Europese groei slinkt, en België zit achteraan het peloton
De Europese Commissie heeft haar groeivoorspellingen voor 2020 en 2021 bijgesteld. België bengelt helemaal achteraan met een economische groei van amper 1 procent. Het begrotingstekort dreigt straks tegen de limiet voor eurolanden aan te schurken.
De EU stevent af op een lange periode van bescheiden economische groei door internationale handelsconflicten, gebrek aan industriële hervormingen en de brexit. Afgelopen zomer waarschuwde de Europese Commissie al voor economische tegenwind, nu verlaagt ze ook haar groeivoorspelling voor de gehele eurozone van 1,4 naar 1,2 procent voor 2020 en 2021.
Bij de presentatie van de cijfers liet Europees commissaris Valdis Dombrovskis (Euro) weten dat “we woelige tijden tegemoet kunnen zien”. Zijn collega Pierre Moscovici (Economische Zaken) beaamde: er is geen ruimte voor tevredenheid of zelfgenoegzaamheid. Vooral de Italiaanse groei is ronduit zwak (0,4 procent in 2020), maar ook Duitsland (1 procent) en België (1 procent) presteren slechter dan de meeste andere eurolanden.
Sputterende motor
Als economische motor van de EU is de schrale Duitse groei een probleem voor alle EU-landen. De oproep van de Commissie naar Duitsland om meer uit te geven, om zo de Europese economie een duwtje in de rug te geven, viel echter in dovemansoren bij de Duitse minister van Financiën Scholz. Die zei dat Berlijn al honderden miljarden euro’s extra investeert in infrastructuur, vergroening van de economie en hogere kinderbijslag.
“Bovendien tonen onze groeiramingen dat de voorspellingen van de Commissie aan de hoge kant zijn. Er zal voor België een sterke start nodig zijn in 2020 om aan die 1 procent groei te komen”, zegt Peter Vanden Houte, hoofdeconoom bij ING. De belabberde groei is daarbij volgens hem het probleem: neem het jaar 2008 – de financiële crisis – als ijkpunt en België strandt op 11,5 procent groei, een pak beter dan het gemiddelde van de eurozone (8,6 procent). “Dat we in de staart bengelen, is dus vooral te wijten aan het feit dat andere landen nog meer in te halen hebben. Ook Nederland heeft België nu pas ingehaald als je die vergelijking maakt.”
Drinkbus leeggedronken
Het begrotingstekort is een ander verhaal. Waar de Commissie voor Nederland en Duitsland een overschot van respectievelijk 0,5 procent en 0,6 procent raamt, kampt België met een oplopend tekort: van 1,7 procent dit jaar naar 2,3 procent in 2020 en 2,6 procent in 2021. Enkel het Italiaanse tekort – 2,7 procent in 2021 – is groter. De limiet voor eurolanden is een tekort van 3 procent. Omdat België en Italië ook een hoge staatsschuld hebben (respectievelijk 100 procent en 137 procent) is de kans groot dat de Commissie beide landen binnenkort zal adviseren om extra te bezuinigen.
“Onze groeipositie is dus niet dramatisch, maar terwijl de Duitsers en Nederlanders nog met een volle drinkbus zitten, hebben wij die van ons al leeggedronken”, vat Vanden Houte samen.“En zolang we geen regering hebben, gaat er natuurlijk kostbare tijd verloren om acties te ondernemen om onze schuldpositie afbouwen. Je kan zo’n begroting wel wat opsmukken, maar we hebben structurele maatregelen nodig.”
“Ik blijf er ook bij dat zo’n tekort geen enkel probleem hoeft te zijn”, zegt econoom Paul De Grauwe (London School of Economics). “Zolang we maar het roer omgooien en inzetten op investeringen.”