Los jij onze maandagpuzzel op? De ultieme vraag

Je bent een ontdekkingsreiziger op een bijzonder eiland. Op het eiland wonen namelijk twee volkeren: een volk dat altijd de waarheid vertelt en een volk dat altijd liegt. Op een bepaald moment kom je tijdens je tocht een splitsing in de weg tegen. Je weet dat één van de wegen naar een veilige bestemming leidt en dat de andere zal leiden naar een zekere ondergang.

Op de splitsing staat een vreemde man. Hij spreekt een andere taal: hij kan jou wel verstaan, maar jij begrijpt geen snars van wat hij zegt. Op de vragen die je hem stelt, antwoordt hij telkens “jee” of “da”. Je vermoedt dat hij “ja” of “nee” bedoelt, maar weet niet welk woord wat betekent. Je weet ook niet of hij altijd de waarheid zegt of altijd liegt.

Welke vraag kan je de man stellen om toch zeker te weten welke weg naar veiligere oorden leidt?

Vraag de man: “Als ik je zou vragen of dit pad naar de veiligheid leidt, zou je dan “jee” zeggen?

Als de persoon “jee” zegt, dan is dat het pad naar de veiligheid. Zegt hij “da” dan is dat het pad naar de ondergang.

Om te begrijpen waarom dat altijd het geval zal zijn, nemen we eerst aan dat de man altijd de waarheid spreekt. In dat geval zijn er vier scenario’s:

1. “Jee” = “ja” en het pad leidt naar veiligheid: de man zal “jee” antwoorden;

2. “Jee” = “ja”, maar het pad leidt naar ondergang: de man zal “da” antwoorden;

3. “Jee” = “nee”, en het pad leidt naar veiligheid: de man zal “jee” antwoorden;

4. “Jee” = “nee”, maar het pad leidt naar ondergang: de man zal “da” antwoorden.

Indien de man altijd liegt, dan komt dat nog op hetzelfde neer. Je vraagt immers wat hij zou zeggen in de hypothetische situatie dat je de bovenstaande vraag zou stellen: “Als ik zou vragen…”. Dat betekent dat de man zal liegen over zijn antwoorden. Hij zegt dus het tegenovergestelde, wat neerkomt op de waarheid.