Franse president Emmanuel Macron: "De NAVO is hersendood"
De Franse president Emmanuel Macron heeft zijn bezorgdheid uitgedrukt over de toekomst van de NAVO en de Europese Unie. "Als we nu niet wakker worden, dan is er een groot risico dat we op lange termijn geopolitiek zullen verdwijnen", zegt hij in een interview met The Economist over de EU. En: "De NAVO is hersendood".
"Door een aantal fenomenen staan we op de rand van een afgrond. Europa is vergeten dat het een gemeenschap is, doordat het zichzelf in toenemende mate ziet als een markt, met expansie als belangrijkste doel." Volgens Macron is het dus een probleem dat de Europese Unie zichzelf meer en meer ziet als een economisch project, en niet meer als een geopolitieke, strategische samenwerking.
"Ik ben niet pessimistisch of schilder geen veel te somber beeld af als ik deze dingen zeg. Ik zeg gewoon dat als we nu niet wakker worden, de situatie onder ogen zien en beslissen om er iets aan te doen, dan is er een groot risico dat we op lange termijn geopolitiek zullen verdwijnen, of dat we tenminste geen controle meer zullen hebben over ons lot. Daar geloof ik heel sterk in."
Tegen EU-uitbreiding
Net daarom is president Macron gekant tegen verdere uitbreiding van de EU. Hij zegt dat hij daardoor veel kritiek krijgt van andere lidstaten, maar dat die op hun beurt niet willen investeren in Europese integratie. Dat komt er dan op neer dat het toetredingsproces een louter bureaucratische toestand wordt, waar de nieuwe lidstaten ook bedrogen uitkomen, vindt hij.
Macron zegt ook dat het de eerste keer is in de geschiedenis dat een Amerikaanse president het Europese project niet steunt. Hij verwijst bijvoorbeeld naar de terugtrekking van de Amerikaanse troepen in Syrië, waardoor volgens hem de Koerdische bondgenoten van de VS in de kou blijven staan.
Wat met de NAVO?
Als gevolg daarvan trekt Macron ook de toekomst van de NAVO in twijfel, de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie die na de Tweede Wereldoorlog is opgericht en die sindsdien een belangrijk bondgenootschap vormt tussen verschillende landen in Europa en de VS en Canada.
Macron verwijst naar het Turkse offensief in Noord-Syrië, en zegt dat de NAVO helemaal niets heeft gedaan om dat te coördineren. Hij zet ook vraagtekens bij de waarde van het artikel 5, de ruggengraat van het NAVO-verdrag waarin de lidstaten zich verbinden om te hulp te komen als een van de lidstaten wordt aangevallen door een buitenlandse actor. "Zullen we bereid zijn om Turkije (een NAVO-lidstaat, nvdr.) te hulp te komen als het zou worden aangevallen door Syrië? Dat is een cruciale vraag die we ons moeten stellen", zegt Macron.
Wat we nu merken is dat de NAVO hersendood is. We moeten redelijk zijn.
Daarom pleit hij ook voor het opbouwen van een militair sterker Europa. "Door de instabiliteit van onze Amerikaanse partner krijgt Europese defensie stilaan voet aan de grond. Wat we nu ervaren is dat de NAVO hersendood is. We moeten redelijk zijn", zegt de president.
Macron ziet dit niet als een contradictie met de Franse ambities om een bemiddelaarsrol op te nemen in conflicten, zoals bijvoorbeeld tijdens de onderhandelingen over het conflict in Oekraïne. Het gaat er voor Macron niet om om die militaire macht te gebruiken, maar om van Europa een meer geloofwaardige speler te maken op het internationale toneel. "Als Europa zichzelf niet ziet als een wereldmacht, dan zal het verdwijnen", aldus de Franse president.