Baas McDonald’s wordt verliefd op ondergeschikte en moet weg
De vonk die overspringt bij het koffiezetapparaat of op de vrijdagmiddagborrel: het overkwam de hoogste baas van McDonald’s. Steve Easterbrook kon maandag zijn bureau leegruimen, want romantische relaties met directe en indirecte ondergeschikten zijn in strijd met de gedragscode van de fastfoodgigant.
Easterbrook bevestigt de relatie en het ontslag in een e-mail aan de werknemers. “Ik ging recentelijk met wederzijdse instemming een relatie aan met een medewerker en dat was strijdig met het beleid van McDonald’s. Dat was een fout.”
Gedragscodes die relaties met ondergeschikten verbieden, zijn geen typisch Amerikaans verschijnsel: in 2016 moest CEO Darren Huston van Booking.com aftreden na een relatie met een werknemer op het Amsterdamse hoofdkantoor.
Machtsverhouding
Hoogleraar bedrijfsethiek aan de Erasmus Universiteit Muel Kaptein doet onderzoek naar gedragscodes. Bijna alle grotere bedrijven hebben wel iets dergelijks, vertelt hij. In Amerikaanse codes staat vaak expliciet dat relaties gemeld moeten worden bij een leidinggevende, in eigen land is het vaker impliciet. “Zo mag er geen schijn zijn van belangenverstrengeling, of moet er sprake zijn van een open en transparante omgeving. Daar kan je als werkgever romantische relaties op de werkvloer onder scharen, maar ook familierelaties.”
Is een relatie meteen reden voor ontslag? “Bij veel bedrijven leveren relaties niet meteen problemen op, maar als er sprake is van een machtsverhouding kan er onrust ontstaan bij collega’s”, legt arbeidsrechtadvocaat Suzanne Meijers uit. “Maar in plaats van ontslag worden er meestal duidelijke afspraken gemaakt om onrust te voorkomen, of wordt een van beiden overgeplaatst.”
Wie wel wordt ontslagen, hoeft zich daar niet meteen bij neer te leggen. Een rechter kan bijvoorbeeld kijken of de werknemer wel op de hoogte kon zijn van de code. “Als je die als werkgever tien jaar geleden hebt opgesteld en daarna laat verstoffen, kan de rechter dat laten meewegen”, aldus Meijers.
Liefdescontract
In het geval van Easterbrook stelt Meijers dat je van een CEO mag verwachten dat hij wel op de hoogte is van de gedragscode. “Het is opvallend dat de reden van het ontslag naar buiten is gebracht. Vaak wordt zoiets achter de schermen geregeld.”
Veel Amerikaanse bedrijven zijn minder streng dan McDonald’s en accepteren een liefdesrelatie op de werkvloer, op voorwaarde dat de partners een Consensual Relationship Agreement, of een ‘liefdescontract’, tekenen. Kaptein: “Daarin moeten de betrokkenen bevestigen dat de relatie vrijwillig is en worden eventueel afspraken gemaakt om belangenverstrengeling te voorkomen.”