"De koning zit met de handen in het haar": hoe moet het nu verder met de federale regeringsvorming?

De preformateurs werden begin oktober aangesteld en moesten - na de informatieopdracht van Johan Vande Lanotte (SP.A) en Didier Reynders (MR) - de concrete basis nagaan voor de vorming van een federale regering met de N-VA en de PS er samen in (een paars-gele coalitie). Maar tussen die twee partijen is het water duidelijk nog steeds te diep. Bourgeois en Demotte hebben daar niet gek veel vooruitgang weten te boeken.

De twee moesten vanmiddag verslag uitbrengen bij de koning over hun preformatieopdracht. Ze vroegen het staatshoofd om hen van hun opdracht te ontheffen en hadden gedacht dat de koning dat ook meteen zou doen. Maar koning Filip wil meer informatie inwinnen voor hij een beslissing neemt.

Meteen werden de echte hoofdrolspelers van deze federale regeringsvorming op het Paleis uitgenodigd voor een consultatie: PS-voorzitter Paul Magnette en daarna N-VA-voorzitter Bart De Wever, de voorzitters van de twee grootste partijen van het land. Morgenochtend komen ook premier Sophie Wilmès (MR) langs, daarna Open VLD-voorzitter Gwendolyn Rutten en SP.A-voorzitter John Crombez.

Bekijk de analyse van Goedele Devroy uit "Het Journaal" hier en lees verder onder de video:

Het is nog te vroeg om een paars-gele coalitie af te schrijven. "Maar het is in elk geval duidelijk dat de tegenstellingen tussen de PS en N-VA nog altijd zo groot zijn dat Bart De Wever en Paul Magnette het nog altijd niet zien zitten om samen aan echte regeringsonderhandelingen te beginnen", zegt VRT-journalist Goedele Devroy.

"De PS en de N-VA zijn heel erg bang voor hun kiezers", verklaart Wetstraatcollega Johny Vansevenant. "Stel dat N-VA het avontuur aangaat met de PS. Ook voor Bart De Wever kan het moeilijk worden om dat erdoor te krijgen bij zijn achterban. Hij moet een grote trofee krijgen van de PS om dat mogelijk te maken, maar zal de PS hem dat gunnen? Bij de PS staan ze dan weer onder druk van de PTB en Ecolo. Als ze dan een rechtser beleid gaan voeren, wordt dat heel erg moeilijk."

De Franstalige socialisten van de PS willen eigenlijk het liefst een paars-groene regering, maar stoten daar voorlopig op het njet van CD&V en Open VLD. Anderzijds hoor je bij de N-VA dat er wel al communautaire gesprekken geweest zijn met de PS, maar daar willen de Franstalige liberalen van de MR dan weer niets van weten. 

Intussen zijn we al ruim 160 dagen na de verkiezingen. "Je hebt echt het gevoel dat er altijd maar excuses worden gezocht om niet door te gaan", zegt Johny Vansevenant. "Het nieuwste excuus zijn de voorzittersverkiezingen die nog volop aan de gang zijn bij de MR en bij CD&V. Daarvoor waren het de voorzittersverkiezingen bij de PS." Politicoloog Carl Devos noemt het op Twitter zelfs een "foertformatie".

Het is nu afwachten welke formule koning Filip uit zijn hoed zal toveren. "Ik denk dat de koning op dit moment wel een beetje met de handen in het haar zit. Niemand ziet op dit moment duidelijk hoe het nu verder moet", aldus VRT-journalist Goedele Devroy.

Wat zijn de opties? "De opdracht van de preformateurs zou kunnen worden verlengd. Of de koning zou ook andere mensen van de N-VA en de PS het veld insturen om toch te blijven gaan voor de paars-gele optie", legt Devroy uit. Een andere optie is iemand van CD&V en Open VLD aanstellen, twee partijen die tot nog toe geen opdracht hebben gekregen in de regeringsvorming. Zij zouden dan bijvoorbeeld de mogelijkheden van paars-groen kunnen onderzoeken. "Ik denk wel niet dat iemand van die partijen daarop zit te wachten. Een federale regering voor dit land is nog lang niet in zicht", besluit Goedele Devroy.