Britse Lagerhuis verwerpt vervroegde verkiezingen op 12 december

Het Britse Lagerhuis heeft opnieuw geweigerd vervroegde verkiezingen goed te keuren. Premier Boris Johnson wilde dat die op 12 december gehouden zouden worden, maar kreeg onvoldoende steun. Veel parlementariërs onthielden zich van stemming.

Johnson ziet vervroegde verkiezingen als een manier om de impasse rond de brexit te doorbreken. Zijn Conservatieve Partij heeft geen meerderheid in het Lagerhuis. Daardoor was hij ook vandaag weer afhankelijk van de steun van de oppositie, omdat twee derde van de parlementariërs moet instemmen met een vervroegde stembusgang.

De premier had de steun nodig van 434 Lagerhuisleden, maar kwam daar niet bij in de buurt. 299 parlementariërs waren voor vervroegde verkiezingen, 70 stemden tegen de motie. De rest onthield zich.

De premier vroeg het parlement al twee keer eerder om vervroegde verkiezingen, maar daar was steeds te weinig draagvlak voor. De grootste oppositiepartij Labour heeft feitelijk een veto over de kwestie. Partijleider Jeremy Corbyn heeft gezegd in principe wel voor verkiezingen te zijn, maar pas als de dreiging van een brexit zonder deal helemaal van tafel is.

De regering geeft het plan om de Britten op 12 december naar de stembus te sturen echter nog niet op. Meteen na de stemming kondigde Johnson aan dat hij de parlementsleden dezelfde avond nog in kennis zou stellen van een nieuw wetsvoorstel van de regering voor verkiezingen op die datum. Het gaat om een amendement op de Fixed-Term Parliaments Act, de wet die de organisatie van verkiezingen omschrijft. Om dat amendement goed te keuren volstaat een gewone meerderheid.

“Voor de derde keer heeft de oppositie ons aanbod om de brexit gedaan te krijgen verworpen. Ik denk dat de kiezer dat verbijsterend zal vinden”, wierp Johnson zijn tegenstanders vlak na de stemming voor de voeten. “Maar we kunnen deze verlamming niet langer toestaan. Dit huis kan het land niet langer gegijzeld houden. Nu een ‘no deal’ van tafel is, hebben we een geweldig nieuw akkoord, en het is tijd voor de kiezers om zich daarover uit te spreken en om dit disfunctioneel parlement te vervangen door een nieuw parlement, dat de brexit gedaan kan krijgen.”

Het voorstel van Johnson maakt volgens waarnemers een goede kans. Oppositiepartijen SNP en de Liberal Democrats zijn voorstanders van vervroegde verkiezingen, maar dan wel op 9 december - waardoor meer studenten zouden kunnen gaan stemmen - én met de belofte dat Johnson zijn brexitakkoord intussen niet door het parlement zou jagen. De LibDems en de Scottish National Party zijn tegen de brexit, en hopen op extra zetels in het parlement om een nieuw referendum over het EU-lidmaatschap te forceren.

De SNP is geneigd het regeringsvoorstel te steunen, liet kopstuk Ian Blackford meteen na Johnsons aankondiging uitschijnen, al benadrukte hij ook de voorwaarden. “Ook op de oppositiebanken willen we nieuwe verkiezingen, maar we vertrouwen de premier niet. We willen de absolute zekerheid dat er geen poging zal zijn om de Withdrawal Agreement Bill (de tekst die Johnsons brexitakkoord met de EU in wet moet omzetten, red.) opnieuw voor te leggen.”

Bij Labour, de grootste oppositiepartij, is men minder happig op vervroegde verkiezingen. De jongste peilingen wijzen uit dat die vooral voor de Tories goed zouden uitpakken. Maar ook Labour zal het wetsvoorstel “onderzoeken”, zei partijleider Jeremy Corbyn. “Wij kijken uit naar een duidelijke en definitieve beslissing dat de ‘no deal’ absoluut van tafel is en er geen gevaar meer is dat deze premier zijn beloftes niet nakomt - want daar heeft hij ervaring mee - en dit land zonder akkoord uit de EU loodst.”

Het nieuwe wetsvoorstel wordt wellicht vandaag al voorgelegd in het Lagerhuis.

De brexitdatum is intussen opgeschoven naar 31 januari 2020, al kunnen de Britten er ook uit van zodra het brexitakkoord in Groot-Brittannië en in het Europees parlement geratificeerd is. De Europese staatshoofden en regeringsleiders gaven gisterenochtend groen licht voor het Britse uitstelverzoek.

Vlak voor de stemming in Westminster gisterenavond stuurde Johnson Europees Raadsvoorzitter Donald Tusk al een brief waarin hij Brussel aanspoort nog verder uitstel volledig uit te sluiten.