerder zelf al suggereerde als oplossing om het tekort aan priesters weg te werken."

Volgens het slotdocument hebben enkele bisschoppen voorgesteld het thema ook op universeel niveau aan te snijden. Op voorzet van conservatieve geestelijken is wel uitdrukkelijk gesteld dat een afschaffing van het celibaat niet aan de orde is. "Enerzijds laat dit het celibaat, dat sinds de twaalfde eeuw onverkort geldt in de katholieke kerk, intact. En daardoor is het probleem niet opgelost", stelt Torfs. "Anderzijds komt de mogelijkheid om oudere mannen, die zich betrouwbaar hebben getoond, tot priester te wijden een stapje dichterbij. De paus moet dit nog altijd operationeel maken. Als het zover komt, zullen er voorwaarden en restricties aan verbonden zijn. Zoals leeftijd. Naar analogie met gehuwde diakens die 35 jaar moeten zijn.”

Volgens de kerkjurist kan 85 procent van de gelovigen in het Amazonegebied niet wekelijks naar de mis bij gebrek aan priesters. "Deze evolutie is nog maar eens de bevestiging dat het verplichte celibaat geen Bijbelse wortels heeft en geen goddelijk recht is. Andere gebieden in de wereld gaan nu mogelijk ook om een uitzondering vragen. Daartoe behoren ook West-Europese landen zoals België en Nederland, waar het aantal priesters al sterk teruggeschroefd is. Ook bij ons worden op zondag steeds meer gebedsdiensten gehouden in plaats van eucharistievieringen."

Volgens Torfs kan de paus twee strategieën uitdokteren. "Ofwel kan hij zelf al dan niet uitzonderingen toestaan. Ofwel kan hij de uiteindelijke beslissing overdragen aan regionale bisschoppenconferenties. Maar dan verliest hij wel een deel van zijn macht."

Drie weken lang hebben bisschoppen en experten uit Zuid-Amerika en andere delen van de wereld van gedachten gewisseld over de bijzondere uitdagingen voor de kerk in het Amazonegebied. Paus Franciscus sluit zondag de Amazone-synode af.