Videospeler inladen...

Van "averechts effect" tot "zeker niet verkeerd": dit zeggen experts over een taalbad voor kleuters met taalachterstand

Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA) wil het probleem van taalachterstand bij sommige kleuters aanpakken. Een screening in de derde kleuterklas moet een eventuele achterstand detecteren, een taalbad moet het probleem daarna verhelpen. Wij vroegen aan enkele experts wat zij van dat idee vinden. 

Taalachterstand bij kleuters levert problemen op wanneer ze overgaan naar het eerste leerjaar. "Er zijn ongelijkheden in de taalvaardigheid van leerlingen, zowel bij autochtone leerlingen als bij leerlingen met een migratieachtergrond. Soms is er een vertraging van tot 1 jaar meetbaar aan het begin van het lager onderwijs", schetst onderwijssocioloog Orhan Agirdag, verbonden aan de faculteit pedagogische wetenschappen van de KU Leuven. 

Die achterstand heeft een impact op de latere studieresultaten. Daarom wil de Vlaamse regering het probleem aanpakken: kleuters zullen gescreend worden in de derde kleuterklas. Op zich een goed idee, klinkt het bij verschillende experts. Maar ze formuleren meteen ook een bedenking."Op zo'n jonge leeftijd kleutertjes gaan testen levert heel onbetrouwbare resultaten op. Hun testresultaten kunnen heel afhankelijk zijn van een moment. Op een bepaald moment kunnen ze het heel goed doen, op een ander moment kan de taalontwikkeling net een stapje teruggezet hebben", zegt Fauve De Backer van het Steunpunt Diversiteit en Leren van de Universiteit Gent.

Het komt er dus op aan om de kleuters op verschillende tijdsmomenten te gaan testen, alvorens conclusies te trekken. "En ook de verschillende taalaspecten van de taal moeten in kaart worden gebracht; zoals woordenschat, zinsbouw en begripsvorming", vult professor Wim Van den Broeck van de VUB aan. 

"Een apart taalbad heeft een averechts effect"

Wat als uit de screening blijkt dat een kleuter een probleem heeft? "Dan moeten we ingrijpen", zegt Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts (N-VA). "Dat kan zijn door een taalbad, een taalbad-jaar kan dat zelfs zijn, een taalklas, of andere maatregelen. Je kan de situatie niet zomaar blauwblauw laten, je kan kleuters niet zomaar laten beginnen aan het lager onderwijs als ze een taalachterstand hebben."

Kinderen met een taalachterstand apart zetten om een taalbad te geven is geen goed idee, stelt professor Piet Van Avermaet, verbonden aan de vakgroep taalkunde van de UGent. "Kinderen apart onderdompelen in een taalbad gedurende meerdere maanden of een jaar, daarvan weten we dat de effecten averechts zijn en dat de taalontwikkeling zelfs trager gaat." Hij wordt daarin bijgestaan door Orhan Agirdag. "De conclusies van eerder onderzoek waren vernietigend. Daaruit bleek dat zo'n maatregel er niet in slaagde om de leerlingen te integreren in het reguliere onderwijs."

"Intensief te werk gaan bij forse taalachterstand"

Professor Van Avermaet pleit ervoor om kinderen met een taalachterstand te ondersteunen in de reguliere klas, samen met de taalsterke kinderen, in plaats van om een apart taalbad te voorzien. "Een zorgleerkracht kan dan bijvoorbeeld mee in de klas ondersteuning bieden en de leerlingen eventjes apart nemen. Maar systematisch die kinderen apart zetten, daar is geen onderzoeksevidentie voor."

Die visie wordt niet volledig gedeeld door professor Wim Van den Broeck. "Te vrijblijvend", klinkt het. "Het gaat hier om de manier waarop je het best een tweede taal verwerft. We weten allemaal dat dat moeite kost. Intensieve instructie kan dan echt wel het verschil maken. Als er echt een forse taalachterstand is, moet je daar intensief durven op inzetten en dan zijn die afzonderlijke taalklassen zeker niet verkeerd. In Nederland doet men dat en rapporten tonen aan dat dat werkt."  

Bekijk de reportage uit "Het Journaal" hier:

Videospeler inladen...

Bekijk de reportage over de taalbeoordeling bij juf Els in Aalst uit "Het Journaal" hier:

Videospeler inladen...

Meest gelezen