Paars-groen of paars-geel: welke bonte kleurencombinaties kan de federale regering krijgen?

Wie ook aan zet komt om een nieuwe regering te vormen: de formateur zal een breed palet van politieke kleuren moeten gebruiken om een meerderheid te krijgen in het federale parlement. 

Om goed te kunnen besturen heeft de federale regering een meerderheid nodig in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. In dat halfrond zetelen 150 parlementsleden. Om de beslissing goedgekeurd te krijgen, heeft een regering minstens de steun nodig van een meerderheid in de Kamer, minstens 76 parlementsleden dus.

Laten we beginnen met paars-groen: de mengeling van blauw, rood en groen. Als de liberale (Open VLD en MR), sociaal-democratische (SP.A en PS) en groene (Groen en Ecolo) partijen samen een regering zouden vormen, zouden ze nét een meerderheid van 76 zetels hebben.

Dat is een heel krappe meerderheid: als één van de parlementsleden niet zou meestemmen, zou een paars-groene regering al haar meerderheid kwijt zijn.

Bovendien is er in een paars-groene coalitie een minderheid langs Vlaamse kant: er zijn maar 30 zetels in de Nederlandstalige taalgroep tegenover 46 zetels langs Franstalige kant.  

Ter verduidelijking: Tinne Van der Straeten werd in het tweetalige Brussel verkozen op een lijst van Ecolo, maar omdat ze de eed eerst in het Nederlands heeft afgelegd, maakt zij deel uit van de Nederlandstalige taalgroep. Vandaar zijn er dus 30 Nederlandstalige zetels bij paars-groen en niet 29. Dat speelt ook mee bij onderstaande coalitie.

Om een iets meer comfortabele meerderheid te krijgen, zouden de christendemocraten van CD&V en/of CDH gevraagd kunnen worden om deel te nemen aan deze meerderheid.  Het samengaan van paars, groen en oranje wordt de regenboogcoalitie genoemd.

De Vlaamse christendemocraten van CD&V hebben 12 zetels. Met hen erbij zou paars-groen een ruimere meerderheid van 88 zetels hebben. Maar de Nederlandstalige parlementsleden zouden nog altijd in de minderheid zijn: 42 Nederlandstaligen versus 46 Franstaligen.

Om nog een ruimere meerderheid te krijgen, zou ook CDH, de Franstalige tegenhanger van CD&V ten dans gevraagd kunnen worden. 

Als CDH bereid wordt gevonden voor regeringsdeelname, maar niet CD&V, zou de regering een meerderheid van 81 zetels hebben. De Vlamingen zouden met 30 zetels fors in de minderheid zijn tegenover 51 zetels langs Franstalige kant.

Als zowel CD&V als CDH in zee zou gaan met paars-groen, zou dat een ruime meerderheid van 93 zetels opleveren. Maar ook hier: weer een minderheid langs Vlaamse kant met 42 versus 51 zetels.

In dit scenario zou een aantal partijen in  theorie overbodig kunnen worden: Open VLD, CD&V... 

Een heel andere optie om een meerderheid te vormen is een zogenoemde paars-gele regering. Dit is een mengeling van het rood van de socialisten (SP.A en PS), het blauw van de liberalen (Open VLD en MR) en het geel van de N-VA.

Als deze partijen een regering zouden vormen, zouden ze samen 80 zetels hebben in de Kamer van Volksvertegenwoordigers. Op papier een werkbare meerderheid. Bovendien zou er in deze samenstelling een meerderheid zijn langs Vlaamse kant: 46 Vlaamse zetels tegenover 34 Waalse zetels.

Het grote probleem is dat vooral de kleuren rood (de socialisten) en geel (de Vlaams-nationalisten) in de Belgische politiek sterk vloeken. Beide politieke strekkingen liggen mijlenver uit elkaar. 

De paars-gele coalitie zou net als paars-groen nog uitgebreid kunnen met de christen-democraten van CD&V en/of CDH. Met CD&V erbij zou dit een totaal van 92 zetels opleveren, alleen met CDH erbij 85 zetels en met beide partijen erbij 97 zetels.

CDH heeft te kennen gegeven dat het vanuit de oppositie steun wil geven aan een coalitie, als het zich kan vinden in voorstellen.

Hoe de formatie van een regering in zijn werk gaat, leggen we nog eens uit in dit filmpje: