Euthanasie is geen zelfmoord: "voltooid leven" is niet extreem genoeg om iemand te doden
Theoloog Hans van Eyghen vindt niet dat je iemand kan vragen om euthanasie omdat jijzelf vindt dat jouw leven "voltooid" is. Open VLD wil hierover een debat in het federaal parlement naar aanleiding van radiocoryfee Lutgart Simoens, die dit weekend herhaalde dat ze haar leven "gehad" heeft. Van Eyghen legt uit waarom euthanasie bij mensen die gezond zijn, maar toch uitgekeken zijn op het leven, moreel verkeerd is.
Met haar opiniestuk blaast Gwendolyn Rutten het euthanasiedebat nieuw leven in. Euthanasie moet niet langer voorbehouden zijn voor wie ernstig lijdt, maar moet mogelijk worden voor mensen wier leven "voltooid" is.
In vele reacties is men bezorgd. Een leven zou moeilijk als voltooid beschouwd kunnen worden. Ook zou er beter op warme zorg ingezet kunnen worden dan. De reacties missen volgens mij het morele punt: doden is moreel verkeerd.
De moraliteit van doden
De meeste grote religies verbieden het doden van mensen uitdrukkelijk. Voor christenen en joden gaat het verbod op doden terug op de 10 geboden. Ook onder niet-religieuze mensen is het idee wijd verspreid dat doden moreel verwerpelijk is en bestraft dient te worden.
De vele reacties missen het punt dat doden moreel verkeerd is
Net als bij de meeste morele regels is een verbod op doden niet absoluut. Het is niet zo lastig situaties te bedenken waarin doden verdedigbaar of zelfs te verkiezen is. Wanneer men door iemand te doden zichzelf of een derde kan redden, is doden aanvaardbaar.
Een andere overweging, die belangrijk is voor de discussie rond euthanasie, is dat iemand doden verdedigbaar is als men daardoor een einde maakt aan ernstig lijden. Op dit punt gaan religieuze en niet-religieuze mensen vaak uiteen; christenen betogen vaak dat elke wens om niet langer te lijden niet boven het verbod op doden gaat en niet-gelovigen betogen vaker dat dit wel mag.
Voldoet "voltooid leven" aan het extreme geval waarin iemand doden toelaatbaar is?
Met haar pleidooi voor euthanasie bij voltooid leven haalt Gwendolyn Rutten een andere overweging erbij. Als het aan haar ligt, moet elke mens euthanasie kunnen krijgen als ze haar leven als "voltooid" beschouwt. Aangezien er geen objectieve criteria lijken te bestaan voor wanneer een leven voltooid is, komt dit erop neer dat elke persoon zelf moet kunnen kiezen wanneer ze sterft.
Euthanasie is geen zelfmoord
Ik meen dat Gwendolyn Rutten een fundamenteel punt mist in de discussie rond euthanasie. Euthanasie is geen zelfmoord. Wie euthanasie vraagt, vraagt een derde (een arts) om een einde te maken aan haar leven. Als we ons afvragen wanneer euthanasie toelaatbaar is, stellen we dus de vraag wanneer iemand aan een derde mag vragen hem of haar te doden.
Ik schreef hierboven dat vrijwel iedereen akkoord gaat dat doden verkeerd is. Ik schreef ook dat doden soms toelaatbaar is in extreme gevallen. We moeten ons dus de vraag stellen of een "voltooid leven" zo’n extreem geval is. Kan je van iemand vragen iets te doen dat moreel verkeerd is omdat jijzelf vindt dat jouw leven "voltooid" is? Kan je verlangen dat iemand dit moet doen? Volgens mij is het antwoord hierop "nee". Als dit zo is, kan er geen recht zijn op euthanasie bij voltooid leven.
VRT NWS wil op vrtnws.be een bijdrage leveren aan het maatschappelijk debat over actuele thema’s. Omdat we het belangrijk vinden om verschillende stemmen en meningen te horen publiceren we regelmatig opinieteksten. Elke auteur schrijft in eigen naam of in die van zijn vereniging. Zij zijn verantwoordelijk voor de inhoud van de tekst. Wilt u graag zelf een opiniestuk publiceren, contacteer dan VRT NWS via moderator@vrt.be.