Wat had bondskanselier Merkel gedaan mocht de DDR nog bestaan? "Op 60e met pensioen en de Rocky Mountains zien"
Het zal deze week precies 30 jaar geleden zijn dat de Berlijnse Muur is gevallen, waarna de hereniging volgde van Oost- (DDR) en West-Duitsland (BRD). Het Duitse weekblad Der Spiegel vroeg daarom aan bondskanselier Angela Merkel wat er van haar in de DDR zou zijn geworden, mocht de Muur toch niét gevallen zijn? Simpel. Merkel zou haar grote droom waarmaken: rondrijden in de VS - in iets beters dan de Trabant - en de Rocky Mountains zien.
Merkel wordt geboren in 1954 in West-Duitsland, maar het gezin verhuist kort na haar geboorte naar het communistische Oost-Duitsland, de prille DDR. Merkel studeert er af als scheikundige en werkt als wetenschapper in Oost-Berlijn waar ze dagelijks pendelt met de S-bahn langs de hoge bekende Muur die de hoofdstad in tweeën verdeelt.
Na de Tweede Wereldoorlog werd Berlijn immers onder de winnaars van de oorlog verdeeld in vier bezettingszones: de Sovjet-Unie kreeg het oostelijke deel van Berlijn terwijl de VS, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk elk een stadsdeel in het westen kregen.
Op 9 november 1989 komt daar echter verandering wanneer de grensposten opengaan en de Muur valt. Tienduizenden mensen worden niet langer van elkaar gescheiden. Tien maanden later worden de twee Duitslanden ook herenigd.
Dromen van een eerste verre reis
Wat zou er van Merkel geworden zijn mocht de Muur niet zijn gevallen en de DDR haar 70e verjaardag vieren. "Ik had mijn droom kunnen realiseren. In de DDR gingen vrouwen op hun 60e met pensioen", vertelt de kanselier die in juli 65 jaar is geworden. "Dan had ik vijf jaar geleden mijn paspoort opgehaald en was ik naar Amerika gereisd. (gepensioneerden hadden in de DDR wél de vrijheid om te reizen, red.) Amerika vanwege de omvang, de diversiteit en de cultuur. Ik zou er rondrijden, de Rocky Mountains zien en naar Bruce Springsteen luisteren."
En dat rondrijden zou in ieder geval niet in een typisch grote Amerikaanse mastodont gebeuren. "Nee, ik ben een vriend van kleinere wagens, maar dan wel in iets beters dan een Trabant." Trabant is de naam voor het Oost-Duitse tweetaktautootje met een carrosserie uit kunststof - waardoor roest niet mogelijk was - dat vanaf 1957 gebruikt werd.
Jong, vrouw, protestants en Oost-Duits
Merkel kan zich 9 november 1989 nog herinneren. Ze was toen 35 en noemt de val van de Muur een "geluksmoment in de Duitse geschiedenis". Maar de kanselier geeft toe dat de hereniging "snel gebeurde" en dat er "fouten zijn gemaakt". Zo had ze toch meer interesse verwacht van de West-Duitse politici.
Merkel benadrukt dat ze ondanks haar DDR-achtergrond een bondskanselier is voor álle Duitsers. Vooral in het begin van haar politieke carrière had ze het niet makkelijk. "Ik was vier keer in de minderheid binnen mijn partij, de (christendemocratische) CDU", zegt ze daarover. "Ik was jong, vrouw, protestants en Oost-Duits. Intussen ben ik 14 jaar kanselier en moet ik iedereen in Duitsland dienen."
Ze ziet weinig voormalige Oost-Duitsers topposities bekleden. "Iemand heeft me verteld dat er geen enkele Duitse universiteit wordt geleid door een Oost-Duitser. Dat is echt een tekort. Misschien omdat velen in 1989-1990 al te oud waren?" Merkel vindt dat je in topfuncties "helder, duidelijk én luid" moet zijn, met andere woorden van je laten horen en kunnen van je afbijten.
