Hoe de onbesuisde openingszet van Magnette heel het spel verandert

Schaken is een bijzonder spel, maar niet op de manier waarop je zou denken. Het wordt alom beschouwd als een ‘slimmerikenspel’, maar dat is het niet. Schaken is vrij eenvoudig aan te leren en met slechts een beetje oefening is iedereen in staat om beter te worden dan 99 procent van de mensen die de spelregels kent. Van groot belang daarbij is een weloverwogen openingszet. Wie een drieste ouverture speelt, veroordeelt zichzelf meestal tot de nederlaag.

Over Paul Magnette (PS) weten we dat hij een verleden heeft als politicoloog, dat hij graag brood bakt en dat hij poëzie leest op de achterbank van zijn dienstwagen. Schaken doet hij zelden. Tenminste: dat kan bijna niet anders na zijn sortie van maandag. Na wat verbale speldenprikken van Charles Michel (MR) spoedde de nieuwe PS-voorzitter zich naar de televisiestudio's om er paars-geel klinisch dood te verklaren. Magnette ziet alleen maar een toekomst in paars-groen.

De ouverture van Magnette heeft een aantal gevolgen. Eén: Michel zit terug in zijn kot. In Vlaanderen wordt soms vergeten hoe scherp de rood-blauwe tegenstelling nog is ten zuiden van de taalgrens. Twee: de PS-achterban juicht zijn nieuwe voorman enthousiast toe. Magnette maakt een stijlbreuk met zijn voorganger Elio Di Rupo, de politicus van de weegschaal en het eeuwige wachten. Drie: Magnette zorgt ervoor dat N-VA de formatie bijna onmogelijk kan verliezen - oei.

Het probleem waar N-VA de laatste maanden mee kampte, was dat de partij niet incontournable is voor een nieuwe regering. Paars-groen hing als een spook boven de gesprekken met de PS. De Vlaams-nationalisten vreesden voor een scenario waarin Magnette paars-geel traag maar genadeloos zou uithongeren. Om tegen het jaareinde over te schakelen naar paars-groen. De druk op Open Vld en CD&V zou dan kolossaal zijn om een regering te vormen. Net zoals bij Di Rupo I.

Maar sinds maandag is het altijd prijs voor N-VA. Ofwel slaagt Magnette er tegen de verwachting in om Open Vld of CD&V al overstag te laten gaan voor een links verhaal zonder Vlaamse meerderheid. Dan kan Theo Francken zich opmaken voor vijf jaar bikkelharde oppositie. Ofwel mislukt paars-groen en wordt de PS gedwongen om weer met N-VA aan tafel te gaan - dit keer zonder alternatief in de mouw. En als die onderhandelingen op niets zouden uitdraaien, is dat nog geen erg. Dan is de politieke crisis totaal en lijken nieuwe verkiezingen over het ‘falende België’ onafwendbaar. De droom van de Vlaamse N-VA-flank.

Of hoe een onbesuisde openingszet heel het spel verandert.