“Als een twaalfjarige in de verkeerstoren van de luchthaven”: anonieme Witte Huis-medewerker schetst onthutsend beeld van Donald Trump

De auteur van ‘A Warning’, die vorig jaar nog zei deel uit te maken van een “verzetsbeweging” in het Witte Huis, is enkel gekend bij zijn uitgeverij en literair agentschap. Hij blijft naar eigen zeggen niet anoniem uit angst voor represailles, maar wel omdat het debat “niet over mij moet gaan”. “Het gaat over ons allemaal. Het gaat over hoe we willen dat de president ons land vertegenwoordigt, daar moet de discussie zich op focussen. (...) Mijn identiteit uit de vergelijking halen maakt dat Trump een kans minder heeft om verwarring te zaaien. Wat gaat hij doen als er niemand is om aan te vallen, maar slechts een idee?”

Het boek bevat volgens The Washington Post en The New York Times die al delen konden inkijken, bewust geen details die hints kunnen weggeven over de identiteit van de schrijver, bijvoorbeeld vergaderingen waar maar een beperkt publiek aanwezig was. Wel wordt Trump er afgeschilderd als een volatiel, incompetent, racistisch en seksistisch persoon. Zo zou hij zich in interne vergaderingen regelmatig schertsend uitlaten over het uiterlijk van mensen. Een keer zou Trump een Spaans accent hebben nagedaan toen hij het had over Mexicaanse “vrouwen met zeven kinderen”. “Ze roepen dan ‘Oh asjeblieft, help me, mijn man heeft me achtergelaten’. Maar ze zijn nutteloos, ze doen niets voor ons land. Als ze nu nog met hun man kwamen, konden we hem op het veld zetten om mais te plukken ofzo.”

“Hij is als een twaalfjarige in de verkeerstoren van de luchthaven, die willekeurig op alle knoppen van de regering drukt, ongeacht waar de vliegtuigen zich op de startbaan bevinden en met andere vliegtuigen die in paniek weer wegvliegen”, klinkt het nog over het gedrag van de president. Vooral Trumps Twitter-gedrag, met vaak een reeks tweets wanneer de president wakker wordt, brengt zijn topmedewerkers bovendien zowat iedere dag “in complete paniek”.

“Het is alsof je aankomt in het rusthuis en zien hoe je oudere nonkel zonder broek aan rondloopt in de tuin, vloekend en klagen over het eten, terwijl bezorgde verplegers hem proberen te vangen”, gaat een volgende vergelijking. “Je bent tegelijkertijd verbaasd, vermaakt maar ook beschaamd. Het enige verschil: je nonkel doet dat waarschijnlijk niet elke dag, zijn uitspraken zijn niet voor het publiek bestemd, en hij moet de Amerikaanse regering niet leiden zodra hij zijn broek weer aanheeft.” 

De auteur zegt zelf wel te begrijpen waarom mensen op Trump hebben gestemd. “Veel redelijke burgers geven hem hun stem omdat ze van hun land houden, het establishment wilden wakker schudden, en het alternatief nog erger vonden. Ik voelde dat ook zo aan.” Maar vandaag is het voor de regeringsmedewerker duidelijk dat incidenten als dat met de beruchte uitspraak ‘grab them by the pussy’ al een voldoende waarschuwing hadden moeten zijn: Trump zal nooit plots de waardige staatsman zijn die velen van hem verwacht hadden. Pogingen van “de volwassenen in de kamer” om de president daartoe aan te zetten waren “niet meer dan een pleister om een gapende wonde te bedekken”, klink het. 

Daarom zou er een plan in de maak geweest zijn bij een aantal topambtenaren om op een gegeven moment “massaal” ontslag te nemen om zo een alarmsignaal te geven, maar dat daar op het laatste moment van af is gestapt. 

Toch is de schrijver van ‘A Warning' niet per se een grote fan van pogingen Trump af te zetten, omdat die de breuk in de Amerikaanse samenleving uiteindelijk niet zullen helen. Wel roept hij de lezers van het boek op de president volgend jaar niet meer te herkiezen. Pas dan kan er werk gemaakt worden van het “morele genezingsproces”. 

‘A Warning’ zou normaal in pas in december verschijnen, maar de publicatie is nu naar 19 november vervroegd in het licht van het afzettingsonderzoek tegen Trump. Het Witte Huis ontkent ten stelligste de beweringen die naar voren worden gebracht. Volgens woordvoerster Stephanie Grisham blijft “de lafaard die dit boek heeft geschreven anoniem omdat er enkel leugens in staan”. Journalisten moeten het boek dan ook “behandelen zoals het is: een fictiewerk”.

De uitgever van het boek en de literair agenten van de auteur, Hachette Book Group, Matt Latimer en Keith Urbahn, kregen deze week al een brief in de bus van het Amerikaanse ministerie van Justitie. Daarin wordt hen gevraagd de overheid “onmiddellijk de nodige bewijzen te tonen dat de auteur geen geheimhoudingsovereenkomst heeft getekend met zijn werkgever en dat de auteur geen toegang had tot geheime overheidsinformatie”.

De uitgeverij en de agenten weigeren op die vragen in te gaan en spreken over een verregaande vorm van intimidatie nog voor het boek is verschenen. “Onze auteur weet dat de president vastberaden is de identiteit van klokkenluiders in zijn midden te onthullen. Dat is net een van de redenen waarom A Warning is geschreven”, klinkt het in een mededeling. “Wij ondersteunen de uitgeverij die vastbesloten is niet toe te geven aan pogingen van de overheid om de topambtenaar die misbruik op het hoogste niveau heeft vastgesteld, te intimideren.”

Ook vorig jaar al, toen dezelfde auteur een vlammend opiniestuk schreef in The New York Times, zou Trump het ministerie van Justitie gevraagd hebben de identiteit van de auteur te achterhalen. Die schreef toen dat hij “samen met collega’s die er hetzelfde over denken” gezworen had “om delen van Trumps programma te dwarsbomen en zijn ergste neigingen in toom te houden. We geloven dat onze eerste plicht bij dit land ligt en de president blijft op een manier handelen die schadelijk is voor de gezondheid van onze republiek. De kern van het probleem is de immoraliteit van de president. Iedereen die voor hem werkt weet dat hij geen leidende principes heeft die hem helpen beslissingen te nemen”, klonk het scherp.

De auteur van het stuk maakte ook duidelijk dat hij geen deel uitmaakte van een linkse verzetsbeweging: “Begrijp me niet verkeerd. Er zijn lichtpuntjes die in de bijna onophoudelijke negatieve berichtgeving over de regering niet aan bod komen: effectieve deregulering, historische belastinghervorming, een sterker leger en meer. Maar deze successen zijn er gekomen ondanks - niet vanwege - de leiderschapsstijl van de president, die onstuimig, vijandig, kleinzielig en ineffectief is”, luidde het.